Tante Terry! Toppop! Nadine De Sloovere! Kabouter Wesley! Bij de start van De Generatieshow blikt Bart Peeters, kersvers vijftiger, terug op zijn televisionele herinneringen van de voorbije vijf decennia. ‘Wil je nu echt dat ik over de programma’s van Donaat Deriemaeker begin?’

Vanaf vrijdag 15 januari doet één de strijd der generaties nog eens dunnetjes over. Onder het toeziende oog van Bart Peeters mogen vijf generaties – bij monde van respectievelijk Leah Thys (64), Martine Prenen (45), Geena Lisa (37), Stan Van Samang (30) en Niels Destadsbader (21) – in een spelletjesshow hun kennis van de populaire cultuur sinds de jaren 50 etaleren. Bart Peeters (50), ondertussen zelf in de overgang, doet het hen op ons verzoek even voor.

SIXTIES

Bart Peeters: Mijn prilste televisieherinneringen. Ik ben geboren in de voorlaatste maand van 1959, echt glashelder herinner ik me de sixties dus niet meer. En wat ik me herinner, was niet meteen een aanrader. Alles was geweldig zwart-wit, wat het glamourgehalte van de televisie niet ten goede kwam. Behalve De Flintstones dan, daar ging wel een zekere glamour van uit. Ik weet nog dat ik elke week bij mijn grootmoeder ging kijken, want die had als eerste een televisie. En steevast zat er een groepje jongetjes op het tuinhek door het raam mee te kijken – zonder geluid dan wel. Als je dan riep dat ze binnen mochten komen kijken, liepen ze weg. Dat beeld is me bijgebleven.

Verder meen ik me ook te herinneren dat iedereen die in de jaren 60 ernstig genomen wilde worden, rookte – en dan heb ik het werkelijk over kettingroken – en whisky dronk. Ik denk daarbij aan zwaarwichtige programma’s met professor Jaap Kruithof over het belang van masturberen. Tijdens mijn zoektochten in het VRT-archief ben ik zelfs zwart-witbeelden tegengekomen van toenmalig sportjournalist Hugo Symons, de vader van Karl Symons, die kettingrokend staat aan te klagen dat er meer faciliteiten voor de Vlaamse sport zouden moeten zijn. Paffend als een Turk argumenteren dat er meer zwembaden gebouwd moeten worden: mooie tijden toch, die sixties.

SEVENTIES

Peeters: Ik weet dat iedereen in de jaren 70 naar De Collega’s hoorde te kijken, en dat heb ik ook braafjes gedaan. Maar als je me vraagt wat nu echt hét programma van de jaren 70 was, dan kan ik niet om AVRO’s Toppop heen. Ik heb veel gelachen met De Collega’s, maar het stoorde me dat mijn ouders er evenzeer om moesten lachen. Als Patti Labelle gehuld in een soort snoepjesverpakking het podium van Toppop besteeg, keken ze wat meewarig toe. En precies dat maakte het zo leuk: dat het een programma was waar je ouders niet naar keken. Je voelde in de jaren 70 al dat het nichedenken zijn opgang zou maken.

Plus: Toppop stond ook voor het seksuele ontluiken van mijn generatie. Het ging zelfs zo ver dat we hoopten dat Stevie Wonder gezien zijn blindheid de weg naar het podium niet zou vinden om I Wish uit Songs in the Key of Life ten berde te brengen, omdat dan ene Penney de Jager met haar jazzballet hem kwam vervangen. Die bewuste Penney de Jager zwaaide namelijk héél hoog met haar benen. Seks in de seventies: Pamela Anderson was er niets tegen. Ach ja, we waren nog jong, hé.

Je generatie is, en dat heb ik ontdekt dankzij De Generatieshow, het decennium waarin je vijftien was. Onderwerp mij aan een onderzoek en ik zal je heel precies kunnen vertellen wanneer Made in Japan van Deep Purple is uitgekomen of langs welke genres de popmuziek zich heeft ontwikkeld na de split van The Beatles. De singles van The Police uit de jaren 70 – die van Outlandos d’Amour en Reggatta de Blanc – kan ik in volgorde van release nazingen en -drummen. Elk refrein, elke strofe, elk stuk waarin er gejojood werd. Maar laat me The Reflex van Duran Duran of – ik zeg maar wat – Too Shy van Kajagoogoo horen, en ik kan het refrein nog wel meezingen en hun kapsels voor de geest halen, maar ik zou niet meer weten hoe de strofes gingen. Wel, dát is nu wat bepaalt tot welke generatie je precies behoort: dat je ook de strofes kunt meezingen. En ga maar na: dat lukt alleen bij de muziek van toen je vijftien was.

EIGHTIES

Peeters: In de jaren 80, en dan vooral op het einde, heeft de televisie iets nieuws ontdekt: de glamour. Op Paula Semer, Tante Terry en misschien de jonge Jeanine Bisschops na kenden we dat in de seventies nog niet – voor de volledigheid moet ik daar ook Susan Dey, de oudste zus uit The Partridge Family, aan toevoegen. Tot de aerobics- en fitnesszender die VTM in zijn beginjaren was zijn intrede deed. Alsof er plots een conservenblik glamourwijven was opengetrokken om het woord te richten tot de kijkers. En die ‘versierwijving’ zag je ook op andere vlakken. Plots werden beelden uitgeblankt en werden er filters gebruikt om alles mooier te maken. De ene week, toen ze bij de BRT zat, merkte je nog niets aan Nadine De Sloovere, een week later, na haar overstap naar de VTM, kwam ze plots als een klassewijf uit je buis geknald. Dan dacht je: ‘Welke belichtingstechnieken is Mike Verdrengh nu weer in Amerika gaan halen?’

Die glamour: dat is voor mij de eighties. En die was er ook al voor 1989, hoor. De clips van Duran Duran, waarin best wel fakke vrouwen zaten. Farrah Fawcett. De blinkende en glitterende shows à la Wedden Dat in Nederland. Miami Vice, dat, al kon je de verhaallijnen niet ernstig nemen, toch wel een paar coole gasten in de cast telde. En ook Dallas kun je moeilijk een boerendrama noemen. Dat ging over dure minnaressen en nog duurdere olievelden. En ze dronken nog wel eens whisky, maar ze rookten toch al minder sigaretten. Pas met de komst van VTM deed dat ook bij ons zijn intrede.

NINETIES

Peeters: Wil je dat ik het heb over de programma’s van Donaat Deriemaeker of Margriet Hermans? Of over Ingrid Ingrid, de sportquiz die Ingrid Berghmans ooit heeft gepresenteerd? De jaren van de supermodellen als Naomi Campbell, Cindy Crawford en Christy Turlington, die eigenlijk niets deden behalve op stiletto’s rondlopen? Om maar te zeggen: er was niet zo veel in de jaren 90, en wat er was, was slecht. Het was allemaal verschrikkelijk, en toen kwamen de jongens van Woestijnvis. Die vernichesering die in de seventies al in de lucht hing, heeft zich dankzij Woestijnvis echt kunnen doorzetten. Toen Wouter Vandenhaute en Mark Uytterhoeven met Het Huis van Wantrouwen begonnen, had ik het gevoel dat er tv gemaakt werd die meer voor mij was dan voor mijn ouders. Nu is Woestijnvis voor iedereen, maar dat gevoel van het clubje van Stoute Jongens was toch een frisse wind doorheen de televisiewereld.

En dan was er nog een van de belangrijkste tv-momenten, zo niet hét belangrijkste: Schalkse Ruiters. Kijk, niemand ligt wakker van televisie – en gelukkig maar. Niemand ligt wakker van televisiepresentatoren. En toch zijn we daar in de jaren 90 eventjes bij in de buurt geweest ten tijde van Schalkse Ruiters. Twee jongens, boys next door, die voor de allereerste keer in een televisiestudio komen, geen enkele taal machtig zijn en niet goed weten wat er met hun gasten zal gebeuren: ik denk dat het de allereerste keer was dat de mensen hebben meegeleefd met een tv-figuur. Je kunt dat ook maar één keer. Je kunt maar één keer debuteren. Dat heb je ook met dEUS. Een paar jongens die nauwelijks het verschil kennen tussen een majeur en een mineur en zingen over Suds & Soda. En toch klinkt het fantastisch. Worst Case Scenario en Schalkse Ruiters: ik vind die twee zeer vergelijkbaar.

NOUGHTIES

Peeters: Het klinkt misschien vreemd, maar ik vind dat we nu leven in de era van Flight of the Conchords. En dan moet ik er aan toevoegen dat ik niet eens weet op welke zender het wordt uitgezonden – áls het al op een zender wordt uitgezonden. Ik ken het namelijk enkel van het internet, waar hun beste sketches en liedjes integraal op YouTube te bekijken zijn. Weet je, ik zou hier ook voor een programma als De Wereld Draait Door kunnen kiezen, alleen: dat is misschien wel het leukste programma van de laatste tien jaar geweest, maar niet het belangrijkste. Geen reeks die de veranderende televisiebeleving echter beter weet te vatten dan Flight of the Conchords. Iedereen heeft zijn eigen scherm bij ons thuis. Ik bekijk Kabouter Wesley op mijn tv tijdens Man Bijt Hond, mijn kinderen doen die moeite niet meer en bekijken het een dag later op YouTube.

En verder waren de laatste tien jaar het decennium van de crochetwedstrijden en de reality-tv. Al moet ik daar beschaamd aan toegeven dat ik die crochetwedstrijden mee op gang heb getrokken met Eurosong in 1999 – daarvoor zal ik nog wel eens te biecht gaan. Daarna kwam er een reusachtige aaneenschakeling van ‘meer van hetzelfde’. Eerst had je Idool en Big Brother, later volgden nog andere conceptjes – ze moesten de route van Henry Stanley volgen, op het ijs dansen of lang in de kou staan. En nu kan alles, zolang het maar met koken te maken heeft. Voor alle duidelijkheid: ik ben geen fan van de kookhype. Het is iedereen geweldig gegund om er naar te kijken, maar als iemand in mijn omgeving over eten praat, begin ik spontaan en geheel ongepast over wat voor seks ik de avond voordien heb gehad. Het kan me niet schelen hoeveel gamba’s mijn schoonvader gisteren naar binnen heeft geslagen. Koken en seks zijn allebei ingrediënten van het leven, maar je moet daar geen showbusiness van maken. En dan moet je weten dat ik ook dáár een voorloper was met Koken met Jezus in Het Peulengaleis. (Lacht) We kunnen besluiten: ik ben de schuld van alles.

De Generatieshow

Elke vrijdag, 20.40 – één

DOOR GEERT ZAGERS