Voor haar rol in ‘Monster’ is Charlize Theron de grote favoriete voor een Oscar als beste actrice. Haar vertolking van een seriemoordenaar bewijst immers in één klap dat schoonheid en talent volstrekt inwisselbaar zijn. ‘Ik wil dat mensen deze film zien zonder aan mijn uiterlijk te denken.’ Door Sean Smith

oen de pers Charlize Theron in 1999 omschreef als snoepgoed aan de arm van Stephan Jenkins, de frontman van Third Eye Blind, bazuinde de rocker overal rond dat ‘Charlize Theron een heel belangrijke actrice is’. Dat leek toen een overstatement, maar tegenwoordig lijkt de 28-jarige actrice er alles aan te doen om de uitspraak waar te maken. Als je bereid bent om een paar honderd blikjes voedingssupplement te slikken, een tandprothese te dragen en een gestoorde homoseksueel te spelen, stijg je natuurlijk vanzelf een paar trappen op het organogram van belangrijke Hollywoodactrices. En je wordt blijkbaar ook automatisch genomineerd voor een oscar, want volgens de gangbare logica gaat de jury plat voor filmsterren die zichzelf onherkenbaar (lelijk) maken en bewijzen dat ze ‘moedig genoeg zijn om hun ijdelheid op te bergen’. Mooi zijn is soms knap lastig in Hollywood.

Charlize Theron kan erover meespreken: ‘De afgelopen drie jaar werd me geen enkel interessant project aangeboden. Filmmakers vonden me oké als actrice en ze wisten dat mijn snoetje goed verkocht, maar als het over een serieuze rol ging, was het plots: “Charlize? Geen sprake van.” Ik kreeg nergens een voet tussen de deur. Nergens.’ Monster heeft die deur echter uit zijn scharnieren gewipt. Theron speelt in de film Aileen Wuornos, een prostituee die veroordeeld werd voor de moord op zeven van haar klanten en die vijftien maanden geleden is geëxecuteerd. Wuornos, ‘de eerste vrouwelijke seriemoordenaar van de VS’, beweerde jarenlang dat ze uit zelfverdediging had gehandeld, maar zei in de loop van het proces plots dat ze de zeven truckchauffeurs in koelen bloede had vermoord. Nick Broomfield – u weet wel, de beruchte documentairemaker van Kurt & Courtney – schoot twaalf jaar geleden al een documentaire over de gebeurtenissen en mocht na het vonnis Aileen: Life and Death of a Serial Killer maken. In een onbewaakt moment vertelde Wuornos daarin dat ze wel uit zelfverdediging moordde, maar dat ze na twaalf jaar death row absoluut wou sterven.

Terwijl Broomfields documentaire Wuornos’ desastreuze achtergrond schetste (haar gruweljeugd, het leven in een wildpark, het misbruik en het druggebruik), zoomt Monster enkel in op de koortsachtige periode 1989-1990: Wuornos had toen een lesbische relatie met haar zielsgenoot Selby Wall (gespeeld door Christina Ricci) en zou kort daarna aan het roven en moorden slaan. Patty Jenkins, scenariste en regisseuse van Monster, zoekt een verklaring in zelfbescherming, wraak, morele vergelding en financiële wanhoop. Monster werd in de Verenigde Staten dan ook afgeschreven als een middelmatige poging vol goede bedoelingen, die Wuornos’ misdaden te gemakkelijk vergeeft. Patty Jenkins ligt niet wakker van die kritiek, ze is al blij dat ze in Theron vond wat ze zocht: ‘Ik was doodsbang dat ik geen moedige actrice zou vinden. Ik wist dat Charlize het kon, maar ik had nooit gedacht dat ze het zo goed zou doen. Ik werd soms wild achter mijn monitor, zo goed was ze.’

Niemand had het talent ooit vermoed. Na haar debuut in The Devil’s Advocate, leek de Zuid-Afrikaanse klaar voor het sterrendom, maar ze kreeg enkel rollen als ‘het meisje’ in films als The Ciderhouse Rules en The Legend of Bagger Vance. De laatste drie jaar zat ze in tien films die – met uitzondering van The Italian Job – flopten aan de kassa. Ondertussen probeerde Patty Jenkins een hoofdrolspeelster te vinden: ze zocht iemand die niet terugschrok voor een brutale verkrachting, voor lesbische liefdesscènes, meerdere moorden en een verregaande fysieke transformatie. Een rol die dus zo goed als zeker genomineerd zou worden voor de oscars. Ze werd dan ook overspoeld door poten-tiële actrices. Maar geen spoor van Theron. ‘Ik heb haar zelf opgezocht’, zegt Jenkins. ‘Tijdens onze eerste ontmoeting keek ze de hele tijd naar de vloer. Ze was ongelofelijk somber.’

Jenkins wist uiteraard niet dat Theron als 15-jarige getuige was van de moord op haar vader. Haar moeder schoot hem neer uit zelfbescherming. ‘Charlize zei dat ze haar rol moest absorberen. Als ze dit deed, moest ze een heel donkere plaats in zichzelf opzoeken.’ Theron kwam 13 kilo bij, scheerde haar wenkbrauwen en kreeg een tandprothese. Bruine contactlenzen verborgen haar staalblauwe ogen, make-up transformeerde haar bleke huid. ‘Ik wil dat men deze film ziet zonder aan mijn uiterlijk te denken’, zegt Theron. ‘Maar dat is wellicht een illusie.’

Inderdaad, het is moeilijk te geloven dat het publiek haar adembenemende uiterlijk zal vergeten, maar laten we hopen dat ze tenminste haar acteertalent zullen ontdekken. ‘Weet je, sommige acteurs hebben genoeg met zichzelf. Julia Roberts speelt altijd Julia Roberts. En dat is goed voor haar: mensen worden haar niet beu. Maar ik hou meer van acteurs die zichzelf transformeren. Robert De Niro, Frances McDormand, ik voel dat ik eerder in dat rijtje thuishoor.’ Ze wacht even. ‘Deze film deed me beseffen dat ik gerust kan wachten op fantastische rollen. Je kunt geen film als deze maken en dan teruggaan naar ‘het meisje’. Neen, dan stop ik er liever mee.’ Dat zou jammer zijn, Charlize Theron komt pas op dreef.

© Newsweek. Vertaling en bewerking Bram Van Moorhem

Theron zag als 15-jarige hoe haar moeder haar vader vermoordde. Nu speelt ze ‘de eerste vrouwelijke seriemoordenaar van de VS’.