EEN WELGEMEENDE ‘fuck you’. VIER BELGISCHE KUNSTENAARS VERZETTEN ZICH TEGEN HET OPRUKKENDE CURATORENDOM. HET RESULTAAT IS EEN VERRASSEND LEVENDIG MENGSEL, VOL DRAMA EN ROMANTIEK.

WITTE ZAAL (SINT-LUCAS)

Posteernestraat in Gent, tot 12 februari.

tel. 09 225 42 90 en

www.kunst.sintlucas.wenk.be/wittezaal

Great Expectations

Drie kunstenaars met elk een uit de kluiten gewassen installatie, meer moet dat niet zijn voor een tentoonstelling die iets te bieden heeft. Great Expectations blijft weliswaar niet op alle fronten smetteloos, maar je krijgt werk te zien dat spreekt, en dat is naar inlandse normen al een hele prestatie. Op het appel: Johan Van Geluwe, Boy en Erik Stappaerts en de in België geboren en getogen Vladimir Ivaneanu. Bindmiddel: het in het leven roepen van een onafhankelijke kunstinstelling of een fictief museum, door artiesten die niet geneigd zijn te wachten op de goedkeuring van de mannen-met-de-macht. Tel daarbij wat weerstand tegen lobbywerk, het curatorenspook en het geplaagde Vlaamse kunstdiscours en je komt uit bij een nauwelijks in bedwang te houden concept. Maar vrees niet, de installaties zorgen voor het nodige tegengewicht. Op Great Expectations vind je volop drama en romantiek en daar vallen meer vliegen mee te vangen dan met het azijnachtige anti-institutionele beginsel.

Museum-of-Museumsstichter Johan Van Geluwe (75) zet zich al dertig jaar af tegen het oprukkende curatorendom. Dat hij daarnaast ook met zwaar geschut wil uitpakken, bewijst hij met een donderende reeks portretten van Sint-Lucasdirecteuren in soutanes. De gezichten hangen op een intimiderende rij, laag tegen een afgesloten podium dat functioneert als barrière. Alles aan de reeks ademt macht en onverzettelijkheid, alsof Van Geluwe een onzichtbare inquisitie aanwijst die gelijktijdig dreunt en ondermijnd raakt.

Vladimir Ivaneanu (27) presenteert zijn United Republic of Arts door middel van een installatie die qua gegevens als een volle doos van Pandora ineenzit. Op de opening droeg hij in een benepen en na verloop van tijd kokend heet heiligdommetje een hoogmis op. Met een mantel tot op de grond en haar tot op de schouders leek hij op een piepjonge kruising tussen Christus en Dracula. Zo uitgedost, en met in de ene hand een struisvogelei en in de andere een scepter uit de speelgoedwinkel schreed hij doodernstig door de Witte Zaal. Je hoort ons niet zeggen dat Ivaneanu er zonder kleerscheuren uit kwam, maar toch: zo onverstoorbaar, zo on-cynisch, zo dapper, een mens zou bijna wensen dat dezelfde onbespoten sérieux wat vaker de kop opstak. Naast een voorsteven van een schip, vitrines met William Blake-achtige tekeningen en James Lee Byars-achtige objecten en een officieel ogende documentaire installeerde Ivaneanu nog een security-zone waar buitenwippers paspoorten controleren. De overvolle, op elkaar geperste United Republic is samengesteld uit elementen die je elders nog treft, maar net die veelheid en de poging tot samplen maken het geheel acceptabel. Althans, zolang het pakket niet omslaat in theatrale kitsch en je de studentikoze clichés (zoals een schrijn met het opschrift ‘Wat is kunst’) door de vingers ziet.

De installatie van Boy en Erik Stap- paerts past weliswaar in het concept, maar steekt koeltjes af tegen de dramatische toonzetting van Ivaneanu en Van Geluwe. Het B & E. S- Institute is een productiebedrijf dat ideeën, objecten en een virtueel museum ontwikkelt. Erg nineties, maar ook nogal gladjes en – tja, dat heb je met groepstentoonstellingen – moeilijk te handhaven in een context die gedomineerd wordt door theater.

Els Fiers