Met toprollen in de topfilms A Dangerous Method, Jane Eyre en Shame scoort Michael Fassbender deze maand een loepzuivere hattrick. Een gesprek met – sorry, Ryan Gosling – de meest veelzijdige acteur van zijn generatie. ‘Ik ben een simpele jongen, al bij al.’
S inds zijn doorbraakrol als IRA-martelaar in Steve McQueens Hunger in 2008 rijgt Michael Fassbender (34) de toptitels aaneen. Zo ging hij undercover als nazi in Quentin Tarantino’s Inglourious Basterds, vrijde hij in Andrea Arnolds Fish Tank een arbeiderslolita op en zette hij deze zomer de helm van mutant Magneto op in de Hollywoodhit X-Men: First Class. Bovendien voegt de in Duitsland geboren Ier daar nu met Jane Eyre, Shame en A Dangerous Method nog drie prestigeprojecten aan toe. In de adaptatie van Charlotte Brontés klassieke roman incarneert hij de getroebleerde Lord Rochester, terwijl McQueen zijn fetisjacteur in het psychodrama Shame opvoert als pervers charmante seksjunkie. Voor David Cronenberg meet hij zich in A Dangerous Method het maatpak en de monocle van psychoanalyticus Carl Jung aan. Hoog tijd voor gesprek.
Zijn acteurs in se allemaal gespleten persoonlijkheden?
MICHAEL FASSBENDER: Als acteur ga je op zoek naar de motivatie van je personage en kruip je in diens psyche. Tegelijk put je uit je eigen herinneringen en ervaringen. Het is analyse en transformatie tegelijk, zou Freud zeggen.
Heb je ooit therapie gevolgd?
FASSBENDER: Eén keer, uit interesse. Het is een universeel gegeven. Primitieve stammen hebben hun wijzen met wie iedereen gaat praten. In Ierland nemen katholieke priesters die rol op zich. Het gaat om het verbaliseren van emoties, wat altijd nuttig is. Tenminste: als je naar een doel toewerkt. Het kan niet de bedoeling zijn om eindeloos op een sofa te liggen lullen.
Was je al vertrouwd met Freud en Jung voor je ‘A Dangerous Method’ maakte?
FASSBENDER: Via mijn zus, die neuropsychologe is, kende ik de basis. Verder heb ik mezelf moeten bijscholen. Wat me opviel, is dat Jung en Freud Sabina Spielrein nooit het krediet hebben gegeven dat ze verdiende. Zij was diegene die begrippen als ‘introvert’ en ‘extravert’ gemeengoed heeft gemaakt, maar meer dan een voetnoot heeft Freud nooit aan haar gewijd. Dat historische aspect is wel niet het belangrijkste. In wezen gaat de film over meester-leerlingrelaties. Jung moet zich van zijn mentor Freud ontvoogden, zoals Sabina zich van Jung moet ontvoogden. Onder de psychiatrische verpakking zit een universeel drama over machtsverhoudingen, psychoseksueel geweld en trauma’s. Heel erg Cronenberg dus.
Heb je zelf ooit een mentor gehad?
FASSBENDER: Meerdere zelfs, onder wie Cronenberg: door zijn ervaring en kennis is hij als een vaderfiguur voor mij. Ik heb me altijd liever met oudere dan met jongere mensen omringd. Wat de Fransen zeggen, is waar: als een oude man sterft, sterft een bibliotheek met hem. Toen ik net afgestudeerd was, speelde ik in Anton Tsjechovs Drie Zussen samen met Michael O’Hagan, een oudere acteur die me daarna ook in Los Angeles geïntroduceerd heeft. Aan hem heb ik véél te danken.
In 2001 had je al een rolletje in Steven Spielbergs oorlogsreeks ‘Band of Brothers’, maar toch werd dat niet je grote doorbraak.
FASSBENDER: En gelukkig maar, achteraf bekeken. Ik dacht: ik heb het gemaakt, en ik liet het breed hangen. Tot nieuwe aanbiedingen uitbleven en mijn geld opraakte. Het was een wijze les. Ik ben blij dat ik pas na mijn dertigste echt ben doorgebroken.
‘Jane Eyre’, ‘A Dangerous Method’, ‘Inglourious Basterds’, ‘Centurion’, ‘300’: je speelt opvallend vaak mee in periodefilms.
FASSBENDER: Omdat ik me graag terugflits naar tijden die ik zelf niet heb meegemaakt. Meer hoef je daar niet achter te zoeken, tenzij Freud een diepere verklaring heeft (lacht). Het gevaar met periodefilms is wel dat de kostuums je kunnen verkrampen. Je moet een evenwicht zien te vinden tussen historische accuraatheid en toegankelijkheid voor een hedendaags publiek, tussen de gewoontes van toen en die van nu.
Na ‘Hunger’ is je ster als een komeet omhoog geschoten. Heb je de voorbije jaren wel vakantie gehad?
FASSBENDER: ik heb drie jaar bijna non-stop op sets gestaan. Maar ik zie mezelf als een zondagskind: ik kan werken met topregisseurs en heb de interessante rollen voorlopig voor het uitkiezen. Voor de rest leg ik mezelf niet te veel druk op. Ik leur niet met mezelf rond en zoek niet naar de afleidingen waar deze branche vol van is. Ik ben een simpele jongen, al bij al. (Lacht)
Je hebt wel nog maar één blockbuster op je cv: ‘X-Men First Class’.
FASSBENDER: Ik wilde graag eens een studiofilm maken en X-Men had een uitstekend script, een dat niet om special effects, maar om personages draaide. De meeste Hollywoodscripts zijn leeg en cynisch commercieel. Gelukkig kan ik dergelijke dingen weigeren. Op termijn is dat de beste strategie, ook al loop je zo makkelijk verdiend geld mis.
Volgende week ben je ook zien als seksverslaafde man in ‘Shame’ van Steve McQueen. Kun je daar al wat meer over vertellen?
FASSBENDER:Shame was keihard, nog harder dan Hunger. Hunger was fysiek zwaar omdat ik 25 kilo moest afvallen, maar voor Shame moest ik ook psychisch tot op het bot gaan. Vijf weken lang kroop ik in de huid van een autodestructief en ziek personage en moest ik mezelf op de meest intieme manieren blootgeven. Het was de lastigste rol uit mijn carrière. Steve is fantastisch om mee te werken, maar het komende jaar wil ik hem niet horen of zien. (Lacht)
DOOR DAVE MESTDACH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
