Acht tv-zenders, zes kunstroven, één vraag: kan de nieuwe prestigieuze misdaadreeks The Spiral de verwachtingen inlossen? ‘Het was een avontuur met veel valkuilen.’
DOOR HANS VAN GOETHEM
Als u een dezer dagen door het Rubenshuis in Antwerpen loopt, dan zult u een witte vlek op de muur zien waar tot voor kort het bekende zelfportret van de schilder hing. Grijp niet meteen naar uw telefoon om de politie op de hoogte te brengen: het schilderij is weggenomen door de suppoosten, de ‘roof’ maakt deel uit van het verhaal van The Spiral, een nieuwe misdaadserie bij de VRT. Rubens’ zelfportret is trouwens niet het enige schilderij dat even uit roulatie wordt genomen: in vijf andere Europese musea verdwijnen ook meesterwerken, van een schilderij van Edvard Munch uit het Nationaal Museum van Noorwegen tot een Picasso uit het Nederlandse Vanabbemuseum.
DE DIEFSTAL IS HET WERK VAN ENE Arturo, die samen met zijn kunstenaarscollectief The Warehouse de roof op poten heeft gezet, als opgestoken middelvinger naar het financiële establishment van Europa. Ze dopen hun stunt The Spiral, verbergen de schilderijen ergens in Europa en nodigen iedereen uit om mee op zoek te gaan, aan de hand van tips die ze op de website thespiral.eu zetten. Wie uiteraard ook op zoek gaat, is Europol, waar twee rechercheurs zich in het onderzoek vastbijten: de vlijtige Belgische Roos Dubois (gespeeld door Lien Van de Kelder) en de wegens weerbarstigheid naar kunstzaken verbannen Finse brombeer Juha Virtanen (Tommi Korpela). Het plan van Arturo valt in duigen als een van de kunstwerken ook echt verdwijnt, en de leden van het collectief hun leven niet meer zeker zijn.
‘AMBITIEUS’ IS HET KERNWOORD IN The Spiral. Niet alleen Arturo (Johan Leysen) ziet het groots, ook de makers van de serie mikken hoog. De vijfdelige serie is een coproductie van zes Europese openbare omroepen – die van België, Nederland, Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland – komt in acht landen tegelijk op het scherm en wil niet alleen miljoenen tv-kijkers lokken, maar het publiek ook mee laten zoeken naar de schilderijen via een game op de website. Toch zag het hele project het levenslicht in Vlaanderen, want het was productiehuis Caviar dat met het idee op de proppen kwam en de partners heeft gezocht. ‘Door samen te werken met Nederlandse en Scandinavische collega’s wilden we vooral vermijden dat we in de Vlaamse klei zouden blijven steken’, zegt Peter De Maegd. ‘Maar wij hebben ervoor gezorgd dat we altijd het heft in eigen handen konden houden. Daarom ook dat wij de helft van het budget zelf bijeen hebben gebracht.’
REGISSEUR VAN DE REEKS WERD DAN ook een Vlaming: Hans Herbots, bekend van onder meer Het goddelijke monster. ‘Ik wist dat dit een avontuur met vele valkuilen was’, zegt hij. ‘Bij een coproductie als dit bestaat het gevaar dat alle partners hun zegje willen doen en dat je eindigt met een kleurloze mix. Maar ik merkte al vlug dat de betrokken omroepen ons vertrouwden en niet argwanend over onze schouder mee wilden kijken.’ Ook het feit dat een deel van de crew uit Scandinavië komt – land van Borgen, The Killing en co – was een pluspunt. ‘Ze staan wat dat betreft toch vijf jaar voor. Wij hebben nog de neiging om voor de sfeer alles heel donker te maken terwijl je met iets meer licht de gezichten van de acteurs net heel ‘leefbaar’ in beeld kunt brengen. En ik heb ook ontdekt dat Brussel de eerste zuiders getinte stad van Europa is: toen er bij de lunch hier wijn op de tafel kwam, vielen ze bijna van hun stoel van verbazing. Bij hen is elke druppel alcohol op de set ten strengste verboden. (lacht)‘
HET GROTE STRUIKELBLOK IN ZO’N SERIE blijft niettemin de taal, of liever het accent dat je hoort als mensen uit Vlaanderen, Nederland of Denemarken Engels met elkaar praten. Wat hebben de acteurs gedaan om niet te vervallen in het taaltje dat ook gebruikt wordt tijdens de puntentelling van het Eurovisiesongfestival? ‘Hans had één advies’, zegt de Nederlander Teun Luijkx, die een van de leden van The Warehouse speelt. ‘Hij zei: “Praat zoals op vakantie.” En dat werkte bevrijdend. We mochten niet te hard stilstaan bij ons accent, anders zou het geforceerd klinken.’ Lien Van de Kelder werkte dan weer samen met een taalcoach om haar Engels bij te schaven. ‘En ik ben gaan praten met echte agenten van Europol’, zegt ze. ‘Een Franse en een Tsjechische. Die trekken zich trouwens niks aan van hun accent omdat Engels voor hen enkel dient om elkaar te begrijpen.’
DE VRAAG IS: ZAL THE SPIRAL, NET zoals het ambitieuze plan van Arturo, niet gebukt gaan onder zijn eigen gewicht? In deze tijden is het een hele opgave om – in Vlaanderen – een groot publiek te vinden voor een serie waar geen Nederlands in gesproken wordt, en het gegoochel met fictie en realiteit en het interactieve luik zouden weleens meer mensen kunnen afschrikken dan aantrekken. De makers benadrukken wel dat de serie ook genietbaar is zonder internetverbinding, maar was het niet Picasso die zei: ‘Kunst is de eliminatie van de dingen die niet noodzakelijk zijn’? Het laatste woord is aan de kijker.
Hans Herbots
‘TOEN ER BIJ DE LUNCH WIJN OP TAFEL KWAM,
VIELEN DE SCANDINAVEN IN DE CREW HAAST VAN
HUN STOEL. ALCOHOL OP DE SET?!’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
