Hotel Paranoia

Zijn de beestjes echt of ingebeeld? Schandelijk genegeerd in de bioscoop, maar nu eindelijk uit op dvd (voorlopig alleen import), dit paranoïde meesterwerk van William Friedkin.

Film: * *Extra’s: * (Metropolitan/Franse import)

Het is alsof de beste films van William Friedkin (zie top 5) voortgestuwd worden door een manische energie. Een kwaliteit die hem zeker niet in de steek laat in Bugs, een psychodrama waarin twee verwante paranoïde zielen elkaar vinden in de beklemmende huis clos van een akelig banaal all American motel. Anders dan zijn radeloze personages die met hun woede geen blijf weten en de zelfdestructieve en zelfmutilerende toer opgaan, heeft Friedkin zijn filmische razernij stevig in de hand. Hij regisseert dit verhaal van wanhopige amour fou met de logica van een perfecte nachtmerrie en verliest nooit de greep op zijn materiaal, hoe grotesk het er bijwijlen ook toegaat.

Nog voor de insecten arriveren – minuscule beestjes die alleen de protagonisten kunnen zien – baadt Bug al in een klimaat van angst, onstabiliteit en terreur: obsederend telefoongerinkel, gezoem van een helikopter in de verte, luguber geronk van de airco, een dreigend zwaaiende ventilator aan de zoldering. William Friedkin heeft duidelijk zijn suggestieve kunstjes nog niet verleerd.

Het centrale decor in Bug, een sjofele motelkamer in the middle of nowhere in Oklahoma, is meteen het theater voor een onheilspellend relatiedrama tussen twee marginale karakters. Een jonge vrouw (Ashley Judd) die het verdwijnen van haar kind nooit is te boven gekomen en een uitweg zoekt in drank en drugs; de Mysterieuze Vreemdeling (Michael Shannon) die beweert dat hij tijdens de Golfoorlog ongedierte ingeplant kreeg en de radeloze vrouw meesleurt in zijn verregaande hallucinaties.

De titel Bug slaat niet alleen op de beestjes maar ook op de afluisterapparatuur die zich in muren en lijven nestelt. In de strafste scène trekt Shannon met een nijptang zijn kies uit, die gevuld zou zijn met larven. Zijn de schizofrenie en de fobieën alleen maar het bijproduct van de neuroses en psychoses van het zwaar getraumatiseerde duo? Of zijn ze echt aangestoken door de medische experimenten van een sinister en almachtig militair establishment? Niet dat het er echt veel toe doet. In Bugs is het Amerika van Bush één grote, allesomvattende samenzwering geworden. Friedkin eindigt zijn viscerale thriller die als een sluipend virus de toeschouwer overmeestert, met een apocalyptische finale. Maar eerst hebben de twee opgejaagden hun claustrofobisch nest nog ingepakt in aluminiumfolie en tot een absurdistisch theatraal kunstobject getransformeerd.

Patrick Duynslaegher