18.45 – Ned2

Op nieuwjaarsdag van dit jaar overleed in Californië Albert Isaac Bezzerides aan de gevolgen van een val. Hoewel die naam u misschien weinig zegt, is ‘Buzz’ een van de grootheden uit het Hollywood van de jaren 40 en 50, en dan vooral van hét genre uit die tijd, de film noir.

Bezzerides werd in 1908 geboren in Turkije, maar verhuisde na een jaar met zijn ouders – een Amerikaanse en een Griek – naar de fruitgaarden van Californië, die volliepen met immigranten.

Zijn vader werkte als fruitplukker en trucker, en in zijn jeugdjaren hielp Bezzerides hem daarbij. De vele wantoestanden in de sector gaven hem een groot rechtvaardigheidsgevoel en een afkeer voor uitbuiting.

Na zelf als trucker te hebben gewerkt, werd hij ingenieur voor het waterbedrijf van Los Angeles. In zijn vrije tijd schreef hij en in 1938 kwam zijn debuutroman The Long Haul uit, over twee uitgebuite truckers die dromen van een eigen bedrijf.

In 1940 kocht Warner Bros. de rechten op The Long Haul voor 2000 dollar. Nadat Bezzerides had ingestemd, ontdekte hij dat het script voor de film al geschreven was. De verfilming They Drive By Night met George Raft en Humprey Bogart werd een groot succes.

Warner gaf Bezzerides tegelijk ook een contract als scenarist, voor 300 dollar per week. ‘Ik weet niet of ze het deden uit schuldgevoel of uit hebzucht, omdat ze zagen dat ze nog meer films uit mij konden persen,’ schreef hij later.

Zijn eerste scenario was voor Juke Girl uit 1942, waarin Ronald Reagan de hoofdrol speelde. Later schreef hij ook nog Desert Fury en Sirocco, beroemd dankzij de dialoog waarin Marta Toren tegen Humphrey Bogart zegt: ‘You’re so ugly. How can a man so ugly be so handsome?’

Zijn bekendste film is echter Kiss Me Deadly uit 1955, een nihilistische, apocalyptische film noir gebaseerd op de gelijknamige thriller van Mickey Spillane rond privédetective Mike Hammer, die op zoek gaat naar een mysterieus koffertje met een gloeiende inhoud. Kiss Me Deadly is een perfecte metafoor voor de paranoia tijdens de Koude Oorlog, en met zijn keiharde antiheld, snelle dialogen en vreemde plotwendingen ook een van de ultieme film noirs.

Kiss Me Deadly oefende een grote invloed uit de nouvelle vague in Frankrijk, en dan vooral op François Truffaut ( Tirez sur le pianiste) en Jean-Luc Godard ( Alphaville). Maar ook later zouden regisseurs in hun films een klein eerbetoon brengen aan de film: de gloeiende koffers in zowel Raiders of the Lost Ark (Spielberg) en Pulp Fiction (Tarantino) zijn bijvoorbeeld rechtstreekse verwijzingen.

Stefaan Werbrouck