HET KRUIS VAN CHRISTUS. Het Britse monument Gilbert & George toont een nieuwe reeks ‘Pictures’ in Maastricht: barok en snedig, maar net te plezierig om kwaad bloed te zetten.

Gilbert & George, Sonofagod Pictures

BONNEFANTENMUSEUM

AVENUE CERAMIQUE 250 IN MAASTRICHT, TOT 30 JULI. WWW.BONNEFANTEN.NL

‘Ik kan erom lachen’, zegt Alexander van Grevenstein over de Sonofagod Pictures. ‘En als ik erom kan lachen, weet ik dat het goed zit.’ Volgens de directeur van het Bonnefanten moet je de nieuwe scheppingen van Gilbert (63) en George (64) bekijken met een Monty Python-oog. We dachten er het vleesetende konijn uit The Holy Grail bij en inderdaad: zo bleken de Pictures vol te zitten met een Pythonachtig soort silliness. Nochtans is de humor niet het eerste wat opvalt aan de grote, in kleur gedrenkte fotopanelen. Veeleer word je geconfronteerd met een enorme hoeveelheid motiefjes die digitaal aan elkaar werden gesmeed. Zo is er Eesa (Jezus), een werk waarop twee Christussen aan barokke, met robijnen bezette kruisbeelden hangen. Tegen een achtergrond van zwevende hoefijzers, mystieke lichtvlekken en gouden korven vind je er een bloedrode Gilbert en George die vanaf hun onderlijf opsplitsen als een drukletter A. Voor de Pictures gingen G & G uit van gotische glasramen. Ze decoreerden hun bekende rasterpatronen met een vracht crucifixen en oplichtende kleuren die eigenlijk te vol zijn voor het hedendaagse jargon. Bijzonder onderhoudend, maar provoceren of shockeren doen de Pictures niet. Daarvoor zijn ze te weelderig, te koddig en te veel op visuele grappen afgestemd. Je botst al eens op een Gilbert of een George die als Hitler salueert, maar die houding is zo terloops dat geen mens er aanstoot aan kan nemen. ‘ Was Jesus heterosexual?’luidt de ondertitel van Sonofagod Pictures. Afgaand op het werk was Hij een eeuwige gekruisigde, die juwelen droeg en samen met zijn Siamese tweelingbroer op de verlossing hing te wachten. De verwijzing naar ‘ Faggot’ (nicht) klinkt mogelijk een beetje stout maar ook op dat front blijven G & G vooral kwajongens die gniffelend foute motiefjes aandragen. De makers van The Penis, The New Shit Pictures en The New Horny Pictures ( need we say more?) leggen het dit keer duidelijk minder spitant aan boord. Meer dan dertig jaar geleden wilden de twee niets liever dan hun misprijzen voor burgerlijke waarden uiten. Ze trokken ten strijde met een arsenaal aan drollen, penissen en tussen humor en protest slingerende dirty jokes. Ze wonnen terrein met rastertableaus waarin ze hun typische pakken droegen en ze werden geroemd omdat ze de kunstwereld vertrouwd maakten met stront. Hun schelmenstreken werden niet unaniem op applaus onthaald, maar volgens sommigen was dat vooral het bewijs van een geslaagde missie. Tegen die achtergrond zijn de Sonofagod Pictures zonder meer lichtvoetig, al doet dat geen afbreuk aan de bulderende componeerzucht van het stel. Een morele uppercut krijg je niet, wel een guitige mix van symbolen die continu ondermijnd en gedevalueerd worden. Leukste element is de manier waarop Gilbert en George zichzelf in het religieuze prentje plaatsen: als twee sullige en statische, maar volgens henzelf diabolische wrekers van een samenleving die maar niet loskomt van het geloof.

Els Fiers