De Noor Tom Egeland melkt de zoveelste complottheorie uit tot een waterige thriller. Onbedoeld grappig en vol bijeengeschraapte vaagheden waarbij zelfs Nostradamus de wenkbrauwen zou fronsen.

In 1988 publiceerde semioticus Umberto Eco De slinger van Foucault, een lijvige roman over een kliekje Italiaanse redacteuren dat uit verveling een complottheorie bedenkt, samengesteld uit de talloze manuscripten over samenzweringen die naar hun uitgeverij worden gestuurd. Ze noemen hun verzinsel simpelweg ‘Het Plan’ en amuseren zich rot met hun verzinsel. Tot blijkt dat hun geschied-kundige hutsepot klopt en hun fictie door feiten wordt bedreigd – de échte samenzweerders kunnen er namelijk niet om lachen dat hun geheim genootschap door enkele knullige amateurs wordt ontbloot. Eco’s postmoderne fabel over onze onnavolgbare honger naar orde in de chaos blijft een van de interessantste boeken over de onzin van samenzweringstheorieën, waarin het doorgaans wemelt van heilige gralen, tempeliers, vroegchristelijke sektes, ketters en renaissancekunstenaars, foute pausen, vrijmetselaars en geheime codes verborgen in onvertaalbare manuscripten. En bovenal mogen we de drukbezette Illuminati niet vergeten. Geen complot of ze zitten erin.

Het basismateriaal blijft altijd hetzelfde, het eindproduct is vaak flets. De Noorse misdaadschrijver Tom Egeland heeft er, net als Dan Brown, een volledige carrière uit opgetrokken. Al enkele romans heeft hij ook een vaste archeoloog in dienst, de albino Bjørn Beltø, die enigszins tegen zijn wil steeds opnieuw in een Tomb Raider-verhaal moet aantreden. Deze keer draait alles om ziener annex charlatan Nostradamus, wiens (vervalste?) testament blijkbaar héél belangrijke aanwijzingen bevat om de ark des verbonds terug te vinden. Samen met de bloedmooie journaliste Angelica – helaas voor hem de vrouw van de ontvoerde cryptoloog Moretti – moet hij een geheime katholieke monnikenorde voor blijven in de jacht op het profetische testament. Hij beschikt over een tweepeekaatje – rood met zwarte stippen – om achtervolgingen te vergemakkelijken, zij over helikopters, een versterkte burcht en ninjapaters met machinepistolen. O ja, ook de Amerikaanse geheime dienst zit hem op de hielen, en er bestaat zowaar een geheime orde van bibliothecarissen die het testament van Nostradamus wil toevoegen aan haar collectie omdat de uitleentermijn verstreken is.

Wie historische thrillers wil schrijven, moet vaak op een slappe koord balanceren: hoe zorg je ervoor dat de lezer voldoende geschiedkundige achtergrond meekrijgt en toch niet in slaap dommelt? Dat doe je volgens Egeland door het tempo op te drijven en sporadisch een dode te laten vallen. Terwijl de protagonisten van hot naar her vliegen, laat je ze wauwelen over allerlei occulte genootschappen en gooi je met zoveel Latijnse termen dat niemand nog echt kan volgen. Mocht u dat überhaupt nog willen na zoveel kolder.

HET TESTAMENT VAN NOSTRADAMUS *

Tom Egeland, De Geus (originele titel: Nostradamus’ testamente), 570 blz., ? 19,95.

RODERIK SIX

SLEUTELZINNEN Een archeoloog is een detective in de geschiedenis. Wij zien orde waar anderen wanorde zien. Wij zien patronen waar anderen chaos zien.