‘HOEZO, SPRINGSTEEN HET TOPPUNT VAN AUTHENTICITEIT?’

Father John Misty is terug. Twee jaar nadat wij Fear Fun tot plaat van het jaar hebben uitgeroepen, trekt Josh Tillman alle registers open op I Love You, Honeybear. ‘Sentimentaliteit doet me huiveren.’

Een groot artiest herken je aan zijn merchandisetafel. Die van Father John Misty biedt, naast zijn gepersonaliseerde parfum Innocence by Misty en een sweatshirt met de afbeelding van een soort weerwolf die een vrouw oppeuzelt, ook T-shirts en totebags met het opschrift ‘Mascara Blood Ash Cum’ zwier dat zelf maar in een vertaalprogramma als u niet meteen weet wat het betekent. De hoes van I Love You, Honeybear is dan weer een tableau waarop de weerwolf vergezeld wordt van mariachi’s met jaguarhoofd, een witte uil, kwelduivels, coyotes, een beul met zwarte kap, en Father John Misty zelf, als een aan de borst van Maria zuigende boorling.

JOSH TILLMAN: De hoes verbeeldt alles waar deze plaat over gaat, more or less. Het transformerende effect van intimiteit, en hoe intimiteit je persoonlijkheid terugbrengt tot dat kinderlijke niveau waar afhankelijkheid, jaloezie en kleinzerigheid welig tieren. Maar het gaat ook over het aanbidden van een vrouw, over herbeginnen en over die nieuwe persoonlijkheid leren te aanvaarden. Ben je ooit al intiem geweest met iemand?

Ik prefereer te denken van wel, ja.

TILLMAN:It’s crazy, right? Je betrapt jezelf op de meest gestoorde dingen, en presenteert jezelf als iemand anders, als de coole-ventversie van jezelf, zonder alle vervelende karaktertrekken. Maar vroeg of laat begint de echte ik toch tevoorschijn te komen. Ik moest aanvaarden dat relaties voor een groot deel niet over een diepere vorm van samenzijn gaan, maar vooral over mijn ego dat gestreeld wordt. Natuurlijk hebben we allemaal wel eens gewoon nood aan geruststelling en troost. Het ís ook geruststellend wanneer iemand je zelfbeeld bevestigt, maar niet zoveel als wanneer iemand je ziet en aanvaardt zoals je écht bent. Dát is pas geruststelling.

En wie is de honeybear in kwestie?

TILLMAN: Soms ben ik het, soms bedoel ik mijn wederhelft, soms heb ik het tegen mijn betere ik, dat wisselt. In het vroege stadium van een relatie gebeurt net hetzelfde: je wordt verscheurd, tot op het moment dat je beseft dat transformatie echt bestaat, dat het echt mogelijk is om door die deur te breken.

Opgepast, je klinkt haast als Jim Morrison.

TILLMAN: Hallucinogene drugs zijn ook een van de manieren om door deuren te breken, sure thing. Psychedelica en paddenstoelen helpen om het zelfbewustzijn te verruimen, om door de deur van je identiteit te breken. Maar er zijn vele deuren waar je doorheen moet in een mensenleven, en die van intimiteit is er een van.

Je hebt het ergens over een ‘zichzelf hatende narcist’. Is dat geen contradictio in terminis?

TILLMAN: Niet helemaal. Ken je het verhaal van Narcissus? Het was een kerel uit de Griekse mythologie, a very beautiful guy, die nog nooit zijn eigen spiegelbeeld had gezien. Wanneer hij in een meer voor het eerst zijn eigen reflectie ziet, wordt hij verliefd. De sleutel tot het verhaal is dat Narcissus niet beseft dat hij zijn eigen reflectie ziet. Een narcist houdt niet van zichzelf, want hij of zij heeft geen eigenwaarde. Hij kent zichzelf niet en moet dus naar de wereld rond hem kijken, op zoek naar boodschappen over zichzelf. Een narcist kent geen empathie, je zou kunnen zeggen dat hij geen emotie heeft. Entertainers behoren tot de risicogroep, omdat ze constant het gevaar lopen hun zelfbeeld te baseren op wat de wereld over hen te vertellen heeft.

Je spreekt uit ervaring?

TILLMAN: Goh, ik heb geen vast abonnement op eender welk isme. Mijn punt is dat relaties dikwijls beginnen uit een vorm van narcisme, uit een zodanige vervreemding van jezelf dat je bevestiging zoekt in de aantrekking die je op het andere geslacht uitoefent. Wanneer een mooie vrouw je aantrekkelijk vindt, ben je oké, ben je waardevol. De dagen of nachten dat er geen mooie vrouw naast je in bed ligt, heb je gefaald. Er zit een narcist in elk van ons, en die slaat tegenwoordig wilder om zich heen dan ooit. Het internet zorgt ervoor dat we in steeds snellere en grotere mate van onszelf vervreemden. Mensen kijken steeds meer naar hun computerscherm om te ‘ontdekken’ we zie zijn. Met dank aan Facebook, Instagram en consorten.

‘We are what we pretend to be’, is een bekende uitspraak van auteur Kurt Vonnegut, een van je grote voorbeelden.

TILLMAN: Exact. Wat me bij Vonnegut vooral inspireert, is dat hij in staat is om diepe emotie en menselijkheid op te roepen, zonder sentimenteel te zijn. Echt, sentimentaliteit doet me huiveren. Net daarom was dit album zo moeilijk om te maken: hoe maak ik heel intieme songs over passie en dergelijke, zonder dat ze melig en sentimenteel klinken?

Een titel als I Love You, Honeybear is dus eerder sarcastisch bedoeld, veronderstel ik?

TILLMAN: Natuurlijk. Twee misantropische cynici die van elkaar houden, daar kan alleen maar sarcasme van komen (lacht). Het melige van die titel staat gelukkig in schril contrast met de brutale eerlijkheid van de teksten.

Wat bedoel je precies met brutaal? Want er zit ook veel humor en absurditeit in je teksten.

TILLMAN: Oké, brutaal is misschien wat dramatisch uitgedrukt, maar toch. ‘Kissing my brother in my dream, or finding God knows what in my jeans / You see me as I am, it’s true / The aimless, fake drifter and the horny manchild, mama’s boy to boot’: dat is toch een ietsepietsie ongemakkelijk om te zingen, geloof me (lacht). En ‘Love is just an institution, based on human frailty’ mag je volgens mij best een brutaal statement noemen.

Dat laatste komt uit Holy Shit, waarin je het onder meer over ‘nieuwe regimes, oude ideeën’, ‘dode religies’, en ‘planeetkanker’ hebt. Jouw versie van een protestsong?

TILLMAN: Ik protesteer vooral tegen mezelf, eigenlijk. Tegen de intellectuele droomwereld waarin ik lange tijd geleefd heb. Lange tijd dacht ik dat alles uit te pluizen was met mijn intellect, maar dat strookt niet met de realiteit. Nu speelt mijn realiteit zich af bij iemand anders, in een relatie waarin ik betekenis vind en betekenis creëer. Mijn nieuwe realiteit speelt zich nu buiten de intellectuele droom af. Ik ben klaarwakker, en in Holy Shit lijst ik alle redenen op die van deze wereld een lege, betekenisloze, banale, door consumeren geobsedeerde plek maken. Een plek waar geen liefde is, en waarin we steeds dezelfde fouten maken; the same fucking stupitidies, over and over again.

De eerste song van I Love You, Honeybear die je met de buitenwereld deelde, was Bored in the USA, live in de talkshow van David Letterman. Ook daarin trek je van leer tegen de American dream, met een lachband op de achtergrond nota bene.

TILLMAN: Ik neem daarin de consumptiemaatschappij in haar geheel op de korrel, want die spoort enkel aan tot apathie en passiviteit. Tegenwoordig is het bijna een schande om toe te geven dat je je verveelt, maar het is oké, mensen! Meer zelfs, zonder toe te geven dat je fucking bored bent, kun je nooit je gat uit de zetel tillen en aan verandering beginnen. Schopenhauer beweerde dat het leven verveling of lijden is. Geef mij maar lijden dan.

Intussen beleef je plezier door met uitgestreken gezicht ‘Save me, President Jesus!’ te zingen bij de bekendste talkshowhost van Amerika, terwijl de kijkers zich afvragen of ze een lachband horen of dat het publiek echt in lachen uitbarst.

TILLMAN: Dat vroeg het publiek bij de opnames zich óók af (lacht). Die lachband gaat over het amusement waarmee we bestookt worden. Het antwoord op verveling is blijkbaar constant entertainment. Wat een onbevredigend leven is me dat! Kom, geef gewoon toe aan je eigen lijden, door toe te geven dat je verveeld bent. En wie zegt dat je niet mag klagen, omdat je het zo slecht nog niet hebt, die wil enkel de status-quo handhaven. Zelf de progressieven in Amerika houden dat misplaatste schuldgevoel overeind. Revolutie, dát zou pas progressief zijn!

Ken je Russell Brand, de Britse komiek, ex-junk en starfucker die tegenwoordig de revolutionaire toer opgaat?

TILLMAN: Ik weet wie hij is, ja, en in tegenstelling tot vele anderen heb ik er geen probleem mee om te accepteren dat hij veranderd is. ‘Hedonism is excellent practice for sainthood’, heeft iemand ooit gezegd en hij of zij had gelijk. Het pad naar verlichting voert je soms langs donkere, akelige plekken.

Ik zag ooit een YouTube-filmpje waarin je een straffe versie van R. Kelly’s I Believe I Can Fly neerzet, op een cruise georganiseerd door het Coachella-festival. Zing je wel vaker karaoke?

TILLMAN: Jazeker, en R. Kelly zit altijd in mijn set. It’s my jam. Ik zou willen dat ik die song geschreven had, echt waar. Wat ik nog zing? Born to Run van Springsteen. Niet omdat ik een fan ben, hoor, maar omdat het zo een absurde song is. Er is echt iets mis met onze cultuur als Bruce Springsteen het ideaalbeeld van authenticiteit moet voorstellen. The guy is such a fucking act, don’t you think?

I LOVE YOU, HONEYBEAR

Uit op 9/2 via Bella Union. Op 04/3 concerteert Father John Misty in de Botanique, Brussel. Alle info: botanique.be

DOOR JONAS BOEL

Josh Tillman ‘IK PROTESTEER VOORAL TEGEN MEZELF. TEGEN DE DROOMWERELD WAARIN IK LANGE TIJD GELEEFD HEB: IK DACHT DAT ALLES UIT TE PLUIZEN WAS MET MIJN INTELLECT. NIET DUS.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content