Een perverse wolf, overspelige prinsen, een behekste Meryl Streep: voor de Disneymusical Into The Woods dompelt Chicago-regisseur Rob Marshall zich onder in de dans- en meezingbare grimmigheid van songsmid Stephen Sondheim. ‘Musicals zijn risicofilms, want bijna niemand maakt ze nog.’
Toen de Broadwaybewerking Chicago in 2003 maar liefst zes Oscars won, werd regisseur Rob Marshall (54), ook de flamboyante filmer achter Memoirs of a Geisha (2005) en Nine (2009), een van de vaandeldragers van de hedendaagse Hollywoodmusical. ‘Het is misschien gênant, maar als kind danste ik al door mijn living op musicals’, zegt Marshal, zelf een choreograaf. En je roots verloochen je niet, dacht hij, want na een uitje Caribische zee voor kaskraker Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides (2011) zette hij de productie van alweer een nieuwe musical in gang.
Het enige probleem: de gelijknamige Broadwayhit Into the Woods (1987), waarop Marshall al zo’n tien jaar geleden zijn zinnen had gezet, leek wel vervloekt. Pogingen om de immens populaire en met enkele Tony Awards bekroonde musical van componist Stephen Sondheim en scenarist James Lapine naar het witte doek te vertalen, eindigden één voor één in development hell. Wat wil je ook, met een verhaal waarin een resem kindersprookjes van de gebroeders Grimm – Roodkapje, Assepoester, Jaap en de bonenstaak, Rapunzel – door de mangel worden gehaald, en niet altijd op een kindvriendelijke manier. Thema’s als hebzucht, jaloezie en ontucht werden in de vertelling gegoten. ‘Ze leefden nog lang en gelukkig’ met een twist, dus.
‘Musicals zijn sowieso risicofilms, want weinig regisseurs maken ze nog, tenzij als animatiefilms’, zegt Marshall. ‘Maar op Into the Woods was ik al jaren gek. Ik zag mijn kans schoon om nog eens een entertainend, grappig en emotioneel verhaal tevoorschijn te toveren.’
RAZENDE SONDHEIM
Met een rist Golden Globe-nominaties lijkt de film een geheide prijzenpakker. Bovendien kon Marshall beschikken over een cast vol kleppers – Meryl Streep als de boze heks, Johnny Depp als de grote boze wolf, Chris Pine als onvermijdelijke prins, Anna Kendrick als tedere Assepoester en Emily Blunt als de
ontrouwe bakkersvrouw.
In de film duiken al die personages het donkere toverbos in én zetten ze het op een luidkeels zingen, nadat de bakker (een rol van de Britse komiek James Corden) en zijn vrouw vervloekt worden door de heks, waardoor ze hun lang gekoesterde kinderwens tijdelijk moeten opbergen.
Voor de diehardfans is Into the Woods dan weer een van de meest gevreesde musicaladaptaties in tijden. Puristen schreeuwden op sociale media moord en brand toen The New Yorker een stuk publiceerde waarin de legendarische componist Stephen Sondheim, die ook al songs schreef voor de Broadwayklassiekers West Side Story (1957) en Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street (1979), aan een groep leraars vertelde dat heel wat elementen uit de inspiratiebron, zoals de seksuele spanning tussen Roodkapje en de boze wolf, voor de film stevig afgezwakt werden door Disney, de producerende firma. Rapunzel zal niet sterven in de film, en de prins gaat niet rampetampen met de bakkersvrouw, klonk het. De componist nam zelfs de woorden ‘censuur’ in de mond.
‘Sondheim was razend over dat artikel, omdat het compleet uit zijn context gerukt was’, countert Marshall. ‘Hij voelde zich helemaal verkeerd begrepen, want hij had de film toen nog niet eens gezien. Hij beschreef gewoon wat er in theorie zou kunnen gebeuren wanneer je een theaterproductie omzet naar film.’
In het adapteren van musical naar film zijn aanpassingen soms broodnodig, weet Marshall, die in de vroege jaren negentig als choreograaf meewerkte aan de Broadwayrevivals van Sondheims A Funny Thing Happened on the Way to the Forum (1962) en Company (1970). ‘Je wil als musicalregisseur altijd het origineel eren en de kernelementen bewaren. Maar het moet ook op pellicule wérken. Daarom heb ik James Lapine gevraagd om het scenario van Into the Woods te schrijven, en ook Stephen Sondheim aan boord gehaald als medewerker. Door hun betrokkenheid voelde ik me een pak comfortabeler en minder onzeker.’
Of het niet angstaanjagend is, als de geestelijke vader constant op je vingers kijkt? ‘Ach nee!’, klinkt Marshall overtuigd. ‘Ik heb doorheen de jaren verschillende keren met Sondheim samengewerkt. Ik ken hem door en door. We hadden een gewone werkrelatie. Je komt binnen, je discussieert samen over het stuk en hoe de scènes beter overkomen op het witte doek. Zo zat er in het oorspronkelijke theaterstuk een cruciale scène waarin Assepoester het publiek rechtstreeks toespreekt. Dat kun je natuurlijk niet maken in film. Daarom hebben we er een innerlijke monoloog van gemaakt, waarin ze haar eigen keuzes en gedachten in vraag stelt. Sondheim heeft me daarbij geholpen. Hij heeft de teksten van dat lied volledig herschreven.’
Maar het blijft wel verbazingwekkend dat Disney überhaupt zijn schouders zette onder een film waarin – opgelet, spoilers – Assepoester niet eindigt in de armen van de prins, en waarin niet alle personages nog lang en gelukkig leven. ‘Inderdaad’, vertelt Marshall. ‘Dat is behoorlijk uniek en gedurfd voor het Huis van de Muis. Maar het toont ook wel aan dat de studio nog altijd vooruitdenkt, en dat het de sprookjes die we kennen uit onze kindertijd op nieuwe, verfrissende manieren aan de man wil brengen.’
ZINGEN MET MERYL
Musicals zijn delicaat, want soms kan het heel onnatuurlijk aanvoelen wanneer personages plots luidkeels beginnen te zingen. ‘Ik drijf mijn monteurs soms gek’, zegt Marshall, ‘omdat ik alles wil kunnen overzien. Maar als ik een musical maak, dan probeer ik er altijd voor te zorgen dat de zangnummers naadloos in de scènes vloeien. De lange voorbereidingsperiode die ik kreeg voor Into the Woods was wat dat betreft een zegen. Omdat je musicals echt moet dirigeren – je kunt er niet zomaar aan beginnen. Je creëert een klein gezelschap, een team – zoals in het theater. En soms dacht ik: ‘Zijn we nu een film aan het maken of zijn we bezig met een theaterstuk?’ (lacht)
En om een Sondheimsong te kunnen zingen, heb je meer nodig dan een zoetgevooisde stem. ‘Als je me vraagt wat het allerbelangrijkste is, dan zeg ik: het acteerwerk. In de teksten van Sondheim is de boodschap heel belangrijk. Daarom moesten we acteurs vinden die niet alleen kunnen zingen, maar de gedachten en emoties ook tot leven kunnen wekken. Meryl Streep was voor mij ideaal. Zij is een van de beste actrices van onze generatie, maar ze heeft ook nog eens een uitzonderlijke stem. Oké, ze had al musicalervaring opgedaan met Mamma Mia (Phyllida Lloyd, 2008). Maar dat was een ander soort musical, met popliedjes. Die vereisen een veel lichtere toon. Voor Into the Woods moet je passie in je stem kunnen leggen. Tijdens de voorbereidingen was ik echt met stomheid geslagen: ‘Waar heeft ze dat talent al die jaren verborgen?’ dacht ik toen.
Marshall begon zijn carrière als danser en performer, daarna als choreograaf op Broadway en de West End. ‘Regisseren kwam pas later, heel natuurlijk. Ik herinner me nog levendig hoe de ommezwaai tot stand is gekomen. Ik had in 1999 een tv-musical van Annie geregisseerd. Ik was bloednerveus om mijn eerste scène te draaien. Omdat ik het woord ‘cut’ zo cliché vond klinken, riep ik gewoon ‘Okay, go!’ tegen mijn crew.
Beseft Marshall eigenlijk wel dat hij een van de laatste oldschoolmusicalregisseurs in het studiosysteem van Hollywood is? ‘Ik voel me eigenlijk wel een beetje eenzaam.’ (grijnst) ‘In de jaren veertig en vijftig zaten bijna alle regisseurs in musicals, vandaag is dat nog maar sporadisch zo. Ten tijde van Chicago dacht ik: het is nu echt wel gedaan met musicals met acteurs van vlees en bloed. Ik dacht dat geen kat naar die film zou gaan kijken. Tot mijn grote verrassing bleek het wél een grote hit te zijn en ik heb het gevoel dat we de deur naar de moderne filmmusical toen weer hebben opengezet. Ik ben geweldig trots op het genre en ik denk niet dat het ooit gedateerd of ouderwets zal worden. Niet zolang ik leef.’
INTO THE WOODS
Vanaf 21/1 in de bioscoop.
DOOR ANDREAS ILEGEMS
Rob Marshall ‘HET MUSICALGENRE ZAL NOOIT GEDATEERD OF OUDERWETS WORDEN. TOCH NIET ZOLANG IK LEEF.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
