Scarlett Johansson en Natalie Portman in één film? Een zeldzame traktatie voorwaar, en niet alleen omdat we het over twee absolute schermgodinnen hebben. ‘Films met meer dan één interessante vrouwenrol zijn dun gezaaid.’

Natalie Portman (26) en Scarlett Johansson (23): ondanks hun prille leeftijd staan ze allebei al een half leven voor de camera, maar het is de eerste keer dat ze één scherm delen. Meer bepaald in het kostuumdrama The Other BoleynGirl, als twee dochters van de adellijke familie Boleyn die rivaliseren om de liefde van de Engelse koning Hendrik VIII. Je kan het slechter treffen met de protagonisten van een film, zowel in esthetisch opzicht als qua acteertalent. Portman en Johansson vormen dan ook hét dubbele verkoopargument van The Other Boleyn Girl, waarvan de cast ook namen als Eric Bana, David Morrissey en Kristin Scott Thomas bevat.

Wat er van Anne Boleyn geworden is weet iedereen; het lot van Mary is veel minder bekend. Als maîtresse van de koning was zij aanvankelijk voorbestemd om zijn tweede vrouw te worden, maar haar zus slaagde erin haar naar het tweede plan te verdringen. Van rivaliteit tussen de twee Amerikaanse steractrices is niks te merken als we ze interviewen: over de meeste dingen konden ze het niet méér eens zijn – behalve dan als het gaat over hun geprefereerde Democratische presidentskandidaat.

Opgelucht dat jullie niet in de 16e eeuw leven?

Natalie Portman: Je moet je afvragen hoe groot het verschil is met vandaag. Het is vreemd om te zien hoe vrouwen in die tijd gedwongen werden hun seksualiteit in de strijd te gooien of in het huwelijk te treden om een bepaalde macht, positie en rijkdom te veroveren. Vandaag gebeurt dat natuurlijk ook nog, alleen maken vrouwen die keuze nu zelf (lacht). Ergens zou je kunnen stellen dat de wereld vandaag minder feministisch is dan toen.

Scarlett Johansson: Het zou van weinig inzicht getuigen om te zeggen dat we dat soort discriminatie vandaag niet meer kennen. Hier is de situatie weliswaar enorm verbeterd, maar in veel andere delen van de wereld is emancipatie nog heel veraf. Ik ben alvast blij dat ik in een land en een tijd leef waar ik mijn stem mag laten horen en kansen krijg.

Vertoont het leven in Hollywood veel gelijkenissen met dat aan een zes-tiende-eeuws koninklijk hof? Vleierij, achterklap, verborgen agenda’s, messen in de rug…

Portman: Misschien wel, al heb ik nog nooit iemand weten onthoofden in Hollywood. Toch niet letterlijk (lacht). Anderzijds denk ik dat alles wat je daar opsomt in om het even welk milieu voorkomt. Roddels, rivaliteit, liefde, concurrentie: je vindt ze overal waar er mensen zijn. Het zit in ons ingebakken.

Johansson: Die gelijkenissen zijn er zeker. Daarom probeer ik het ‘hof’ van Hollywood ook zoveel mogelijk te mijden. Ik heb geen zin om daar mijn leven door te brengen. Omdat ik van mijn job hou en me daar volledig aan wil wijden, kom ik onvermijdelijk soms in aanraking met die glamourwereld, maar ik blijf liever weg van dat hele circus. Ik hou het op een afstand door bijvoorbeeld niet met de pers over mijn privéleven te praten.

Waren jullie op professioneel vlak al het slachtoffer van discriminatie of seksisme?

Portman: Echte bewuste discriminatie zou ik het niet noemen, maar het blijft een feit dat je als vrouw lang moet zoeken om een script te vinden dat iets te bieden heeft. Doorgaans krijg je dingen te lezen waar geen enkele waardevolle vrouwelijke bijdrage in steekt. Dan kan je niet anders dan je achtergesteld voelen. Je merkt voortdurend dat de meerderheid van de scenaristen en regisseurs mannen zijn. En die vertellen verhalen over wat ze zelf denken en kennen. Het gevolg is dat vrouwelijke personages vaak niet meer zijn dan aanhangsels van mannelijke gedachten.

Johansson: Je kan er niet omheen dat je in Hollywood als vrouw minder kansen krijgt dan als man. Neem The Other Boleyn Girl. Films met twéé sappige rollen voor jonge actrices zijn bijzonder dun gezaaid. Ik krijg bijna nooit de kans om samen te acteren met iemand van mijn generatie, terwijl mannelijke acteurs veel vaker makkers of boezemvrienden mogen spelen. Of zelfs minnaars (lacht).

Voel je dat je een bepaalde macht hebt?

Johansson: Ik voel me een machtige vrouw, ja. Een krachtige en moderne vrouw. Ik voel dat ik dingen aankan. Net als Natalie ben ik op een serieuze manier bezig met mijn vak. We zijn ernstige zakenmensen, als je wil.

Portman: Ik weet dat ik de touwtjes van mijn leven in handen heb. Het komt erop aan om je bewust te zijn van die macht en nuchter te blijven zodat je niet uit de bocht gaat. Je moet zorgvuldig keuzes maken. Als je een bepaald niveau van beroemdheid bereikt hebt, word je overstelpt met aanbiedingen: ‘Kom naar ons feestje! Ga naar die receptie! We vliegen je eerste klas naar ons evenement! We geven je dit prachtige cadeau!’ Het is heel gemakkelijk om overal zomaar ja op te antwoorden, maar als je dan op zo’n feestje voor het logo van het sponsorende wodkamerk poseert, stuur je een bepaalde boodschap naar de kinderen die dat zien. Elke keuze brengt verantwoordelijkheid mee en het is belangrijk dat je die opneemt.

Is er een duidelijke scheidingslijn tussen goede en slechte ambitie?

Portman: Volgens mij niet. Dat idee ligt aan de basis van veel seksisme: vrouwelijke ambitie wordt makkelijk afgedaan als slecht en verkeerd. Het is een karaktertrek die doorgaans weinig gewaardeerd wordt in een vrouw. Maar dat wil niet zeggen dat ik bang ben om mijn ambitie te tonen. Wie is er trouwens niet ambitieus? We willen allemaal toch liever slagen dan falen?

Johansson: Volgens mij is er een duidelijk verschil tussen gezonde en ongezonde ambitie. Gezonde ambitie betekent dat je gedreven bent en geboeid door wat je doet. Je wil slagen en jezelf zoveel mogelijk ontplooien, zonder daarom anderen de pas af te snijden. Ongezonde ambitie wil voor mij zeggen dat je over lijken gaat en dat niets of niemand je zal tegenhouden. Alle succesvolle mensen zijn ambitieus. Dat is nodig. Je moet hoop koesteren en je mogelijkheden zien.

Scarlett, jouw doorbraakrol in ‘The Horse Whisperer’ had je aan Natalie te danken. Zij zou oorspronkelijk de ster worden van die film. Pas toen ze zich terugtrok kwam jij in beeld. Heb je haar al bedankt?

Johansson: Daar had ik nog nooit bij stilgestaan! Dat jij toen afgezegd hebt, is het beste wat me ooit overkomen is. Ik was dat compleet vergeten. Bedankt, Natalie!

Portman: Graag gedaan! Maar het was ook een geweldige acteerprestatie hoor.

Jullie hebben elk een uitgesproken voorkeur voor een bepaalde presidentskandidaat. Waarom net die persoon?

Portman: Ik vind beide Democratische kandidaten de moeite maar ik neig eerder naar Hillary Clinton omdat ze zo intelligent en ervaren is. De manier waarop ze bekritiseerd werd, heeft me diep aangegrepen. Daar droop zoveel seksisme van af dat het me naar haar kamp geduwd heeft. Ik was razend en wou haar in bescherming nemen. (lacht) Toen de Lewinski-affaire uitbrak, hoorde je veel mensen zeggen ‘Oh, wat berekend, hoe ze haar man blijft steunen’. Men noemt Hillary enerzijds ijzig, maar als ze dan emotie toont, is het weer niet goed en klinkt het dat ze zich zwak opstelt. Het voelt aan als een no win– situatie.

Johansson: Ik steun Barack Obama omdat zijn visie op het beleid me nog meer aantrekt. Ik vind het bijvoorbeeld heel belangrijk dat hij altijd tegen de oorlog in Irak is geweest, ook toen hij zich daar niet populair mee maakte. Hij kan ook rekenen op een fantastische vrouw, Michelle. Als Barack het haalt, komt er dus automatisch toch een geweldige vrouw in het Witte Huis. Hillary kan trouwens veel troeven op tafel leggen. Ze heeft sterke ideeën en positieve idealen. Je zal me geen kwaad woord over haar horen zeggen. Deze campagne is al vuil genoeg geweest. Ik heb al veel universiteiten bezocht om studenten warm te maken om hun stem uit te brengen, en je ziet hoezeer die jongeren in de war zijn. In plaats van over de beleidsvoorstellen gaat het in de pers voortdurend over hoe ambitieus de ene is en hoe weinig ervaring de andere heeft.

Jullie zijn ook met andere dingen bezig dan acteren. Vinden jullie het belangrijk om je horizon te verbreden?

Portman: Ik wil iets doen met mijn leven wat waardevol is en betekenis heeft. Daarom wou ik bijvoorbeeld ook mijn universitair diploma. Ik heb psychologie gestudeerd omdat het zo dicht bij de job van een acteur ligt. Je probeert je een beeld te vormen van hoe mensen denken en waarom ze dingen doen. Hoe ze gevormd worden door wat ze meemaken.

Johansson: Het is boeiender om je creativiteit op zoveel mogelijk verschillende manieren kwijt te kunnen. De plaat die ik opgenomen heb, maakt daar deel van uit. Ik heb er altijd al van genoten om te zingen en een vriend stelde me voor om mee te werken aan een project waar een aantal acteurs liedjes zong ter ondersteuning van Music Matters, het onderwijsprogramma van de Los Angeles Philharmonic. Ewan McGregor deed toen ook mee, net als Jennifer Garner en Teri Hatcher. Ik deed het blijkbaar niet slecht want vervolgens kreeg ik het aanbod om een volledig album op te nemen. Omdat ik weet dat al mijn vrienden een moord zouden plegen voor zo’n kans kon ik niet nee zeggen. Bovendien ging het om songs van Tom Waits. Hoe minder ik oefende, hoe beter het zou klinken. (lacht)

www.FOCUSknack.be: Vroegere interviews met Scarlett Johansson en Natalie Portman.

‘THE OTHER BOLEYN GIRL’: Vanaf 9/4 in de bioscoop.

Door Ruben Nollet