T B C Maandag 26/1, 20.35 – Canvas+ De Smaak van De Keyser mag dan fictie zijn, veel Belgen bevonden zich 60 jaar geleden natuurlijk wel in dezelfde situaties als de personages uit de reeks. Voor de documentaire De Getuigen van De Keyser zocht de jonge filmmaker Simon Baele hen op om ze te laten vertellen over hun ervaringen. ‘De waarheid ligt niet altijd in de grote verhalen,’ vertelt Baele, ‘wel in de fragiele getuigenissen.’

Vanwaar eigenlijk jouw interesse voor het oorlogsverleden van ons land: een duister familiegeheim te ontsluieren?

Simon Baele: Eigenlijk is het begonnen bij Eben-Emael, het fort dat centraal staat in De smaak van De Keyzer. Ik kwam er in contact met veteraan George Cavraime, wiens verhaal me enorm aangreep, en maakte uiteindelijk ook mijn eindwerk over het verschillend beleven van herinneringen aan de Slag om de Ardennen ( de op het Amerikaanse Silver City festival bekroonde docu ‘Drôle de guerre des mémoires’, binnenkort ook op Canvas+; nvdr.).

Hoe hard hebben jullie naar getuigen moeten zoeken?

Baele: Ik ben in enkele Limburgse dorpen toch wel van deur tot deur gegaan. (Lacht) Je merkt dat er heel wat mensen nog zo’n verhaal te vertellen hebben, elk gezin heeft haast zijn eigen oorlogsgeschiedenis. Daarom is het zo boeiend om die generaties tegenover elkaar te plaatsen, en bijvoorbeeld kleinkinderen hun grootvader te laten interviewen. Het verleden leeft door.

Zijn de overlevenden allemaal bereid om zulke gevoelige kwesties op te rakelen?

Baele: Sommigen niet, neen. Zo hadden we via onze research een vroegere lijfwacht van Hitler gevonden, maar omdat niemand in het dorp van zijn verleden wist, wilde hij daar liever niet over praten. Een kleine collaborateur wilde dan weer wel getuigen: zijn kleinzoon had al eerder een scriptie over zijn verleden geschreven en je voelde dat dat emotioneel al verwerkt was.

Wordt het soms niet erg emotioneel?

Baele: Een klassieke, droge getuigenreeks is het in ieder geval niet geworden. Neem nu verzetsstrijder Pierre: de plek waar hij vroeger slag geleverd heeft, is nu een natuurreservaat waar hij met zijn kleinkinderen gaat wandelen. Dan merk je dat die gebeurtenissen nog nazinderen. Zelf ben ik fysiek onwel gewordentijdens een bezoek aan het kamp, en ik wildie emoties ook in de docu overbrengen.Je krijgt geen historisch-militair perspectief, wel gesprekken van mens tot mens.

Barbara De Coninck