P.B. GRONDA, schrijver van onder meer Onder vrienden en recent nog Straus Park, duikt elke week in de populaire cultuur.

Ik weet niet in hoeveel verschillende situaties de vraag ‘Mag ik eens voelen?’ al gebruikt is, maar het zijn er zeker meer dan zes. Onze geschiedenis wordt dan ook voor een groot stuk bepaald door de materialen die we kennen, ontdekken of ontwikkelen. Hout en steen, koper, brons, sprongetje in de tijd, grafeen, moleculaire lijm.

In 1909 begon een Amerikaanse Belg met echte kunststoffen, namelijk door bakeliet uit te vinden. In de eeuw daarna volgden heel wat toepassingen van wat doorgaans plastics worden genoemd. Plastic is vandaag, nu iedereen boven alles naar authenticiteit op zoek is, ook een synoniem geworden voor vals, onesthetisch en bedrieglijk. We kunnen iets dat geen enkel ander zoogdier kan, namelijk zelf materiaal maken dat niet uit de bomen valt. En dan zeggen we: ach, zo lelijk, eigenlijk, geef toch maar iets in hout. Dat kennen we tenslotte al meer dan 2.000.000 jaar en dat schept een band.

Het nieuwste en populairste materiaal is zoals bekend niks. Ja, het materiaal van de servers die ergens staan te draaien, maar die halen we zelf niet meer in huis. Het nieuwe materiaal bestaat uit golven die van een bakje naar ons scherm vloeien. Trekt heel wat minder stof en kunnen we meteen weer wat kleiner gaan wonen, wat we vroeg of laat toch allemaal zullen moeten doen.

Net zoals in de muziekindustrie gebeurde, zou ook de boekenwereld naar een streamingmodel overschakelen voor de elektronische producten. Een heldere geest kwam met het woord ‘bookify’ aanzetten. Alsof de uitgevers plots wakker werden, een groot, gloeiend licht zagen hangen boven Amsterdam en dachten: Hè, moet je nou es wat weten? We leven in digitale tijden, jongens! Jaa-ha, ‘di-gi-taal’.

Een paar schrijvers stonden meteen op om te waarschuwen voor de zakelijke malaise die veel collega’s zou kunnen treffen, gezien de barslechte deals voor muzikanten of schrijvers in dat soort van businessmodel. Dat is een terechte maar voor de consumerende zwijnen naar wie de liedjes of de verhalen worden doorgeseind compleet irrelevante discussie. Tot zij op een dag alleen nog maar Dan Brown en Rihanna hebben omdat alle echte genieën in een verdeelcentrum van Amazon zijn gaan werken om de rekeningen te betalen. Maar dat lossen we dan wel op.

De cd was een lelijk product. Transparante harde plastic met een soort textuurloze glimschijf in. De winst was puur technologisch: een goede geluidskwaliteit op een voor die tijd compacte drager. Maar de goedkoopst geproduceerde schijfjes beginnen na een tijd gewoon te rotten. Kortom, goed dat we er bijna helemaal van verlost zijn, van die cd. Muziek bestond trouwens altijd al uit golven, die verliest in zekere zin enkel ballast door immaterieel te worden.

Het boek bestaat uit gedrukte inkt op papier en dat is zo sinds ongeveer 600 jaar. Dat wil niet zeggen dat romans zullen ontsnappen aan de digitalisering, noch dat ik dat hoop, maar als er straks niets meer overblijft om eens te voelen, dan gaan we erom vechten. Hou boeken bij in plastic dozen voor de kleinkinderen.

DE CD WAS EEN LELIJK PRODUCT. GOED DAT WE ER BIJNA HELEMAAL VAN VERLOST ZIJN.