Nadat hij in The Wire het door drugs geteisterde Baltimore portretteerde en voor Generation Kill naar de woestijn van Irak trok, dook David Simon onder in een ander Amerikaans oorlogsgebied: de straten van New Orleans na de doortocht van de orkaan Katrina. Hij kwam terug met Treme, een muzikale, verrassend optimistische en opnieuw niet te missen dramareeks.
‘Ik kan je al zeggen wat het niet wordt: The Wire in New Orleans. In het hele eerste seizoen is er zelfs geen enkele misdaad te zien.’ Dat zei David Simon toen we hem vorig najaar interviewden, naar aanleiding van de verschijning van de vertaling van zijn boek Homicide. Omdat de man enkele dagen na het gesprek naar New Orleans zou vliegen om verder te werken aan Treme, zijn nieuwe serie voor HBO, vroegen we hem natuurlijk wat voor iets dat zou worden. Zijn antwoord mag een waarschuwing zijn voor elke fan van The Wire die volgende week inschakelt op Acht in de hoop dat Treme een vervolg aan die reeks zal breien.
Dat Treme niet opnieuw over drugsdealers en politie-agenten zou gaan, was te voorspellen. De verwachtingen rond de opvolger van wat wereldwijd bejubeld is als een van de beste tv-series ooit gemaakt, zouden sowieso onrealistisch hoog zijn. Simon kon dus maar beter geen doorslagje van zijn meesterwerk afleveren. Bovendien heeft de man de afgelopen jaren in interviews zo vaak het gebrek aan creativiteit en durf in de Amerikaanse televisie aangeklaagd dat hij het niet kon maken om met The Wire: New Orleans op de proppen te komen.
Er is echter ook een heel praktische reden waarom misdaad in Treme geen thema is: in New Orleans waren er in de periode dat het verhaal zich afspeelt nauwelijks nog misdadigers te vinden. Treme gaat van start in de herfst van 2005, enkele maanden nadat de orkaan Katrina over de Amerikaanse zuidkust gepasseerd is, en op dat moment was New Orleans redelijk vrij van criminaliteit. Voor de doortocht had de stad een van de hoogste misdaadcijfers van de hele VS – het was er zelfs onveiliger dan in Baltimore – maar onder de tienduizenden vluchtelingen die elders hun heil zochten, zaten natuurlijk ook heel wat criminelen. Houston en Baton Rouge, waar veel inwoners van New Orleans heentrokken, zagen hun misdaadcijfers na Katrina bijvoorbeeld de hoogte inschieten, en het zou zowat een jaar duren voor de misdaadsituatie in New Orleans weer ‘genormaliseerd’ was. Dat is dus iets voor het tweede seizoen van Treme, waarvoor HBO trouwens het licht al op groen heeft gezet.
New Orleans zoals het was
Wat is Treme dan wel geworden? De titel – die uitgesproken wordt als ’tru-may’ – verwijst naar de gelijknamige wijk in New Orleans, een van de oudste delen van de stad en een gebied waar Katrina erg veel schade heeft aangericht. In het eerste seizoen – dat opent met de droge boodschap ‘Three months after’ – volgt de reeks de lotgevallen van enkele bewoners uit de getroffen wijk. Antoine Batiste (gespeeld door Wendell Pierce, alias Bunk uit The Wire) bijvoorbeeld, een trombonespeler die vóór Katrina een comfortabel leven had, maar nu moet schrapen om rond te komen. Zijn ex-vrouw LaDonna pendelt tussen Baton Rouge – waar hun twee zonen nu wonen – en New Orleans om haar verdwenen broer te zoeken. Er is een kokkin die haar restaurant in de stad draaiende tracht te houden terwijl ze wacht tot de verzekering uitbetaalt, en een aannemer (gespeeld door nog een The Wire-veteraan, Clarke ‘Lester Freamon’ Peters) die zijn huis probeert op te bouwen.
Nu heeft Simon met The Wire een hele reeks gemaakt over hoe mensen aan hun lot worden overgelaten door de bureaucratische instellingen die boven hun hoofd hun leven bepalen. Je zou denken dat de manier waarop de arme bevolking van New Orleans na Katrina door de lokale en nationale machthebbers werd behandeld helemaal in zijn kraam past. Er zit inderdaad een hoop woede in de eerste afleveringen, die vooral geventileerd wordt door Creighton Bernette (gespeeld door John Goodman), een welbespraakte universiteitsprofessor die tegenover iedereen die het horen wil, fulmineert over de gebrekkige steun vanuit de overheid. Een vlammend pamflet over het falen van de Amerikaanse overheid is het echter niet geworden.
Treme is in de eerste plaats een kroniek over gewone mensen, en over hoe ze na een catastrofe de draad van hun leven weer proberen op te pikken en plezier maken. De verhalen bevatten wel veel ellende en wanhoop, maar over het algemeen hangt er toch een optimistische en opgewekte toon over de reeks. Dat komt vooral omdat muziek er zo’n belangrijke rol in speelt. Treme is niet zomaar een wijk in de stad, het is de geboorteplaats van de jazz, en de serie zelf zit boordevol opgewekte en swingende tunes. De eerste aflevering begint niet toevallig met een beroemde muzikale traditie uit New Orleans, een second line parade waarbij een bandje door de straten trekt, met in zijn zog een stoet klappende en zingende mensen. Het is de eerste parade sinds de doortocht van Katrina, en ook al staan hun huizen op instorten, de hele buurt loopt naar buiten om mee te doen, dansend met kleurige parasols in de hand.
Met dank aan Katrina
De muzikale traditie van New Orleans was voor Simon ook de belangrijkste stimulans om Treme te maken. Eigenlijk dateren zijn plannen al van lang voor Katrina, van twintig jaar geleden om precies te zijn. Op de set van Homicide: Life on the Streets, de tv-serie naar zijn gelijknamige boek, ontmoette hij de toneelschrijver en tv-scenarist Eric Overmyer, en toen de twee hun muzikale smaak vergeleken, merkten ze dat ze allebei gek waren van de jazz uit New Orleans. Toen begon het idee te rijpen om ooit eens een reeks te schrijven waarin geen dokters, politieagenten of advocaten de hoofdrol speelden, maar muzikanten uit het diepe Zuiden.
Alleen was zo’n serie waarschijnlijk nóg moeilijker te slijten dan een reeks over de ‘war on drugs’ in de straten van Baltimore, zodat de plannen in de koelkast bleven zitten. Tót Katrina toesloeg en New Orleans in het middelpunt van de belangstelling plaatste. ‘Het mag vreemd klinken,’ vertelde Simon bij de start van Treme aan New York Magazine, ‘maar toen ik de beelden van New Orleans na de storm zag, was de eerste gedachte die door mijn hoofd schoot: als we nu ons idee niet verkocht krijgen…’
De verwoestingen van Katrina zetten bovendien een hoop thema’s die Simon in de reeks wilde verwerken, extra in de verf. Voor hem is het feit dat een kunstvorm als jazz in die enkele straten van New Orleans ontstaan is, een bewijs voor de kracht van de Amerikaanse stedelijke cultuur, voor hoe de ‘melting pot’ van de VS niet alleen voor problemen kan zorgen – zoals hij in The Wire uitgebreid heeft laten zien – maar ook tot grote dingen in staat is. De manier waarop New Orleans na de bijna-doodervaring van 2005 terugvecht en ondanks het gebrek aan steun vanuit de overheid de culturele tradities probeert te vrijwaren, is voor hem een bewijs van die kracht. Terwijl uit The Wire een haat-liefdeverhouding sprak tegen-over Baltimore en de Amerikaanse stad tout court, is Treme in de woorden van Simon dan ook veeleer ‘een liefdesbrief aan New Orleans en haar mensen, en dan vooral de muzikanten’.
‘Moediger dan The Wire’
Nu goed, The Wire en Treme mogen dan wel van elkaar verschillen, er zijn tussen beide series ook een hoop parallellen te trekken. De achteloze manier bijvoorbeeld waarop de makers je in een wereld droppen waarvan je nauwelijks iets afweet – in dit geval de muzikale subcultuur van New Orleans – en je vervolgens zelf je weg laten zoeken. De authenticiteit ook die de reeks uitademt: veel personages zijn gebaseerd op echte inwoners van New Orleans en ze praten ook zoals de mensen uit Treme in het echt praten – waardoor de reeks, net als The Wire, een nachtmerrie voor ondertitelaars moet zijn.
Voor alles is Treme een tv-serie die je tijd moet geven, omdat het even duurt voor je mee bent en begrijpt waar het verhaal heen gaat. We mogen de titel bij dit stuk dan bij het liedje van Raymond Van het Groenenwoud gehaald hebben, Treme gaat niet bepaald verbazend goed vooruit. Eigenlijk is de reeks op dat vlak zelfs nog moeilijker dan The Wire: daar had elk seizoen nog één duidelijke rode draad – de afluisteroperatie tegen Avon Barks-dale, de zaak rond Frank Sobotka… – terwijl Treme meer op een ‘roman fleuve’ lijkt, waarin de nadruk niet op de plot ligt, maar op de personages. Misschien daarom dat The New Yorker in haar recensie Treme omschreef als ‘het moedigste wat Simon ooit al gedaan heeft op televisievlak’, een compliment dat gezien zijn curriculum toch kan tellen.
Treme
Vanaf dinsdag 24/8, 22.15 – Acht
Een 14 minuten durende preview op ‘Treme’. extra op
KNACKFOCUS .BE
Door Stefaan Werbrouck
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
