Vergeet Tony Soprano en Jack Bauer, lang leve J.R., Sonny Crockett en Mannix! Hoe klassieke tv-series weer populair geworden zijn.

Het was een klein maar veelbetekenend berichtje begin dit jaar: van alle dvd’s die internetwinkel Azur in 2004 heeft verkocht, ging het in vier van de tien gevallen om een box van een tv-serie. Het cijfer staat symbool voor de hoge vlucht die tv-dvd’s de laatste tijd hebben genomen. In de beginjaren van de dvd zagen de grote maatschappijen het blinkende schijfje als het ideale vehikel om hun films een tweede leven te geven; volledige tv-reeksen in een box persen, daar was weinig interesse voor. Maar vandaag is die situatie helemaal veranderd. Tv-reeksen zijn nu het snelst groeiende onderdeel van de dvd-markt geworden: in 2004 is de omzet zomaar eventjes verdubbeld en voor de volgende jaren verwachten specialisten een jaarlijkse groei met een derde. Nu al bezetten tv-boxen tien procent van de dvd-markt, en dat aandeel zal dus alleen maar stijgen.

Het aantal releases is navenant. Terwijl er enkele jaren geleden maar een paar tientallen reeksen uitkwamen – en dan meestal cultseries op vraag van fans – was dat cijfer in 2004 al opgelopen tot meer dan vierhonderd. Van elke serie die op het scherm te zien is, mag je enkele maanden later een box in de winkel verwachten. In de VS worden niet alleen de successen uitgebracht maar ook de flops en daar is het fenomeen ontstaan dat reeksen die niet aansloegen toen ze op tv waren in hun tweede leven als dvd-box wél hoge cijfers halen. Het vreemdste voorbeeld in die optiek is Family Guy, een Simpsons-achtige tekenfilmserie, die bij ons even op Kanaaltwee heeft gelopen: na drie tegenvallende seizoenen werd de cartoon van het scherm gehaald, maar de dvd-box had zo’n succes – hij verkocht vier miljoen exemplaren – dat Family Guy een tweede kans kreeg. Er valt dan ook geld te verdienen met tv-dvd’s, veel geld: Fox heeft bijvoorbeeld aan de dvd’s van prijsbeest The Simpsons al een dikke 200 miljoen dollar overgehouden. Dat tv-boxen zo prijzig zijn, lijkt ook geen struikelblok voor de consument. In het begin brachten de producenten nog compilaties uit met ‘de beste afleveringen van…’ – met in het achterhoofd het succes van dergelijke compilaties in de muziekwereld – maar al snel bleek dat mensen liever de hele serie in huis halen. The X-Files was de eerste reeks die met volledige seizoenen uitkwam (in 1999), en toen die goed verkochten, was de trein vertrokken.

De populariteit van hedendaagse series heeft ervoor gezorgd dat ook de klassieke reeksen uit de voorbije decennia meer en meer een eigen box krijgen. Dallas, Charlie’s Angels, The Man From U.N.C.L.E., Wonder Woman, Starsky & Hutch, The Dukes of Hazzard, Magnum, The A-Team…, de releases zijn nauwelijks nog bij te houden. En wat opmerkelijk is: qua verkoopcijfers moeten ze vaak niet onder doen voor reeksen van nu. ‘Oude en nieuwe series doen het eigenlijk ongeveer even goed’, zegt Monique Messelink, marketing manager van Universal. ‘Vooral de reeksen uit de jaren tachtig hebben succes. Dat is op zich niet zo verwonderlijk: ten eerste komen alleen de allerbeste reeksen van vroeger uit op dvd en ten tweede beleven de eighties in hun geheel een revival, en daar profiteren die series van.’ Dallas, dé reeks van de jaren tachtig, is bijvoorbeeld aan een ware comeback bezig: de dvd’s lopen als een trein, de serie wordt herhaald op de Nederlandse televisie en zelfs bij het jonge volkje zijn de belevenissen van de familie Ewing weer hip, getuige de opgemerkte acte de présence van J.R. onlangs op de Gentse Poplife. Miami Vice, een andere serie die symbool staat voor de eighties, komt dan weer halverwege juli uit op dvd en de bestellingen beginnen al goed aan te dikken, aldus Messelink. Dat Miami Vice nog tamelijk lang op zich heeft laten wachten, is overigens te wijten aan de soundtrack van de serie. Bij de avonturen van Sonny Crockett en Ricardo Tubbs speelt steevast muziek uit die tijd op de achtergrond – ‘MTV Cops’, zo werden de twee flikken uit Florida genoemd – en om alle rechten op de songs vrij te krijgen heeft de studio veel geduld en geld nodig gehad.

Niet alleen tv-series uit de jaren tachtig zijn weer populair, ook die uit de beginjaren van de tv leven weer op, vraag het maar aan de VRT. De festiviteiten rond vijftig jaar televisie hebben de aandacht voor oude reeksen als Kapitein Zeppos of Johan en de Alverman danig aangezwengeld: de herhalingen op tv trokken veel kijkers en ook de dvd-boxen van die oude reeksen gaan vlot de deur uit. Maar het beperkt zich niet tot Vlaamse reeksen: toen Bonanza opnieuw op tv kwam, zaten er eveneens een hoop mensen thuis in hun zetel. Dat de ’tv-oudjes’ nog steeds op heel wat fans kunnen rekenen, is ook de bazen van SBS – het moederhuis van VT4 – niet ontgaan. Het bedrijf start in het najaar in Nederland met drie digitale tv-zenders (die iets later ook in Vlaanderen zouden komen), waarvan er één onder de naam I Love… de hele dag door niets anders zal tonen dan Amerikaanse series uit de jaren zestig, zeventig en tachtig. Wie niet wil wachten, kan deze zomer ook naar het Antwerpse filmmuseum, dat in juli en augustus onder de noemer Prime Time afleveringen toont van Amerikaanse series uit de jaren vijftig en zestig, zoals The Untouchables, Dragnet, Car 54, Where Are You, Peyton Place, The Invaders,Mission: Impossible enMannix. ‘Echte pioniersreeksen’, zegt programmator Frank Van der Kinderen. ‘Die series waren niet alleen in de VS zelf voortrekkers – Peyton Place is bijvoorbeeld de eerste echte soap – maar ook bij ons: veel ervan behoren tot de eerste buitenlandse reeksen die de BRT heeft uitgezonden. Het is echt een stuk tv-geschiedenis. Die series komen nu natuurlijk tamelijk naïef over, maar dat is deel van hun charme.’ Die naïviteit is waarschijnlijk ook een van de redenen voor het blijvende succes. Het zijn series die symbool staan voor een tijd toen de wereld veel eenvoudiger in elkaar zat, waarin het klaarhelder was wie aan de goede kant stond en wie niet. Om het met een boutade te zeggen: in Dallas was iedereen goed óf slecht, in The Sopranos is iedereen goed én slecht.

Hollywood speelt natuurlijk ook een belangrijke rol in de heropleving van oude series, via remakes. Telkens als de inspiratie het wat laat afweten in de filmstudio’s – en dat gebeurt nogal eens -grijpt men terug op formules die hun succes bewezen hebben, namelijk populaire films en tv-series van vroeger. De remakekoorts is van alle tijden, maar de laatste jaren komen er toch steeds meer bewerkingen op het scherm, en niet altijd met goede resultaten. Remakes kun je opdelen in drie categorieën: kaskrakers die afgekraakt worden door de critici ( Charlie’s Angels, Wild Wild West, Starsky & Hutch), kaskrakers met goede recensies ( Mission Impossible, The Fugitive) en remakes die zowel aan de kassa als bij de critici in ongenade vallen. Wie herinnert er zich bijvoorbeeld nog iets van The Beverly Hilbillies, The Avengers, The Brady Bunch Movie, The Mod Squad of Car 54, Where Are You? De lijst flops is lang, maar dat weerhoudt er de filmstudio’s niet van om vrolijk verder te doen. Vandaag moet je je niet meer afvragen van welke serie er een film wordt gemaakt: ze komen er allemaal aan. En dat kun je gerust letterlijk nemen, want naar verluidt zouden ondertussen de rechten van iedere tv-serie uit de jaren zestig verkocht zijn. Het woord dat daarbij vaak valt, is pre-marketability. Simpel gezegd: het is gemakkelijker reclame te maken voor iets dat al bekend is. En dan zie je dat dvd en film meer en meer op elkaar gaan inspelen. Een remake zorgt ervoor dat de tv-serie weer in de aandacht komt, de dvd van de reeks lokt de mensen naar de bioscoop. Zo kwam de dvd van het eerste seizoen van Starsky & Hutch in de VS op de markt net op het moment van de filmrelease; het tweede seizoen volgde toen de dvd van de film in de winkel lag. Vanuit het standpunt van de marketing is zoiets natuurlijk slim gezien, al kan de strategie op lange termijn zich misschien ook wel tegen de filmindustrie keren. De vergelijking draait immers maar zelden in het voordeel van de remake uit.

‘miami vice’: DVD-BOX EERSTE SEIZOEN uit op 21/7, universal

‘prime time’: vanaf 2/7 in het Antwerpse Filmmuseum, MuHKA Media, Waalsekaai 47, Antwerpen. Het programma wordt hernomen in augustus. Tickets: 5 euro Info: % 03 242 93 57 en www.muhka.be/film.

EXTRA OP WWW.FOCUSKNACK.BE: dvd-Besprekingen van enkele klassieke reeksen

FOCUSTRAKTEERT: WIN VIJF DVD’S van Miami Vice Seizoen 1. Zie pagina 3

Door Stefaan Werbrouck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content