‘IK SPEEL MEZELF. WHAT’S NOT TO LOVE?’

De gevangenis als schouwtoneel: 'ORANGE IS THE NEW BLACK is gewoon een verkenning van de wereld zoals hij nu is.'

07-06-2016, 18:00 Bijgewerkt op: 07-12-2020, 20:48

Wie een beetje steelt, vliegt in de cel. Wie vervolgens de harten van het publiek steelt, mag nog een beetje langer brommen. Orange Is the New Black,ondertussen al aan zijn vierde seizoen toe, kreeg onlangs van Netflix een fikse strafverlenging. Tot vreugde van Lea DeLaria en Kate Mulgrew – u in hun gevangenisplunje bekend als Big Boo en Red – maar zeg dat vooral niet hardop. ‘Don’t jinx it!’

‘Herinner jij je nog de don’t jinx it-dag?’

Lea DeLaria, gehuld in zwarte kostuumbroek met dito vest, zilveren veterschoenen en spierwit hemd, richt zich tot haar collega Kate Mulgrew. Eerstgenoemde kent u als Carrie ‘Big Boo’ Black, Mulgrew vertolkt in Orange Is the New Black Galina ‘Red’ Reznikova.’

‘De don’t jinx it-dag?’ vraagt Mulgrew, die op haar rood gestifte lippen kauwt en haar beige cardigan herschikt.

‘Ja, halverwege de opnames van het eerste seizoen. Jij en ik zaten tussen twee scènes door samen te wachten. We hadden het over de serie en ik wilde me naar jou toe draaien en zeggen: “Ik denk dat het een hit wordt.” Maar je snoerde me de mond nog voor ik iets kon zeggen. “Don’t jinx it!” riep je, roep er nu geen vloek over af. Ik zal het nooit vergeten.’

‘Dat klinkt inderdaad als iets wat ik zou doen’, grijnst Mulgrew.

Ben je erg bijgelovig, Kate?

LEA DELARIA: ‘Ze is een braaf Iers meisje. Natuurlijk is ze bijgelovig!’

DE TWEE BARSTEN in een minutenlange smakelijke lach uit. Even lijken Kate Mulgrew en Lea DeLaria, toch al respectievelijk 61 en 58, twee bakvissen.

Mulgrew groeide op in een streng katholiek Iers-Amerikaans gezin. Ze kreeg er Spinoza en Shakespeare mee, maar moest ook leren omgaan met de dood van twee jongere zusjes en emotioneel afgesloten ouders. Als twintiger trekt ze naar New York om in de leer te gaan bij de legendarische Stella Adler, die ook Marlon Brando lesgaf, haar acteerdroom waar te maken. Al snel had ze haar eerste iconische televisierol beet; de knorrige Mary Ryan in de langlopende soap Ryan’s Hope. In de jaren negentig volgde de hier bekendere Captain Janeway in Star Trek: Voyager en deze maand hult ze zich dus opnieuw in de ontembare jailbird Red.

Miljoenen Amerikanen zagen destijds hoe Mary in Ryan’s Hope haar baby haar eeuwige liefde beloofde, nauwelijks enkele dagen nadat je je eigen dochter, onder druk van je familie, voor adoptie had afgestaan. Zou je dat vandaag anders aanpakken?

KATE MULGREW: Als ik nu, in 2016, twintig was zou ik zeker een andere beslissing hebben genomen. Ik voelde me toen helemaal alleen als vrouw. En ik was zo jong. Ik had net mijn zussen verloren en mijn moeder kon me niet helpen. Ik moest de waarheid onder ogen zien. Als je je alleen voelt en je bent verantwoordelijk voor een klein mensje dat afhankelijk is van jouw kracht, moet je heel voorzichtig zijn dat je dat leven niet vergooit enkel en alleen omdat je haar dicht bij je wilt houden. Ik moest loslaten. Dat was het moeilijkste dat ik ooit heb gedaan. Nu is alles anders. In deze tijd… (aarzelt)

LEA DELARIA: Je mag niet vergeten dat Kate dat meemaakte in de jaren zeventig, een heel andere wereld voor vrouwen.

MULGREW: (knikt) Nu voel ik mij meer gesteund. Nu zou ik het aankunnen, denk ik.

DELARIA: Ik ben daar 100 procent zeker van.

De begripvolle Lea DeLaria sleet zelf ook twaalf jaar haar broek op een katholieke school, waarna ze de eerste openlijk homoseksuele komiek op de Amerikaanse televisie werd. Na meer dan dertig jaar ervaring in de showbusiness – vooral comedy en theater – kreeg ze de rol van Big Boo in Orange Is the New Black.

Zit er veel van jezelf in Boos karakter?

DELARIA: Ik ben Boo! Alles wat Boo zegt, zou Lea DeLaria ook zeggen. Alleen een beetje platvloerser. Met een nog hoger suck it-gehalte!(lacht) Het was nooit de bedoeling dat Big Boo zo lang in de serie zou blijven, maar Jenji Kohan is blijven schrijven voor mij. Boo is driedimensionaal: grappig, teder en stoer. Dit is een droom voor mij: ik had nooit gedacht dat iemand ooit op zo’n positieve, realistische manier over een butch lesbian (een lesbienne die zich erg mannelijk kleedt en gedraagt, nvdr.) zou schrijven. Ik ben Jenji zo dankbaar. Het is een plezier, met haar werken.

MULGREW: Tegelijk legt ze de lat wel érg hoog voor ons. Vaak weet je op voorhand niet waar ze naartoe wil. Je moet altijd hoger springen dan aangegeven. Dat is erg intimiderend. Ik maak mij constant zorgen dat ik haar verwachtingen niet kan inlossen.

DELARIA: Ik zou mezelf nooit zo kunnen verliezen in een rol als Kate. Dat is tijdrovend en ik ben verschrikkelijk lui.

MULGREW: (tikt DeLaria op de schouder) Wat een leugen!

DELARIA: Oké, oké, dat is gelogen, maar bij de heel intense scènes denk ik altijd dat ik door de mand zal vallen, dat mensen zullen zien dat ik eigenlijk niet zo’n goede actrice ben.

MULGREW: Maar je doet het graag?

DELARIA: Absoluut. Ik speel mezelf. What’s not to love?

MULGREW: Bij mij is dat anders. Ik ben geen Russische boerin, zoals mijn personage. Ik heb nog nooit in de gevangenis gezeten. Maar Red sprak mij meteen aan. Het script dat ik bij mijn auditie kreeg, was zo ongewoon goed. Dat maakt me ook wel nerveus: het gebeurt niet vaak dat je op mijn leeftijd een rol als deze te pakken krijgt.

Orange Is the New Black begon als een nachtmerrie voor de blanke blonde Piper Chapman (Taylor Shilling), die onverwacht in de cel vliegt, maar wordt gaandeweg een reeks die vooral minderheden een stem geeft. Is die diversiteit het geheim achter het succes?

MULGREW: (knikt) De verhalen zijn altijd interessant, altijd gelaagd, zeer ingewikkeld en vooral heel onvoorspelbaar. Er heerst ook altijd een gevoel van ‘gevaar’ op de set, want we zijn allemaal zo verschillend. Onze cast zou je in het echte leven onder geen beding samen treffen.

DELARIA: Inderdaad. Heel eng om geconfronteerd te worden met zo veel verschillende werelden tegelijk.

MULGREW: Ik bedoel maar: waar anders zie je personages als Boo en Pennsatucky (een diepgelovige junkie, nvdr.) in een en dezelfde ruimte?

DELARIA: Orange onderzoekt ook de weerslag van die diversiteit op een miniatuurmaatschappij – in dit geval: een gevangenis – op een inzichtelijke én provocerende manier.

MULGREW: Een verkenning van de wereld in 2016.

DELARIA: Orange is een serie die ik zelf zeker zou bingewatchen.

MULGREW: (zucht) Waarom bingewatchen we? Wat in de mens zet hem aan tot bingewatchen? Hoe verklaar je zoiets?

DELARIA: Doe jij dat dan nooit?

MULGREW: Dertien afleveringen op een rij? Nee, dat is niet aan mij besteed.

Hadden jullie ooit gedacht dat het zo’n succes kon worden?

DELARIA: Dat de wereld ons zo snel in de armen gesloten heeft, ook al omdat de reeks niet op een klassieke tv-zender maar op Netflix loopt, heeft mij enorm verrast. De dag na de release werd ik in New York al in de metro herkend. Wie had dat nu verwacht?

MULGREW: Gelukkig maar, want ik zit hier goed. (lacht) Ik ben werkdagen van 18 uur gewoon – moordend. Nu heb ik elk jaar zes maanden vrij. Zes maanden! (grijnst) Daar kon ik vroeger alleen maar van dromen. Het is ook een geruststelling dat we nu zeker nog enkele seizoenen verder kunnen – als mijn hoofd niet op het schavot eindigt, natuurlijk.

Je bent nog niet klaar om afscheid te nemen van Red?

MULGREW: (lacht) Ik wil niet dat deze liefdesaffaire eindigt.

De rol van je leven?

MULGREW: Ik heb een aantal geweldige rollen gehad, maar Red staat toch ergens bovenaan. Samen met Captain Janeway, uiteraard.

Zouden Red en Janeway met elkaar kunnen opschieten?

MULGREW: (streng) Ja, want Janeway moest met iedereen kunnen opschieten. Dat was haar taak als kapitein. (grimast) Red zou het wel moeilijk hebben met Janeways gezag. Ze zijn aan elkaar gewaagd, maar ik ben er zeker van dat in een confrontatie Janeway sowieso zou winnen.