NIEUWE TERRORISTEN. ‘CHANNEL ZERO’ ETALEERT HOE KUNSTENAARS ZICH VERHOUDEN TOt GEWELD IN DE MEDIA. DE OPTIES ZIJN DIVERS MAAR NIET ALTIJD DOORSLAGGEVEND.

NEDERLANDS INSTITUUT VOOR MEDiakunst – Montevideo/ Time Based Arts

Keizersgracht 264 in Amsterdam, tot 23 oktober. meer info: www.montevideo.nl en www.channel-0.org

Channel Zero

Sinds het historische 9/11 schoten geweldtentoonstellingen als paddestoelen uit de grond. Titels als Mars, Power en Hardcore sloegen in en zo braken gunstige tijden aan voor schijnterroristen en kunstenaars met smaak voor de misdaad. Channel Zero sluit aan bij de huidige liefde voor explosief themamateriaal. Het aanbod is politiek correcter dan elders, maar de belangstelling voor machtsmechanismen blijft gelijk. Onder leiding van de Griekse Katerina Gregos werden twintig kunstenaars uitgenodigd – inclusief een groepje dat rechtstreeks met oorlog te maken kreeg – met werk over de representatie van geweld in de media. Merkwaardig: door de input van oorlogskunstenaars neemt de realiteitswaarde toe, maar dat maakt het geheel er niet indringender op. Wat wel opvalt, is dat artiesten graag met geweld flirten. Het onderwerp trekt aan en roept weerstand op, wat leidt tot een glibberige tango die gemakkelijk in iets rommeligs kan veranderen. Ondanks de soms verrassende bijdragen draait Channel Zero daardoor uit op een wat onbeslist project waar artistieke elementen al eens plaats moeten ruimen voor droog feitenmateriaal en goed bedoelde maar weinig confronterende voorstellen. Zo zijn er de Evil Interiors waarin de Zweed Palle Torsson angstaanjagende settings uit films als A Clockwork Orange en Psycho aankleedt met voltapijt en meubilair. In Homeland Security kruipt Rainer Ganahl in de huid van een terrorist. De Oostenrijker kraamt in verschillende talen volstrekt ongevaarlijke zinnetjes uit die echter dreigend klinken omdat hij er met zijn verwilderde kapsel nogal verdacht uitziet. De Britse Heather Burnett plaatst authentieke executies naast scènes uit Hollywoodfilms en de Rus Boris Mik-hailov toont aan televisie ontleende foto’s van gevechtsvliegtuigen en bomexplosies. Sterk punt is dat de makers zich op de esthetiek en de verschijningsvorm van angst en agressie toeleggen. Ze willen weten waarom iets schrikbarend oogt en waarom we daar actief of juist passief op reageren, maar in de praktijk is daarmee nog geen sprekend kunstwerk geboren. Het verschil wordt gemaakt door kunstenaars die inzake geweld sterker in hun schoenen staan, zoals Kendell Geers die een volledige wand bedekte met het droge 48 Hours, een lange lijst van mensen die in Geers’ thuisland Zuid-Afrika werden aangerand op twee dagen tijd. De Nederlander Marc Bijl is present met een zelfportret als aanslagpleger annex jonge vader en een in graffitistijl op de muur gespoten tekst, twee bijdragen die consequentie verraden en het in ieder geval beter doen dan de ook van Bijl afkomstige, sukkelachtige vlag rondom het multiculturele Europa. Het tv-toestel met de video Cat and Bird in Peace van David Claerbout staat er vreemd bij tussen de vele aanslag- en geschutstaferelen, maar toch vormen de naast elkaar doezelende dieren zowat het enige rustpunt op de anders vrij zenuwachtige tentoonstelling. Geslaagd aan Channel Zero zijn de uiteenlopende, dikwijls verstandige bespiegelingen over de manier waarop agressie en machtsstrijd vandaag de dag worden opgediend. Alleen blijft het in vele gevallen bij onderzoek en krijg je de indruk dat de kunstenaars zich niet altijd bekommerden om de vorm. Jammer, omdat het potentieel stevige materiaal daardoor originaliteit mist – nonchalante kunst vind je overal, en het ziet er overal hetzelfde uit – en omdat je buitenkomt met het gevoel iets te hebben gezien dat nog niet af was. Els Fiers

Els Fiers

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content