Vrijdag 07/08, 23.40 – Ned2, Michael Haneke met Daniel Auteuil, Juliette Binoche, Maurice Bénichou. FR 2005.

‘Film liegt 24 keer per seconde in de hoop aldus de waarheid te ontbloten’, vatte Michael Haneke zijn oeuvre eens samen met een parafrase van een beroemde quote – ‘Film is de waarheid aan 24 beelden per seconde’ – van Jean-Luc Godard. Als gediplomeerd filosoof, docent aan de filmacademie van Wenen en maker van morele inquisities als Funny Games en La Pianiste weet de Oostenrijker waarover hij het heeft. Dat blijkt ook uit Caché, een beklemmende psychothriller waarmee hij in Cannes de prijs voor beste regie won.

Dat Haneke het niet bepaald begrepen heeft op het manipulatieve medium televisie bleek al uit films als Benny’s Video en Funny Games, en vormt ook in Caché een van de hoofdmotieven. Een tv-presentator (Daniel Auteuil) krijgt van een anonieme stalker videocassettes toegestuurd van zijn voorgevel, zijn salon en zelfs zijn eega (Juliette Binoche), wat bij de burgerlijke familieman de paranoia in alle hevigheid doet toeslaan. Denk dus aan een venijnige commentaar op de burgerlijke hypocrisie en de Big Brother-maatschappij waarin het individu de klok rond in de gaten gehouden wordt.

‘Mijn films zijn polemieken tegen de Amerikaanse consumptiecinema en haar ontkrachting van de kijker’, liet Haneke ooit optekenen. ‘Ze roepen op tot een cinema van pertinente vragen in plaats van gemakkelijke antwoorden, tot provocatie en dialoog in plaats van consensus en consumptie.’ Schrik dus niet als je in Caché wordt geconfronteerd met brechtiaanse vervreemdingstechnieken en plotse gewelduitbarstingen, kwestie van de ‘consument’ eraan te herinneren dat hij niet naar een getrouwe afbeelding van de werkelijkheid aan het kijken is, maar naar een vervorming en verminking ervan.

Haneke mag dan lang in Oostenrijk hebben gewoond en gewerkt, de jongste tien jaar verbleef de arthousepaus hoofdzakelijk in Frankrijk. Daar maakte hij naast Caché ook Code Inconnu met Juliette Binoche, en La Pianiste en Le Temps du Loup met Isabelle Huppert. Die laatste zat dit jaar trouwens de jury voor in Cannes, waar Haneke terecht de Gouden Palm kreeg voor Das Weisse Band, een subtiel confronterend heimatdrama dat in oktober in de zalen komt.

(D.M.)