SPEELTUIN VOL WORTELS. Na tien jaar landschapsmuziek maken ontdekt Calexico de traditionele song.

Calexico ***

GARDEN RUIN

CITY SLANG

Waar het doorsnee debuterende rockgroepje erin vliegt met eenvoudige drie-akkoordensongs om vervolgens na enige jaren rijping voor het ambitieuzere project te gaan, legde Calexico de omgekeerde weg af. Hun eerste album was een zanderige lofi-plaat die meer teerde op sfeer dan op liedjes – een recept dat ze tien jaar bleven toepassen, met muzikaal rijke doch grotendeels uit sfeer opgetrokken albums voor gevolg. “Maar je moet niet langer dan tien jaar soundtracks blijven maken bij fictieve natuurdocumentaires over de adembenemende landschappen van de Amerikaanse South West. Dat gaat vervelen”, zeggen Calexico-aanvoerders Joey Burns en John Convertino nu. Hun recente samenwerking met Neko Case en Gotan Project, en hun tournee met Wilco leidden tot herbronning en een herontdekking van het Lied. Geen instrumentale interludia dus op Garden Ruin, wel traditionele pop- en rocksongs die allerhande roots terugvinden. Songs die iets te vertellen hebben bovendien, want de voortdurende confrontatie met politiek Amerika en wat hun Europese vrienden daarvan denken die met het eindeloze touren gepaard ging, heeft zijn sporen nagelaten. Zo laten Burns en Convertino in de teksten onder meer stoom af over religieus fundamentalisme ( Letter to Bowie Knife) en het rampzalige milieubeleid ( Cruel).

Is Garden Ruin dan een stap achteruit, een eenvormig poprockalbum met een boodschap? Nee, Calexico blijft zijn horizonten verruimen en bewijst opnieuw veel meer te zijn dan ‘dat indie-rockbandje met de mariachi-blazers’. Van producer JD Foster kregen alle groepsleden namelijk huiswerk mee: een ander instrument leren bespelen. Ze keerden terug met elektrische mandoline, tenorgitaren, een basmelodica en ongebruikelijke percussie. Maar een van de belangrijkste instrumenten op Garden Ruin zijn de backing vocals. Op het wurgend mooie Roka(Danza de la Muerte) krijgt Amparo Sanchez, de wonderlijke zangeres van het Barcelonese Amparanoia, een open doekje. Dat Calexico dit album integraal schreef in Bisbee, een knus kunstenaarsnest in hun thuisstaat Arizona waar artiesten van diverse pluimage aan elkaar komen ruiken, leidde ook tot zeer persoonlijke, familiaal geïnspireerde en overwegend melancholische songs, zoals het aangrijpende Bisbee blues. Nom de Plume – Joey Burns in een charmant krakkemikkig Frans – lijkt dan weer een lieflijk nummer, maar gaat over catastrofes en verval. Als speeltuin-annex-labyrint voor musicologen bereikt de plaat zijn hoogtepunt in de apocalyptische finale All Systems Red. Garden Ruin is niet het grootse album waartoe we Calexico in staat achten, maar toch weer een etalage vol kwaliteit.

Eddy Hendrix