LAND VAN HET RIJZEND BETON. Voor een Chinees cultuurbad hoeft u niet de wereld rond te vliegen. Rotterdam is deze zomer ver genoeg om kennis te maken met de hedendaagse (bouw)kunst en beeldcultuur uit het land van het rijzend beton.

China Contemporary

NEDERLANDS ARCHITECTUURINSTITUUT, MUSEUM BOIJMANS EN NEDERLANDS

FOTOMUSEUM, MUSEUMPARK EN WITTE DE WITHSTRAAT IN ROTTERDAM,

TOT 3 SEPTEMBER. WWW.NAI.NL EN WWW.CHINACONTEMPORARY.NL

In Beijing alleen al werd vorig jaar meer gebouwd dan in heel Europa samen. China verbruikt een derde van de wereldwijde betonproductie. Op enkele jaren tijd werd het land het Mekka van de vrijemarkteconomie, met steden die in geen tijd uitgroeiden tot moderne metropolen – en 100 miljoen Chinezen die tot een zwerversbestaan veroordeeld zijn. Met het driedelige project China Contemporary bieden het Rotterdamse NAi, het Boijmans en het Fotomuseum een kijk op wat artistiek China vandaag te bieden heeft, met de focus op de transformatie van het land en de manier waarop architecten en kunstenaars omgaan met de Chinese Droom.

Het NAi stouwde zijn exporuimte vol met dicht op elkaar gepakte maquettes en fotomateriaal dat vanuit het plafond naar beneden zakt: boven je hoofd hangt de dagelijkse, niet erg rooskleurige Chinese realiteit; daaronder staat een vracht schaalmodellen van architecten (o.m. Ai Weiwei, Yung Ho Chang en Chen Xudong) die afstand nemen van de bouwkrachtpatserij en de mensenmaat trachten te eerbiedigen. Al houdt dat in dat ze in de marge moeten werken omdat hun scheppingen botsen met de droom van de overheid.

In het Boijmans streek een legertje Chinese kunstenaars neer met hedendaags werk: niet de bekende persiflages op communistische propaganda, maar installaties, foto’s en video’s die aanknopen bij het westerse idee van contemporaine kunst. Hoogtepunt is The Revival of the Snake, een tiendelige video-installatie van de intussen internationaal doorgebroken Yang Fudong. Poëtisch en geïnjecteerd met een verbluffende onderhuidse spanning, en opmerkelijk genoeg ook de meest Chinese bijdrage van de hele New Urban Realities-expo.

In het Fotomuseum (de drie instellingen bevinden zich op een steenworp van elkaar) zijn billboards, websites, foto’s, tijdschriften, T-shirts en noem maar op te vinden. Het beeld dat aldus wordt gecreëerd is behoorlijk flitsend, maar toch zit er ook een aanzienlijke rem op het Chinese glansmodel. Zo stuit je bijvoorbeeld op het logo van de internetpolitie: een overheidsorgaan dat het internet afspeurt en ongeschikt bevonden websites uit cyberspace kiepert.

Wordt Beijing het nieuwe Parijs of New York? Volgens de curatoren valt dat nog erg te bezien. De dynamiek en het kapitaal zijn aanwezig, maar daaronder zit een ondoordringbare laag die continu voor vertraging zorgt.

Els Fiers