Crisis in de platenindustrie? Het is maar hoe je het bekijkt. Net onder de mainstreamradar putten Vlaamse platenstallen als Unday, Waste My Records en Zeal uit een weelde aan inlands talent. Drie gedreven platenbazen over hun labour of love. ‘Bij de rechtbank van koophandel zeiden ze: “Je zou beter een frituur beginnen.”‘

Even warmlopen: samen hebben deze drie labels u de voorbije jaren verblijd met uitstekend Belgisch werk van onder meer Trixie Whitley, Flying Horseman, Bed Rugs, Creature with the Atom Brain, Protection Patrol Pinkerton, Marble Sounds, Isbells en Tomàn. Hoewel de voorschoot genaamd Vlaanderen veel te klein lijkt om meerdere inheemse spelers toe te laten – die dan nog uit dezelfde brede, alternatieve rockvijver vissen – slagen het haast tot instituut uitgegroeide Zeal Records en de relatieve nieuwkomers Unday en Waste My Records er toch wonderwel in hun lijnen niet in elkaar te laten verstrengelen.

GEERT METS (ZEAL): Muzikaal hebben we allemaal onze plaats, ja. Hoewel we qua ingesteldheid, manier van werken in hetzelfde straatje zitten. We zijn geen concurrenten die van alles van elkaar proberen in te pikken. Integendeel, er is veel respect onder elkaar. Met Yves van WMR overleg ik veel. We bellen geregeld: waarmee ben jij bezig? En qua muzieksmaak liggen Tim van Unday en ik elkaar heel goed.

TIM BEUCKELS (UNDAY): Bij Unday ligt de nadruk niet op kwantiteit, maar op kwaliteit. Dat klinkt misschien evident, maar ik probeer enkel platen uit te brengen die de potentie hebben de eindejaarslijstjes te halen. Je pikt er die Belgische dingen uit die internationaal klinken, en waarvan je niet meteen zes doorslagjes kunt opnoemen. Zo krijg je als label op de duur een eigen gezicht. In feite brengt Unday iets moeilijkere muziek. Íéts, want het is wel geen pop, maar ook geen avant-garde. Als er al een rode draad in de catalogus zit, is het dat die donker, avontuurlijk en melancholisch klinkt. Er zijn overlappingen met de zogenaamde Duystermuziek, maar wij brengen toch ook nog iets anders, vaak dingen die niet zo makkelijk op de radio kunnen.

YVES VAES (WASTE MY RECORDS): Kwaliteit boven kwantiteit is ook onze eerste doelstelling. Maar daarnaast hebben we bij WMR ook een grote affiniteit met voetbal. Ons model lijkt dan ook op dat van een elftal. (lacht) Ik wil op elke positie de speler die daar de beste is. Met andere woorden: ik zou graag een label hebben met elf bands die elk hun eigen smoel hebben. Bij ons moeten de genres niet op elkaar aansluiten, zolang ik maar de beste namen in dat genre heb. Dat is natuurlijk iets helemaal anders dan een label identiteit geven door enkel goeie hiphop uit te brengen.

EEN ANDERE FILOSOFIE DIE ALLE DRIE DE HEREN AANHANGEN, IS DE doorgedreven persoonlijke aanpak. Grotere platenfirma’s hebben een gesmeerde promo- en marketingmachine: laat er een nieuwe naam in glijden en het geijkte proces start automatisch. Maar of je daarmee meer platen verkoopt?

BEUCKELS: Ik had al een aantal jaar bij NEWS gewerkt, op verschillende posten: verkoop, logistiek. NEWS is inderdaad een elektronisch danslabel, maar pop en indie hadden me altijd al meer aangetrokken. Tja, ik ben hier de rocker tussen de Johnny’s. (lacht) Toen NEWS het engagement aanging om te verbreden, nadat we al met Das Pop hadden gewerkt, vroeg men mij dus om bands te tekenen. De eerste plaat op Unday was die van Yuko (Gents-Brusselse folkpopgroep rond songschrijver Kristof Deneijs, nvdr.). Die groep paste op geen enkel ander label van ons, en kon je ook niet zomaar laten meedraaien in de promo- en distributiemachine van NEWS. Ze had wat meer liefde nodig. Meteen daarna is Flying Horseman uit Antwerpen erbij gekomen. Dat was zo’n geweldige plaat dat ik de moed kreeg om verder te gaan. Maar wel: op het gemak. Ik ga zelf wel op zoek naar bands, maar soms brengt de ene de andere mee. Zo’n artiestenstal vormt zichzelf. Al is het in het begin best moeilijk om mensen te overtuigen. Want ze kennen je niet en weten niet wat je van plan bent.

METS: Mijn norm is altijd geweest dat het met de artiesten die ik teken ook persoonlijk moet klikken. Als mensen me niet liggen, komt er niets van. Ik kan maar moeilijk een zakelijke afstand houden. Die vriendschap moest er voor mij al bij toen ik dertien jaar geleden begon, eerst nog door in de Benelux singles van buitenlandse groepen uit te brengen. Mijn voorbeelden waren Sub Pop, Rough Trade, Factory en Touch and Go. Die laatsten werkten niet met contracten maar met handdrukken. Zo doe ik het ook. Met het risico dat je, als het fout gaat, een pijnlijker afloop hebt. Is dat goed of slecht? Ik weet het niet, zo doe ik het gewoon.

VAES: Voor mij was Waste My Records oprichten een noodzaak en ook weer niet. Ik heb dertien jaar voor Munich Records gewerkt, maar dat werd in maart 2012 opgeslokt door V2. In een soort uitloopbaan had ik geen zin. Omdat ik het al had zien aankomen, ben ik in januari van dat jaar naar de rechtbank van koophandel gestapt. Ik kwam heel trots bij de griffier aan, samen met mijn vriendin, die medezaakvoerder zou worden. Papieren indienen, handtekeningetje zetten en een fles champagne kraken op de nieuwe zaak, dat was het plan. Tot we voor die ambtenaar stonden. ‘Wát wilt u juist oprichten?’ Hij dacht dat hij het verkeerd had gehoord, dus we herhaalden: een platenlabel. Toen keek hij ons heel strak in de ogen, waarna hij zuchtend sprak: ‘Als u uw geld wilt vergooien, kies dan tenminste voor een café, restaurant of frituur. Die zijn ook binnen het jaar failliet, maar dan hebt u er nog iets aan gehad.’ (lacht) Nu, eigenlijk had die griffier wel gelijk: mijn businessplan is zo lousy als maar kan. Want ik doe maar vier releases per jaar. Een fulltimejob in uren en energie, maar zeker niet in verdienste. Wij bestaan nu twee jaar en zitten aan onze negende release. Dat is heel weinig. Maar ik wil gewoon langere tijd werken op de kwaliteit van die ene plaat. Mijn neiging is altijd om drie maanden met één band bezig te zijn, waardoor die veel meer exposure krijgt. Daarna moet je wel doorschuiven naar de volgende band, het mag ook niet naïef worden.

EEN BEETJE GELUK IS ALTIJD MEEGENOMEN. ZOWEL ZEAL, UNDAY als Waste My Records tekenden op een goeie dag een naam die de schijnwerpers prompt kun kant deed opdraaien. Met alle voordelen van dien.

METS: Hoewel het voor mij hoegenaamd niét zo is, lijkt het alsof Zeal voor de buitenwereld uit twee fases bestaat: vóór en ná Isbells. In feite was het met die eerste plaat eind 2009 meteen prijs. Ik weet nog dat mensen op me af stapten: ‘Geert, je hebt eindelijk een hit te pakken.’ (ironisch) Ja, daar deed ik het natuurlijk voor. Nu, ik ben niet te beroerd om te zeggen dat ik best wil dat elke plaat die ik uitbreng een hit wordt. Ik zie mezelf niet als een undergroundlabel.

VAES: Mijn belangrijkste overwinning was niet mijn eerste succes met een band, maar aanvaard worden als volwaardige nieuwe speler op de indiemarkt. Door iedereen: media, andere labels, Sabam, Poppunt, Muziekcentrum Vlaanderen, Eurosonic… Want er zijn in België over alle genres heen vijfhonderd kleine labels, maar het overgrote deel daarvan haalt nooit de nationale pers. Omdat ze te klein zijn, te eigenzinnig, of er gewoon geen interesse in hebben. In het begin was het heel hard vechten om die erkenning van de sector te krijgen. Maar al bij de tweede release, The Birds Fly Low van Creature with the Atom Brain, dacht iedereen: ‘Waarom zou een groep met zo’n staat van dienst, die al met Kyuss, Queens of the Stone Age en Mark Lanegan heeft gespeeld, haar vertrouwen geven aan een label dat voor de buitenwereld niets voorstelt?’ Dat heeft voor ons deuren geopend.

METS: Met Zeal heb ik het geluk dat veel van mijn muziek blijkbaar in de smaak valt in de reclamewereld. Het parcours is niet onaardig: in Australië heeft Hyundai Marble Sounds gedaan, met Isbells kan ik de Nationale Loterij voorleggen, en dan had ik nog Renée met Brugge Kaas en bpost, Few Bits met Heytens… Heel fijn voor de groepen als dat gebeurt. Want van de platenverkoop komt het niet meer. Vorig jaar heeft Isbells ook nog de tv-reeks Grey’s Anatomy gehaald, via het Amerikaanse label waarop de plaat was uitgekomen.

BEUCKELS: Onze bekendste release is Fourth Corner van Trixie Whitley. Via haar management was mij ter ore gekomen dat haar plaat ‘vrijkwam’. Daar heb ik redelijk snel op ingezet, want dat verhaal was al zo lang mooi aan het groeien. Iedereen zat erop te wachten, en het was nog een supergoeie plaat ook. Ik probeer het niet te hard te zeggen, maar die plaat was meteen een next level voor ons. Een release waarmee we Unday verder konden profileren, en meer aandacht kregen. Op alle vlakken: airplay, verkoop, bands die zich kwamen aanbieden. Het tofste aan dat project was dat iedereen er ook voor gevallen is, terwijl het in mijn ogen geen evidente popplaat is die barst van de singles. Scoren door toch je eigen ding te doen: dat is het mooiste.

AAN DE FORMULE PRUTSEN IS VOOR TIM BEUCKELS, YVES VAES noch Geert Mets aan de orde. Maar uitbreiding, ook over de grenzen heen, mag natuurlijk altijd.

BEUCKELS: Dit jaar wil ik een internationaal verhaal uitbouwen. Dat is mijn plicht, vind ik. Het zou zonde zijn om goeie platen ook niet elders proberen te slijten. Want ze zijn simpelweg te goed om Belgische cult te zijn.

METS: Natuurlijk wil ik graag naar het buitenland. Maar we moeten realistisch blijven: het is niet evident. Van onze drie labels is Unday het best geplaatst om iets te forceren, omdat het in die grotere NEWS-omgeving zit. Daar zijn al contacten waar ik harder voor zou moeten werken. Je moet het ook kunnen bolwerken, want Zeal bestaat maar uit twee man: mijn vriend en zakenpartner Olivier Maes en ik. Neen, de corebusiness blijft duidelijk de Benelux. Was Isbells in Australië wél aangeslagen, dan had ik een probleem gehad. Een luxeprobleem, maar toch. Mocht er voor Isbells een buitenlands label als 4AD, XL Recordings of Matador aankloppen, dan ga ik dat niet afblokken. Dan word ik wel manager van de groep, om op een andere manier de belangen te behartigen. Binnen mijn limieten doe ik alles wat ik kan. Maar een garantie op succes ben ik niet. Dan zou ik in een villa wonen en niet in een huurappartementje in Leuven. (lacht)

VAES: Weet je waar ik van droom? Dat later, als de kinderen groot zijn en ik al lang in Portugal woon (lacht), die platen van King Dalton of Dukes nog altijd zullen bestaan. Dat ze in de winkels zullen liggen zoals nu nog altijd de platen van dEUS. Daar doe ik het voor.

WASTE MY RECORDS

Uit Kontich

Sinds januari 2012

Recentste releasesKing Dalton (King Dalton), de ep Let Me Go into the Wild (Dvkes) en For Ever (Eriksson Delcroix).

De mooiste lovesong die Yves Vaes heeft uitgebracht ‘De magistrale titelsong van de derde plaat van Creature with the Atom Brain, The Birds Fly Low. Een bonustrack, maar wel een kanjer van een murder ballad.’

UNDAY

Uit Gent

Sinds april 2011

Recentste releasesI/II (Dans Dans), City Same City (Flying Horseman) en de uitstekende labelcompilatie Music for Undays.

De mooiste lovesong die Tim Beuckels heeft uitgebracht ‘As a Sinner van Blackie & The Oohoos. De zusjes Maieu zingen daar een waarschuwing aan hun – misschien denkbeeldige – lief, in ware femme-fatalemodus: “The only joy I find in love, is to kill it / Again.”‘

ZEAL RECORDS

Uit Leuven

Sinds januari 2001

Recentste releasesSBR (Sunday Bell Ringers), Marching (Renée) en Harlaz (Mad about Mountains).

De mooiste lovesong die Geert Mets heeft uitgebracht ‘Bone Song van Timesbold, uit hun plaat Eye Eye van 2004. Het ultieme, hartveroverende Timesboldlied. “If you can catch a star, throw it in the stream and ride it to the end, and jump into the stream and there you’ll find a girl.” Kippenvelmoment!’

DOOR KURT BLONDEEL

Yves Vaes WASTE MY RECORDS ‘WIJ HEBBEN EEN GROTE AFFINITEIT MET VOETBAL. IK ZOU DAN OOK GRAAG EEN ELFTAL BANDS MET ELK EEN EIGEN SMOEL HEBBEN.’

Tim Beuckels UNDAY ‘FOURTH CORNER VAN TRIXIE WHITLEY WAS METEEN EEN NEXT LEVEL VOOR ONS, TERWIJL HET IN MIJN OGEN GEEN EVIDENTE POPPLAAT IS DIE BARST VAN DE SINGLES. SCOREN DOOR JE EIGEN DING TE DOEN: DAT IS HET MOOISTE.’

Geert Mets ZEAL ‘EEN LABEL ALS TOUCH AND GO WERKTE NIET MET CONTRACTEN, MAAR MET HANDDRUKKEN. ZO DOE IK HET OOK. NATUURLIJK, MET HET RISICO OP EEN PIJNLIJKER AFLOOP ALS HET FOUT GAAT.’