Henri, portret van een filmpionier – Wat is de link tussen Fritz Lang, Jean Vigo, James Ensor, stakende mijnwerkers, fanfares en Robbe de Hert? De Belgische filmpionier Henri Storck.

Johan Swinnen & Luc Deneulin (red.), VUBPRESS, 348 blz., euro21,95

Over de Belgische filmpionier Henri Storck – die ons kunstfilms over Permeke en Ensor schonk alsook het met Ivens gedraaide Borinage – zijn al verschillende werken gepubliceerd, maar het blijft wachten op de definitieve biografie. Ook Henri Storck memoreren is dat niet. Dit boek vertrekt van een totaal andere aanpak, namelijk een bundeling van nieuwe en oude artikels van verschillende auteurs. Meteen het sterke én het zwakke punt van dit omnibusboek. Dat Storck bijvoorbeeld de officiële cinegrafist van Oostende was, zal je na lectuur van deze hommage niet snel vergeten: ongeveer de helft van de meer dan twintig specialisten die een bijdrage leveren vermelden het.

De bijdragen variëren van persoonlijke tot anekdotische, maar de meeste zetten ze toch in een academische hoek. Het boek is dan ook een uitgave van de Vrije Universiteit Brussel. De brede waaieraanpak – van Robbe De Hert en Raoul Servais over Storck tot een oud Humo-interview en analytische essays over het folkloristische feest of het aandeel van de muziek in Storcks documentaires – zorgt ook voor merkwaardige links. Zo staan er artikels in over de Nederlandse fotograaf Ed van der Elsken en de cinema vérité, waarbij het verband met Storcks oeuvre nauwelijks wordt geduid. Wanneer dat wel gebeurt, levert dat interessante lectuur op over bijvoorbeeld de impact van Storck op de culturele identiteit van de Belgische cinema of Storcks rol in de ontwikkeling van de progressieve filmcultuur in ons land: via zijn filmclub vertoonde hij als een van de eersten het verboden Potemkin van ‘de grootste ensceneerder’ Eisenstein, en Storck is ook een van de oprichters van het Koninklijk Belgisch Filmarchief.

Aan het heikele thema van Storcks vermeende banden met de bezetter, waarmee hij vorig jaar postuum het nieuws haalde, wordt dan weer amper geraakt, evenmin als de invloed van de avant-garde op zijn werk aan bod komt. Een gemiste kans voor een boek dat zich door zijn vorm uitstekend leende om op de actualiteit in te spelen. Maar genoeg muggenzifterij. Henri Storck memoreren kan onmogelijk volledig zijn en heeft die pretentie ook niet. Het wil de erfenis van Storck levendig houden en doet dat, facetgewijs, op een boeiende manier.

Luc Joris