Tine Hens
Tine Hens Journaliste voor Knack

De idioot 2.0 – De Britse auteur Martin Amis was altijd al op z’n best als hij de tijdgeest probeerde te bottelen, maar in Lionel Aso: Dit is Engeland is de afdronk flauw.

Martin Amis, Atlas Contact (originele titel: Lionel Asbo. State of England), 320 blz., euro19,95.

‘Waarschijnlijk mijn vreselijkste personage ooit’, zegt Amis zelf over de keizer aller hufters Lionel Aso, en dat wil wat zeggen voor een auteur die nooit vies is geweest van een weerzinwekkend personage meer of minder. Denk aan de zelfingenomen, hedonistische en pornoverslaafde John Self in Geld of de uit bedrog en perversiteiten opgetrokken Keith Talent in London Fields. Maar inderdaad: de ziel van Lionel Aso is een zwart gat.

Gaatjesonderhemden, trainingsbroeken, vesten met kap, Cobrapils in de ene hand, sigaretten in de andere en op het balkon van het groezelige appartement twee pitbulls die leven op een dieet van tabasco, datzelfde Cobrabier en gehakt. Dat is Lionel Aso, de schrik van de straat in Diston, een weggetrapte wijk in Londen. Op zijn derde werd hij officieel als asociaal bestempeld. Op emoties spuwt hij, liefde is een vervelende zenuwtrek. Eer, ja, dat kent hij. Als iemand het bijvoorbeeld waagt met zijn moeder naar bed te gaan, dan eist zijn instinct dat die smeerlap op zeer pijnlijke en definitieve wijze verdwijnt.

Lionel deelt zijn appartement met zijn acht jaar jongere neef, Desmond Pepperdine, de zoon van zijn overleden zus. Hij is een jongen met existentiële trekjes die in het begin van het boek een diepe – ook vleselijke, jaja, dit is Diston – liefde opvat voor zijn eigen grootmoeder, de op dat moment negenendertigjarige Grace Pepperdine. U merkt het: Diston is het darmkanaal van de wereld, met – zo schrijft Amis – ‘de levensverwachting van Djibouti en de vruchtbaarheidsgraad van Malawi’. Als Lionel ontdekt dat zijn eigen moeder op haar negenendertigste seks heeft met een hem onbekende man, moet er geboet worden. Desmond is als de dood dat zijn puberale promiscuïteit uitkomt, maar gelukkig hielp zijn grootmoeder ook andere schooljongens met hun bonkende driften.

Amis tast diep in het groteske om dat alles te beschrijven, met als hilarisch hoogtepunt een totaal uit de hand gelopen trouwfeest waarbij de helft van de aanwezigen in de gevangenis belandt. Uit verveling plukt Lionel er een oningevuld lottoformulier uit de achterzak van een dwaze medegevangene en verplicht hij zijn neef om het in te vullen. Raad eens: het is de winnende combinatie. Van arme straatcrimineel verandert Lionel in stinkend rijke straatcrimineel en in een lokale beroemdheid. En kijk, daar is het Amis in dit tijdsgewricht van makkelijke roem, talentloze tv-sterren en veel te rijke idioten blijkbaar om te doen: een burleske pastiche boetseren van de weke levens van onbenullen die de pagina’s van roddelbladen vullen.

De vraag is alleen of we dat niet al vaker en beter gelezen hebben? Amis heeft altijd al zijn voeten geveegd aan subtiliteit, en ook nu graait hij als een opgewonden kleuter in een zak vol karikaturale scènes en beelden, maar het blijft niet aan je ribben kleven. Ja, Lionel Aso is een hufter, ja, hij is een gestoorde freak, en ja, je voelt dat er iets onheilspellends staat aan te komen, iets met die honden die zo opgefokt zijn, maar het is bij momenten even opgeblazen en gekunsteld als de spieren van een bodybuilder en het laat je even koud.

TINE HENS

sleutelzin

Wie heeft de honden binnengelaten? Dat wordt de grote vraag, vrezen wij.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content