Poel van verderf – De Hongaar Kornél Mundruczó intrigeert én frustreert met deze natuurparabel van een wreedaardige schoonheid.

Kornél Mundruczó

Felix Lajkó, Orsolya Tóth, Lili Monori,Sandor GáspárDe jonge Hongaar Kornél Mundruczó liet zich drie jaar geleden al opmerken met de duistere, sterk esthetiserende operafilm Johanna, en ook in opvolger Delta spelen zijn uitgepuurde beeldcomposities, fetisjactrice Orsolya Tóth en de indringende soundtrack een pivotale rol. Nochtans is de opzet deze keer helemaal anders. In Delta kiepert Mundruczó alle narratieveballast overboord en focust hij in een aan zijn mentor Béla Tarr herinnerende minimalistische stijl op hooguit een handvol archetypes.

Veel heeft het metaforische, van Bijbelse beeldspraak bulkende verhaaltje niet om het lijf. Centraal staat de zwijgzame jongeman Mihail, een rol voor muzikant Félix Lajkó, die ook de bezwerende soundtrack componeerde en de halverwege de opnames plots overleden leading man Lajos Bertók kwam vervangen. Mihail keert na enkele jaren afwezigheid terug naar zijn geboortehuis aan de Donau en begint in de nabijgelegen delta een huis ineen te timmeren. Uiteindelijk neemt hij er ook zijn zusje Fauna (Orsolya Tóth) mee naar toe, wat in een incestueuze relatie uitmondt.

Waar Mihail al die tijd uitgehangen heeft? Waarom Fauna zich taboeloos in zijn schoot vlijt? En wat die schildpad die af en toe in beeld komt in vredesnaam te betekenen heeft? Daarover laat Mundruczó je volledig in het ongewisse. Zo komt deze traag voorbijtrekkende parabel over fysieke, seksuele en mentale grenzen minstens even frustrerend als intrigerend over.

Bovendien laat Mundruczó de pure schoonheid van zijn Terrence Malickachtige natuur-fotografie en Lajkó’s religieus klinkende muziek enkele keren frontaal botsen op de meest brutale gewelduitbarstingen. Zo is er dat akelig indringende long shot waarin Fauna door haar stiefvader wordt verkracht. Of de bizarre climax waarin de dorpsbewoners het recht in eigen handen nemen en zich Straw Dogs-gewijs aan outsider Mihail en zijn zus vergrijpen.

Speelt Mundruczó bewust een plagerig en pretentieus spelletje met symbolen en dubbele bodems? Of levert hij gewoon een diffuse film af waarvan verschillende scènes nu eenmaal opnieuw moesten worden gedraaid na het overlijden van Lajos Bertók? Feit is dat Delta enkele spookachtig mooie sequenties bevat, zijn shock value aan een rigoureuze esthetiek koppelt en de geduldige kijker langzaam meesleurt in een moeras waarin leven en dood, onschuld en verderf elegisch over elkaar heen kronkelen.

Dave Mestdach