DIE ENE KEER DAT DE DUITSERS NÍÉT WONNEN

Het team dat het tegen de nazi's opnam. U herkent op de achterste rij PAUL VAN HIMST (tweede van l.) en SYLVESTER STALLONE. Achter de bal knielt PELÉ, met links van hem MICHAEL CAINE en OSVALDO ARDILES en rechts BOBBY MOORE.

WIE NAAR SPORT KIJKEN AL EEN DEUGDOENDE INSPANNING VINDT, KAN DEZE ZOMER ZIJN CONDITIE STEVIG AANSCHERPEN VOOR DE TV. ALS INTERVALTRAINING RADEN WIJ ENKELE FILMS AAN. DEZE WEEK: VOETBAL. – Voor Escape to Victory (1981) rekende regisseur John Huston niet alleen op het balgevoel van Michael Caine en Sylvester Stallone, maar ook op dat van Polle Van Himst.

De meest legendarische definitie van ‘het spelletje’ staat nog steeds op naam van Gary Lineker. ‘Voetbal is een eenvoudig spel: 22 mannen lopen gedurende 90 minuten achter een bal en op het einde winnen de Duitsers.’ In Escape to Victory lopen de zaken een tikkeltje anders. Dat komt omdat regisseur Huston de Duitsers laat spelen tegen Pelé, Michael Caine, Sylvester Stallone en Paul ‘zeg maar Popol’ Van Himst. ‘Rocky-ster Sylvester Stallone stond erop de winnende goal te maken’, herinnerde Van Himst zich in een interview. ‘Maar hij speelde de keeper en wilde maar niet begrijpen dat scorende goalies niet heel geloofwaardig zijn.’

Geloofwaardigheid lijkt sowieso niet de grootste bekommernis van Hustons sportieve oorlogsdrama uit 1981. Om maar iets te zeggen: Sir Michael Caine speelt een voormalige Engelse profvoetballer in een krijgsgevangenenkamp met een penske waar menige ceo meer dan één bezoek aan een sterrenrestaurant voor nodig heeft. Te zijner verdediging: de Britse acteur was toen al bijna vijftig. Toch was de Argentijnse wereldkampioen Osvaldo Ardiles ongenadig over Caines voetbaltalent: ‘Verschrikkelijk, en hij kon nog geen 20 meter lopen.’ Over het acteertalent van Ardiles en de andere ex-internationals die hun balkunsten mogen tonen in de film, is Caine op zijn beurt wel altijd beleefd gebleven.

De Britse gentleman en latere Oscarwinnaar was overigens niet de enige die nauwelijks iets van voetbal kende. Ook aan John Huston moest je niet vragen wat een buitenspelval was op het moment dat hij aan de opnames van Escape to Victory begon. In zijn autobiografie komt de film niet eens ter sprake. Nu ja, enkele van zijn vijf echtgenotes ook niet, dus de liefde zal ongeveer even groot geweest zijn.

Wat je aan de regisseur van onsterfelijke klassiekers als The Maltese Falcon (1941), The Treasure of the Sierra Madre (1948), The Asphalt Jungle (1950), The African Queen (1951), The Misfits (1961) en The Night of the Iguana (1964) dan weer wél kon vragen was hoe je een verhaal over een stel krijgsgevangen Britse underdogs en hun voetbalmatch tegen een stelletje vreselijk vals spelende Duitsers efficiënt in glorieuze breedbeeldcinema vertaalt. Dat deed Huston door zich te inspireren op de zogeheten ‘dodenwedstrijd’ die Oekraïense fabrieksarbeiders op 9 augustus 1942 tegen Duitse soldaten speelden, én door Zoltán Fábri’s verfilming van dat verhaal, Two Half Times in Hell (1962).

Bovendien was de overtuigde roker en drinker Huston, die jagen al meer dan voldoende sport vond, slim genoeg om naast acteurs als Michael Caine, Max von Sydow en Sylvester Stallone ook enkele populaire voetballers uit die tijd zoals Gouden Schoen van de Eeuw Paul Van Himst, Ajax-topper Co Prins en Britse lieveling Bobby Moore te casten. De meesten onder hen spendeerden maar wat graag de zomer van 1980 in Hongarije, waar de opnames plaatsvonden, omdat het betekende dat ze samen met Pelé konden spelen. De choreografie van de voetbalsequenties liet Huston wijselijk aan de Braziliaanse ster over. Pelé zou achter de schermen ook Sly Stallone vernederd hebben, die – een beetje overmoedig na zijn wereldwijde succes met Rocky II (1979) – voor 1000 dollar wedde dat hij de helft van Pelés strafschoppen kon afstoppen. De film zelf deed het aan de kassa gelukkig beter dan Stallone tussen de palen.

Oké, Escape To Victory is misschien niet Hustons allerbeste en in Gurinder Chadha’s Bend It Like Beckham (2002) of Stephen Chows Shaolin Soccer (2001) wordt ook driftig gevoetbald maar een film waarin de krijgsgevangen spelers hun enige kans om te ontsnappen vergooien omdat ze denken dat ze hun match tegen de nazi’s nog kunnen winnen verdient op verpletterende wijze de titel beste voetbalfilm ooit.

VOLGENDE WEEK TENNIS

door Sam De Wilde

‘Sylvester Stallone stond erop de winnende goal te maken, maar hij wilde maar niet begrijpen dat scorende keepers niet heel geloofwaardig zijn.’ Paul Van Himst

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content