PB GRONDA, auteur van Nemen wij dan samen afscheid van de liefde, Kentucky, mijn land en het nieuwe Onder vrienden duikt elke week in de populaire cultuur.

In een van de beste boeken van de hedendaagse Nederlandse literatuur – Fantoompijn van Arnon Grunberg – scoort het hoofdpersonage, de schrijver Robert G. Mehlman, na een reeks minder succesrijke romans onverwacht een enorme bestseller met het kookboek De Pools-Joodse keuken in 69 recepten, waarvan wereldwijd vijf miljoen exemplaren worden verkocht.

Nu De Boekenbeurs veilig is opgeborgen, alle schrijvers weer achter hun werktafel zitten en alle koks in hun tv-studio staan, kunnen we een en ander op een rijtje zetten. Want is dat nu erg, dat twee en een halve kok meer volk en kopers aantrekken dan, tja, de rest van de ‘signerende auteurs’ samen?

Een boek op vier dat in Vlaanderen verkocht wordt, is een kookboek. Dat is best veel, zeker als je weet dat zowel ’twintig jaar lopende stripreeksen’ als ‘detectives naar tv-reeks’ ook minstens een kwart van de markt innemen. Rest nog een kwart – het kleinste van de vier – voor wat we doorgaans de literatuur noemen. Ietwat gekke heren en dames die niet goed zijn in sport en samen met de andere maatschappelijk nuttelozen tijdens de kantooruren naar de supermarkt gaan.

Veel mensen zijn jaloers op het financiële succes van de gouden kookboekenboys. Logisch. Veel mensen zijn ook jaloers op Ronaldo, omdat die keivet kan sjotten en alle handtassen kan kopen die hij wil.

Je bespeurt gek genoeg bij veel van die zogenaamde literaire schrijvers enige frustratie om het succes van kookboeken en genreboekjes die gericht zijn op – en laat ik mij met respect voor de doorsneelezer uitdrukken – het intellectueel plankton waarop ook de trailers voor Exotische Liefde gericht zijn.

En akkoord, je moet al redelijk zen zijn om niet heel hard met je ogen te knipperen wanneer Piet Huysentruyt op tv zijn driemiljoenste boek verkoopt, geheel toevallig aan een cameravriendelijke dame die de perfecte exponent van de moderne Vlaamse huisvrouw blijkt.

Maar een schrijver die jaloers is op een kok met een succesvol kookboek is zoals een jazzpianist die jaloers is op Regi van Milk Inc. die het Sportpaleis een paar keer uitverkoopt.

Ofwel wil je de geest van de lezer voeden, ofwel wil je hem gewoon voeden. Dat je met het tweede een groter publiek aanspreekt, is niet meteen een verrassing.

Persoonlijk kan het succes van Piet, Jeroen, Jopie of Guusje mij geen kloten schelen. Ten eerste omdat ik veel meer dan een paar miljoen zou willen om een leven tussen de knolselder en de pijnboompitten te slijten. Maar – toegegeven – vooral omdat het feit dat recepten ook toevallig verzameld worden in wat wij ‘een boek’ noemen, niet maakt dat een roman en een kookboek verder iets met elkaar te maken hebben. Het heeft meer zin om jaloers te zijn op het palmares van Sven Nys, van wie ik een groot supporter ben, dan op koks – in Vlaanderen nu eenmaal belangrijker dan Jezus, de koning en Sven Nys combined.

Schrijvers die dat niet inzien, hoed ik voor een einde als een Robert G. Mehlman. Met vijf miljoen verkochte rotboeken, maar eenzaam als de pest en verteerd door wat had kunnen zijn.

PB GRONDA

‘EEN SCHRIJVER DIE JALOERS IS OP EEN KOK MET EEN SUCCESVOL KOOKBOEK IS ALS EEN JAZZPIANIST DIE JALOERS IS OP REGI.’