Met ‘Geil. Een Erotische Biografie’ heeft Isabelle Dams net haar prozadebuut uit. Zelf zou ze ‘De beheksten’ van Witold Gombrowicz aanraden.

‘Ik heb lang getwijfeld tussen Gombrowicz’ De beheksten of De Engelenmaker van Stefan Brijs, vooral omdat ik dat van Gombrowicz gelezen heb in de Nederlandse vertaling van de Franse versie van de originele Poolse uitgave. Maar ik kan er niet onderuit: De beheksten blíjft mijn lievelingsboek sinds het mij in mijn tweede kandidatuur Germaanse door een vriend werd aangeraden. De eerste keer heb ik het in een ruk uitgelezen, en ik kan het nog steeds herlezen.’

‘Het heeft alles om een goed boek te zijn. Het is spannend, grappig, griezelig en het is fantastisch geschreven. Er zit zelfs een liefdesverhaal in (lacht). Al vind ik dat persoonlijk niet zo belangrijk. Eigenlijk is het een kasteelroman. Een tennisleraar wordt verliefd op zijn rijke leerlinge, maar zij is verloofd met de secretaris van de prins die in het mysterieuze kasteel naast hen woont. Het is het begin van een angstaanjagende reeks vreemde gebeurtenissen – inclusief een bewegende handdoek in de keuken.’

‘Ik lees graag griezelverhalen, maar het is niet zo dat het mijn favoriete genre is. Fijn aan Gombrowicz is dat het méér is dan dat. Hij haalt de werkelijkheid onderuit zodat je voortdurend zit te twijfelen of wat je leest echt is, of het resultaat van je verbeelding. Het is tegelijkertijd een griezelige gothic novel én een parodie erop. Ironie is heel belangrijk, net als het groteske. De personages bijvoorbeeld zijn wel herkenbaar maar hebben toch elk een uitvergroot vreemd trekje. Zijn hele oeuvre is trouwens verboden geweest in communistisch Polen, net omdat het alles in vraag stelt.’

‘Toch is De beheksten heerlijk pretentieloos. In een tijd waarin de modernistische schrijvers vooral hun kunnen etaleerden, schreef Gombrowicz heel toegankelijk. Niets aanstellerigs, geen woord te veel. Ik vind dat dapper, al heeft hij het dan onder een pseudoniem gepubliceerd. Pas vlak voor zijn dood heeft hij over De beheksten gesproken, alsof hij vond dat zo’n genre niet hoorde voor een ernstig schrijver. Ik heb ook zijn Ferdydurke, Kosmos en Pornografie gelezen. Ook die zijn fantastisch geschreven, maar ze missen dat ongekunstelde. Het ‘goede’ ligt er te dik op. ‘

(B.D.C.)