DE NOODCENTRALE

Dinsdag 1/3, 20.35, één.

‘Ik kan niet binnen in de discotheek.’

‘Er staat een rare tiep voor mijn deur.’

‘Mijn vent begint door te slaan.’

‘Ik heb bruine maandstonden. Volgens mij is mijn water gebroken.’

‘De buren zijn weer bezig met hun barbecue. De hele nacht moet ik in die stank wakker liggen. Ik moet daarvan overgeven.’

Dat soort telefoontjes krijgen de mensen die bij de noodcentrales van de 100 (voor de ambulance) en 101/112 (voor de politie) de telefoon opnemen vaak. Meer dan een kwart van al de oproepen – 700.000 per jaar in Antwerpen – zijn niet echt of dringend. Als een vrouw signaleert dat ze net op het nieuws zag dat er een damhert is ontsnapt – ‘zo’n hert met rode bollekes’ -, kun je dat moeilijk serieus nemen. Het Crisiscentrum van Binnenlandse Zaken uitte zijn verontwaardiging daarover onlangs nog met een duidelijke tweet: ‘Europese 112-dag, alleen noodoproepen #geengezever’.

Maar als het dan toch menens is, moeten de operatoren het hoofd koel houden. De makers van Ten oorlog en Iedereen beroemd doken voor het eerst met een cameraploeg in de benepen kamers waar de calltakers hun job uitoefenen, een job die tamelijk onderbelicht is gebleven. Tot nu. ‘We liepen al een tijdje rond met het idee voor een programma over de nachtelijke hulpdiensten’, aldus Mikhael Cops van productiehuis De Chinezen. ‘Na een reeks onderhandelingen zijn we uitgekomen bij de noodcentrale, omdat het de eerste schakel is voor noodgevallen. We wilden de kijker in het hoofd van de operatoren laten kruipen.’

Met alle Chinezen, maar niet met den deze, klonk het toen jullie de overheid en de federale politie vroegen om hun medewerking.

MIKHAELCOPS: Dat is wat kordaat gezegd. Het was ook onze eerste bezorgdheid: hoe gaan we dit verfilmen? Zullen mensen hierna nog wel naar de 100/112 durven te bellen? We zijn eerst gaan meeluisteren, en hebben vervolgens een proefopname gedraaid. We hebben de nodige papieren ondertekend – een schriftelijke garantie dat we die gesprekken nooit zouden uitzenden. We hebben de gemonteerde versie laten zien, waarin de verhalen in verschillende fases gefilterd waren, en in delicate gevallen ook opnieuw ingelezen. De computerschermen waar alle informatie op staat komen ook niet in beeld.

Het is een job waar meer klank dan beeld bij komt kijken. Hoe vertaal je dat naar boeiende televisie?

COPS: Dat was de grote uitdaging. Je speelt voor een stuk met verbeelding en suggestie. Net als de operatoren weten we niet waar een conflict of situatie zich afspeelt, of hoe die zal aflopen. We kozen ervoor om binnen het zenuwcentrum, de centrale te blijven. Dat is nieuw. We moesten puur met klank werken. Een beeld zegt zoveel meer dan woorden, en we hebben enkel de gelaatsuitdrukkingen en lichaamstaal van de calltakers om mee te werken. Al vrij snel hebben we besloten om met twee camera’s te filmen. Dat zorgt voor een goede dynamiek. We hebben films bekeken waarin die aanpak ook wordt gehanteerd.

Zoals?

COPS:Locke, een film met Tom Hardy die zich volledig in het hoofd van de protagonist afspeelt. Het enige wat hij de hele avond doet, is bellen, in zijn wagen. Dat sterkte ons in onze overtuiging dat het mogelijk was. Nu, die film duurt anderhalf uur. Wij hadden telkens veertig minuten. Dat is een tijdspanne die we mooi konden overbruggen.

ANDREAS ILEGEMS