Andrew Dominik, met Eric Bana, Simon Lyndon, Vince Colosimo, Kate Beahan.

Op 26 januari 1787 zette kapitein Arthur Philip met 732 gevangenen uit de overbezette strafinstellingen van Groot-Brittannië voet aan wal in Port Jackson, waar later Sydney zou oprijzen. De dag wordt gevierd als Australia Day. Down under kan men zich geen passender eerbetoon aan die roots inbeelden dan Andrew Dominiks eerste film, een zelfverzekerd, gemeen leuk en vaak hyperreëel portret van nationale held en voltijds psychopaat Mark Brandon Read, alias Chopper.

Read was in zijn dagen een onderwereldfiguur van het meest pathologische soort, een man die in het milieu wellicht 19 moorden op zijn kerfstok heeft. Zonder enig pardon veroverde hij het perverse hart van de natie met zijn memoires From the Inside, geschreven achter tralies. In talkshows dreef hij kijkers tot fanmail of wanhoop door te zitten snoeven en grijnzen op het graf van zijn – zij het crapuleuze – slachtoffers.

Dominik, recht uit de rockvideostal, concentreert zich op de latere fase van Choppers carrière en serveert ons een impressionistische, vleesrauwe aaneenrijging van grappige en gruwelijke memorabilia. Inzicht in het brein van een man die zijn eigen oren afsneed om uit een gevangenisvleugel te geraken of een van zijn slachtoffers zelf naar het ziekenhuis bracht, krijg je (en hoef je) niet. De terreur van de onvoorspelbaarheid heerst, met desoriënterend effect: grote fascinatie voor het intelligente, anarchistische en amoreel ratelende monster; grote weerzin voor een man die zijn liefje en haar moeder in elkaar slaat. Hoe grof de film ook oogt, een gestileerd gebruik van kleur – elektrisch blauw voor de gevangenis, goudgeel voor het ouderlijke huis – verraadt een geslepen regie en stuwt de meest afstotelijke scènes soms voorbij het realisme.

Dominiks grootste troef is echter Eric Bana, die door Chopper zelf geselecteerd en begeleid werd. De casting van de sketcheskomiek was volgens een Australische recensent even gewaagd als Tom Hanks een seriemoordenaar te laten spelen, maar is briljant. Bana combineert een massieve verschijning, jongensachtige charme en spotzieke ogen in een sensationele vertolking. Vergeleken met wat hij doet, is Russell Crowe in Romper Stomper een nozem uit Sesamstraat.

Overigens is het uitkijken naar de dvd (die sinds maart vorig jaar al in een Engelstalige editie verscheen). Op één commentaartrack kun je Chopper zelf horen praten over de authenticiteit van Dominiks absorberende debuut.

Jo Smets