Voor de geschiedenis

Murmur (1983) Folky debuutalbum dat in volle postpunkperiode de bakens voor een heel oeuvre uitzet. Cryptische teksten, donkere melancholie en een permanent gevoel van beweging: het klinkt twintig jaar na datum nog even fris als toen.

Out of time (1991) Dodelijk vermoeid na de Green-tour, zweert R.E.M. het toeren even af om zich op rootsmuziek te storten. De conventionele rockbezetting wordt verlaten voor een barokke orkestratie die Stipe’s hypergevoelige songschrijven perfect weet te ondersteunen. Met meer dan tien miljoen verkochte exemplaren katapulteert het album de band naar het supersterrendom.

Automatic for the people (1992) Verlies, eenzaamheid en dood domineren deze uitgebeende winterversie van Out of Time, een popklassieker zonder weerga. ‘De grootste triomf van R.E.M.’ vindt een elegante balans tussen artistieke principes en commercieel doorzicht, hoewel de band te depressief is om daar tijdens de opnames iets van te merken.

Voor de MUZIEKLIEFHEBBER

Reckoning (1984) Versnelde versie van Murmur die in een recordtempo (twaalf dagen) wordt ingeblikt. De bedrieglijk lichte en poppy verpakking voor Stipe’s duistere stream of consciousness zorgt weliswaar voor lovende recensies, maar kweekt slechts een handvol fans.

Lifes rich pageant (1986) ‘Je teksten zijn zinloos’, zei producer Don Gehman tegen Michael Stipe. ‘Maar dat is nu net de bedoeling!’, antwoordde die. De botsing tussen de wereld van producer en zanger slaat evenwel gensters, zoals op het best klinkende R.E.M.-album te horen valt. Tevens de eerste plaat waarop Stipe verstaanbaar zingt.

Document (1987) R.E.M. ’s donkere state of the union die de commerciële doorbraak zou forceren, grotendeels vanwege The One I Love. Het album trapt af met conventionele popsongs, maar slaat snel daarna om in experimentele Orwelliaanse visioenen en nachtmerrieachtig sociaal commentaar.

Green (1989) Debuutalbum bij een major (Warner) dat internationale deuren opent. Hapklare popnummers als Stand en Pop Song 89 worden afgewisseld met compromisloze songs als Hairshirt en Turn You Inside-Out, waardoor R.E.M. zowel verstokte fans als nieuwkomers weet te behagen.

Reveal (2001) De soundtrack voor Milos Formans Man On The Moon is heel even verse zuurstof na het makke Up (zie onder), maar R.E.M. zou pas met dit veelgelaagde album bewijzen dat ze ook als trio kunnen functioneren. Synthesizers en samples versmelten met rechttoe-rechtaan gitaarsongs op deze ‘update van de Beach Boys’ Pet Sounds‘.

Voor de FAN

Fables of the reconstruction (1985) ‘Donker, dompig en paranoïde’ is Stipe’s verdict over de plaat, maar het zou evengoed op de sfeer in de studio kunnen slaan. De samenwerking met producer Joe Boyd (vaderfiguur van de Britse folkrock in de jaren zestig en zeventig) loopt uit op heimwee en depressie in een bevroren Londen. En dat resoneert in dit mysterieuze americana-album.

Monster (1994) Eendimensionale gooi naar de grunge, deels als reactie op het felbejubelde Automatic For The People. Overstuurde powerchords en gitaarnoise moeten bewijzen dat R.E.M. nog steeds rockt, maar het overgestileerde Monster wordt een van de meest verfoeide platen uit hun oeuvre.

Up (1999) Evenwichtsoefening op de rand van een ravijn. De groep moet zich na het vertrek van drummer Bill Berry heruitvinden, kampt met zware interne strubbelingen en Stipe heeft tot overmaat van ramp de ‘moeder aller writer’s blocks’. R.E.M. staat ei zo na op splitten, een klein mirakel dat het experimentele Up toch wordt uitgebracht en van melancholie weer een waarmerk maakt.

Voor de VERGEETPUT

New adventures in hi-fi (1996) Caleidoscopische momentopname die niet zou misstaan naast conceptuele dubbelalbums uit de jaren zeventig. De plaat is onstage, backstage en op soundchecks opgenomen tijdens het laatste luik van de noodlottige Monster-tour en breekt (opzettelijk) met de gangbare coherentie qua sfeer en thematiek. New Adventures maakt een eind aan de commerciële hegemonie en is een teken aan de wand van de crisis rond Bill Berry.

Door Bram Van Moorhem