KUNST OP DE SOFA. ELKE DAG EEN TRAUMA VERWERKEN, DAT IS HET RECEPT VAN LOUISE BOURGEOIS OM HONDERD TE WORDEN.

CENTRE DE LA GRAVURE

rue des Amours 10 in La Louvière. tel. 064 27 87 27 en www.centredelagravure.be

Louise Bourgeois, Estampes et livres illustrés

Niet dat we ineens onder de indruk zijn van Louise Bourgeois (92), maar het Centre de la Gravure heeft wel een meer dan behoorlijke tentoonstelling op touw gezet. De Française uit New York is er te gast met drie verdiepingen vol prenten en tekeningen, goed voor een steile duik in het autobiografische hart van Bourgeois’ werk. Samengevat: als kind werd Louise met de regelmaat vernederd door haar vader. Dat ze een meisje was, viel niet in goede aarde, wat bij voorkeur verklankt werd wanneer er volk over de vloer kwam. Ongelukkig genoeg had Bourgeois een zus, Henriette, die door het leven moest met een mismaakt been. U krijgt nog geen trillende onderlip? We vervolgen. Het gezin werd alras uitgebreid met een kwaadaardige indringster. Vader hield er een minnares op na die gemakshalve kwam inwonen en vrouwlief uit het echtelijke bed, maar niet uit het huis verdreef. Toen Louise goed en wel twintig was, stierf haar moeder. De kunstenares in de dop wist zich beroofd van haar enige toeverlaat en besloot zich te verdrinken in een waterput. Ze werd gered, maar hield er wel een blijvende verlatingsangst en dito schrik voor water aan over. Extra wetenswaardigheid: de ouders kwamen aan de kost als tapijtherstellers, wat verklaart waarom Bourgeois tot op vandaag in de weer is met draad en stof. Als gevolg van haar onfortuinlijke jeugd viel Louise ten prooi aan een bittere vader- en mannenwoede. De vlam sloeg over naar het zwakke geslacht, wat resulteerde in een artistieke krachtmeting tussen wrok enerzijds en een kinderlijke, soms dweperige aanpak anderzijds.

Estampes et livres illustrés toont netjes en omstandig hoe Bourgeois de gegevens uit haar leven in beelden verwerkt. Een beverig getekend meisje met een kruk door het hart is zus Henriette, het ontbreken van armen staat voor een gevoel van onmacht, een bed met een mond onder de dekens verwijst naar de maîtresse, de veel voorkomende spin is de moeder die de minnares accepteert, maar geduldig afwacht om toe te slaan. In de Sainte Sébastiennereeks (droge naaldetsen met telkens ongeveer dezelfde figuur) is de martelaar Sebastiaan een rondborstige vrouw die zoals haar mannelijke evenknie bestookt wordt met pijltjes. De serie loopt uit op een naakt met een hoofd in de vorm van een huis, refererend aan de seksuele eenzaamheid van de huisvrouw die tot het einde van haar dagen aan gezin en haard gekluisterd is. Nogal wat prenten zijn betrekkelijk recent, wat bepaald niet evident is voor een toekomstige honderdjarige. Niettemin zijn er ook een paar exemplaren uit de jaren veertig te zien. Bourgeois was toen nog duchtig op zoek naar een eigen stijl, maar je stelt tegelijk vast hoe onwaarschijnlijk lang ze al in het getouw is en hoe ze er blijft in slagen om kunst af te leveren met een echt hedendaags profiel. Helaas blijft de grootmoe van de actuele scene alsmaar aan therapie doen en slaagt ze slechts af en toe in het formuleren van iets dat ontroert. Wat niet wegneemt dat Estampes et livres illustrés een charmante en verstandig opgebouwde tentoonstelling is. Els Fiers

Els Fiers