Jef Neve heeft een tweede pianoconcerto klaar – volgende week exclusief bij Knack. Daarmee beitelt de stachanovist van de Belgische muziekscene verder aan een steeds diverser oeuvre. Een gesprek over rusteloosheid, Alice in Wonderland en de kunst van de zelfkritiek. ‘En binnenkort sta ik voor het eerst echt helemaal in mijn blootje.’
We hebben het nog eens gecheckt: er is geen off-knop te vinden aan Jef Neve. Na het succes van de soundtrack voor In Vlaamse velden en de uitverkochte tournee van Sons of the New World verschijnt nu zijn tweede pianoconcerto op cd, met Dirk Brossé aan het roer en de maestro zelve aan de piano. En een eerste soloplaat staat op stapel. Altijd bezig. En toch, als hij terugkijkt op wat hij tot nog toe heeft afgeleverd, blijft bitter weinig écht overeind staan, vindt hij. Ook nooit tevreden, die Neve.
Toen Toots Thielemans onlangs zijn pensioen aankondigde, spookte er een oude krantentitel door mijn hoofd: ‘Jef Neve, kroonprins van de Belgische jazz’. Jouw tijd als troonopvolger is nu gekomen, Jef.
JEF NEVE: Haha! Dat hele kroonprinsgedoe was een leuke vondst, maar daar blijft het natuurlijk bij. Zoals voor alle jazzmuzikanten is Toots ook voor mij altijd een lichtend voorbeeld geweest. Hij is en blijft ons aller peetvader.
Jullie spreken allebei een publiek aan dat breder is dan de hardcore jazzliefhebbers. Wat trekt al die mensen toch aan, denk je?
NEVE: We maken allebei erg toegankelijke muziek. Je hebt bij Toots nooit het gevoel dat jazz zwaar op de hand moet zijn. Het maakt van hem een heel bereikbare en begrijpelijke muzikant, op mensenmaat. Dat vind ik voor mezelf ook heel belangrijk. Ik voel me graag welkom bij een publiek en probeer daar ook voor te zorgen, zonder toegevingen te doen. Wat Toots en ik nog gemeen hebben, is dat hij ook geregeld samenwerkt met muzikanten van buiten de jazzstal.
Je soundtrack voor de serie In Vlaamse velden is nu zelfs in de top 20 van bestverkochte cd’s beland.
NEVE: Ja, ongelooflijk, hé. Nochtans niet meteen hitlijstmateriaal. Maar blijkbaar hebben heel veel mensen de televisiereeks gezien en is de soundtrack hen bijgebleven. Ik liet me inspireren door een uitspraak van Ennio Morricone. Hij vindt dat goede filmmuziek ook zonder de film op een concertpodium overeind moet blijven.
En er is nog meer klassieke muziek van je op komst. Nog vóór het eerste is nu je tweede pianoconcerto ingeblikt.
NEVE: In alle eerlijkheid, ik zou het nu totaal anders aanpakken. Het was een eerste poging toen en ik heb me vol naïef enthousiasme gesmeten. Maar ik liet me daardoor ook wat te veel meeslepen en wilde te veel ineens doen, waardoor het op den duur wat stuurloos dreigde te worden. Ik heb er wel veel uit geleerd. Ik geloof dat het tweede concerto daarom veel representatiever is. Een stuk volwassener ook.
Ik had ook het geluk dat we dit tweede concerto maar liefst vijf keer live hebben kunnen brengen. Van een aantal uitvoeringen had ik ook opnames. Die heb ik een paar maanden laten rusten. Toen ik weer met frisse oren kon luisteren, ben ik allerlei kleine foutjes uit de partituur gaan halen en heb ik een aantal details veranderd.
Details? Je hebt zowat de hele structuur overhoopgegooid.
NEVE: Ja, op het allerlaatste moment. Het trage derde deel is nu helemaal vooraan terechtgekomen. Nu klinkt het concerto alsof je in een fantasiewereld wordt binnengezogen, met verleidelijke en traag evoluerende strijkerspartijen. Misschien niet tijdens het componeren zelf, maar wanneer ik achteraf luister, zie ik onwillekeurig beelden voor me. Soms heel concreet, vaak ook niet. Door dat soort imaginaire taferelen kan ik alle ideeën die ik heb tijdens het componeren makkelijker ordenen. Het derde deel, bijvoorbeeld (Come una fantasia, nvdr), leidt je mee naar het Wonderland van Alice, naar een landschap van borrelende fonteintjes en riviertjes. En tijdens het vijfde hoor je de totale stilstand. Ik zie daarbij een vijver voor me met stilstaand water waarin je heel af en toe wat beweging denkt te bespeuren.
Hoe makkelijk is het voor je om tussen al die genres die je beoefent te schipperen?
NEVE: Het is gewoon een noodzaak. Ik kan me niet permitteren om bijvoorbeeld maandenlang alleen met jazzprojecten bezig te zijn. Ik ben nu volop bezig met een compositie voor twaalf saxofoons, voor het jubileumjaar van Adolphe Sax, en ik maak ook de muziek bij een dansvoorstelling, van Michael Lazic. Morgen zit ik dan weer in de studio voor mijn eerste soloplaat.
Moet dat allemaal, Jef? Zit je met een zware afbetaling?
NEVE: Nee, het is de aard van het beestje. Ik heb gewoon onnoemelijk veel goesting en moeite om nee te zeggen. Voor ik het weet, ben ik, zoals nu, bedolven onder het werk. Maar wat moet ik anders doen zo’n godganse dag? (lacht)
Heb je nooit iets afgeleverd waarvan je achteraf niet tevreden bent?
NEVE: Oh, voortdurend! Als ik terugluister naar alle cd’s die ik tot nog toe heb gemaakt, dan blijven hooguit twee of drie nummers per plaat overeind. Dat is maar normaal, nee? Je blijft evolueren, je artistieke visie verandert voortdurend.
Na de grootse bezettingen van zo’n concerto en de ambitieuze multimedia van je Sons of the New World-project, keer je nu met dat allereerste soloalbum terug naar de meest pure vorm van musiceren.
NEVE: Ja, ik besef dat dit mijn ultieme visitekaartje wordt. Voor het eerst kan ik me achter niets of niemand verschuilen. Ik sta volledig in mijn blootje. Maar ik ben er klaar voor. Eindelijk. Het voelt wat als meespelen in de eerste klasse, ja. Daarom neem ik ook uitgebreid mijn tijd. Alleen het beste is goed genoeg. Het zal de allereerste keer zijn dat ik een plaat in drie verschillende etappes opneem. Midden februari hadden we een eerste sessie van vijf opnamedagen. Ik heb toen zeven stukken opgenomen, waarbij ik van een drietal tevreden was. Aan een daarvan alleen al, I Mean You van Thelonious Monk, heb ik anderhalve dag gewerkt.
Je hebt nochtans ooit beweerd dat die hele standards-canon niet aan jou besteed was?
NEVE: Het is pas heel recent dat ik geloof dat ik misschien toch iets toe te voegen heb aan dat repertoire: Monk spelen en daar toch nog de Neve-touch aan toevoegen. Het is een hele uitdaging.
SECOND PIANO CONCERTO
Volgende week exclusief bij Knack. ? 7,95 voor abonnees, ? 12,95 in de losse verkoop, inclusief het Knack-pakket.
DOOR FREDERIK GOOSSENS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
