Die Fremde ***

SIBEL KEKILLI (links) in 'DIE FREMDE'. Aanklachtcinema mét zelfbeheersing.
Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

BLOEDVERWANTEN – Roestige tradities en de clash der culturen monden uit in een pakkende climax in dit bekroonde familiedrama van Feo Aladag.

Feo Aladag met Sibel Kekilli, Nizam Schiller, Derya Alabora

In de proloog van dit beheerste melodrama krijgt de jonge Turkse Umay in haar flat in Istanbul meteen een pistool tegen haar slapen gedrukt, om wat later door haar bruut van een echtgenoot te worden misbruikt. Geen wonder dat Umay zo snel mogelijk met haar zoontje terugwil naar haar familie in haar geboortestad Berlijn, al wordt ze daar niet met open armen ontvangen. Zoals de Turkse traditie dat voorschrijft heeft haar familie het huwelijk gearrangeerd, waardoor ze haar scheidingsplannen maar beter opbergt. Tenminste: als ze geen schande over haar ouders wil afroepen en zo eerwraak riskeren.

Dat Umay – vertolkt door Gegen die Wand-revelatie Sibel Kekilli – desondanks weigert te zwichten voor de psychologische én fysieke druk, culmineert tot een noodlottige climax die nog lang na het rollen van de credits zal nazinderen. Veel weidse gebaren of overnadrukkelijke pathetiek heeft de debuterende, Oostenrijkse regisseuse Feo Aladag daarvoor niet nodig. In een neorealistische vertelstijl beperkt ze zich tot het sober registreren van Umays beproevingen, terwijl ze zelfs haar vader, moeder en broers neerzet als slachtoffers van een gedemodeerde en autodestructieve familiemoraal.

Hoewel het scenario zich met een mechanische logica ontrolt, kun je Aladag – die zelf met een Duitse Turk is gehuwd – bezwaarlijk van anti-islamitische sentimenten verdenken. Ondanks de niet mis te verstane boodschap dat geweld enkel tot meer geweld leidt, is Die Fremde geen seculier staaltje agitprop, maar wel een gedramatiseerde analyse van een complex (multi)cultureel dilemma. ‘Niet de moslimcultuur zelf is het probleem,’ zo suggereert Aladag, ‘wel de patriarchale dictatuur waardoor die wordt gegijzeld en het naïeve westerse geloof dat kwalijke tradities als eerwraak vroeg of laat vanzelf zullen verdwijnen.’

Onder het strakke oppervlak schuilt een ingehouden woede en emotionele spanning die van Sibel Kekilli’s gezicht af te lezen vallen. Net als in Gegen die Wand laat de Duits-Turkse actrice zich opvoeren als icoon van alle rebelse westerse moslima’s, maar dan deze keer met blikken die meer zeggen dan woorden en stiltes die luider klinken dan de heftigste dialogen.

Slotafrekening: aanklachtcinema met zelfbeheersing en zin voor nuance, en dus terecht genomineerd voor de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film.

DAVE MESTDACH

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content