Joodse Porno. Joann Sfar schildert in zijn spontane stijl twee nieuwe hoogtepunten in zijn gevulde bibliografie.

La java bleue (Pascin) ***

SFAR

L’ASSOCIATION, 80 BLZ., A 23

La conquête de l’est (Klezmer 1) ***

SFAR

GALLIMARD (COLLECTIE BAYOU), 140 BLZ., A 15,9

Veeltekenaar is een understatement voor Joann Sfar. Als een bezetene geeft hij vliegensvlug vorm aan de verhalen die in zijn hoofd opborrelen en hij laat daarbij de vrije loop aan zijn interesses van het moment. Ondanks zijn snelheid blijven daardoor wel eens reeksen jarenlang op een laag pitje staan. Dat gold onder meer voor Pascin, een fictieve biografie van de expressionistische Joodse schilder Julius Mordecaï Pincas alias Pascin, die met zijn flamboyante levensstijl en zijn naaktschilderijen zijn stempel drukte op het Parijse kunstleven in het begin van vorige eeuw. Sfar tekende van 1997 tot 2002, eerst in het tijdschrift Lapin, later in zes dunne boekjes compromisloze zwart-witafleveringen van het leven van Pascin zoals hij zich dat inbeeldt. Zopas verscheen een dikke bundel van dat zwart-witwerk, samen met een nieuw Pascin-boek, La java bleue, volledig geschilderd in kleur. Het leverde Sfar onmiddellijk een nominatie voor beste serie op in Angoulême.

Naar eigen zeggen was Sfar de laatste tijd nogal veel met kinderseries à la Kleine Vampier bezig geweest, waardoor hij zich in de nieuwe Pascin helemaal heeft laten gaan. De reeks was altijd al pornografisch, maar de grenzen van de artistieke porno worden in La java bleue behoorlijk uitgerokken. Uiteraard moet u dit boek echter vooral lezen voor de rake observaties over kunst en liefde en voor het fascinerende grafische haastwerk, dat zo smaakvol is dat alleen Sfar ermee wegkomt.

In de stripcollectie die hij zelf bestuurt bij boekenuitgever Gallimard publiceerde hij recent ook het eerste deel van een nieuwe serie: Klezmer. Hij beschrijft ze zelf als de Oost-Europese (ashkenazische) variant van het Noord-Afrikaanse (sefardische) De kat van de rabbijn. Hij put dus weer uit de Joodse verhaaltraditie uit het Oosten, maar bouwt zijn scenario dit keer op rond de typisch Joodse muzikale traditie. Ook dit boek heeft hij volledig zelf met verf ingekleurd, zij het iets minder vrij dan La java bleue. Door de mengeling van avonturenverhaal, persoonlijke verwerking van een mythische traditie en pakkende personages is Klezmer wéér een Sfar-reeks om te volgen.

Gert Meesters