In het klooster van Saint-Gilbert-entre-les-Loups komt nooit een buitenstaander. Toch zijn de contemplatieve monniken wereldberoemd om hun gezangen. En dan wordt hun koorleider vermoord.

Hoofdinspecteur Armand Gamache heeft al de bizarste plaatsen delict gezien. Maar een klooster waar al honderden jaren geen buitenstaanders binnen mogen, is ook voor hem onbekend terrein. En zo is hij de eerste leek die een voet zet in dit stille, van licht vervulde oord. ‘Alsof hij pure vreugde in liep’, zo voelt het. Toch ligt er in de privétuin van de abt een vermoorde monnik en blijkt er bij de anderen geen sprake te zijn van pure vreugde. Ze waren onverwacht beroemd geworden nadat ze onder leiding van de vermoorde broeder Matthieu een cd hadden opgenomen met oeroude gregoriaanse gezangen. Als ze zingen, klinkt het alsof het schitterende mysterie zich openbaart. ‘De monniken geloofden dat ze de woorden van God zongen, met de kalme, geruststellende en hypnotische stem van God.’ In dit geval zingt ook de moordenaar met de stem van God.

Door de plotse roem is er in het klooster een tweespalt ontstaan. De ene groep wil dat ze met hun muziek het broodnodige geld verdienen om het klooster in stand te houden, de andere wil niet weten van nog meer wereldse bezigheden, zoals nieuwe opnames of optredens. Daardoor is zowat elke monnik een verdachte in de moordzaak. Of zoals Gamache het, met Matteüs 10: 36, graag zegt: ‘En iemands huisgenoten zullen zijn vijanden zijn.’ Het velijn met onbegrijpelijk Latijn, ‘onzin-Latijn’, dat Matthieu tot na zijn dood hardnekkig in zijn hand geklemd hield, zal Gamache uiteindelijk tot bij de moordenaar brengen. En ja, het motief is werelds en heilig tegelijk.

Als auteur Louise Penny één hoofdthema heeft dat in al haar boeken met Gamache terugkomt, dan is het de strijd tussen goed en kwaad, met alle Bijbelse, apocalyptische dimensies die daarbij horen. Geen gemoedsrust zonder vagevuur, en dat geldt ook voor Gamache. Hij is de antithese van degenen die het in de politiemacht van Québec voor het zeggen hebben. In zijn begindagen heeft hij het korps te schande gemaakt door de toenmalige corrupte hoofdinspecteur te arresteren. Daarom doen zijn vijanden er alles aan om hem ten val te brengen.

Het grootste kwaad schuilt in dit boek dan ook niet in de moord op broeder Matthieu. Gamache voelt zijn trouwe secondant Jean-Guy Beauvoir door medicijnen en paranoia steeds verder wegglijden. Beauvoir heeft een geheime relatie met Gamaches dochter Annie, maar dat houdt hem niet tegen om de duivel zijn schouder te lenen. En die duivel, in de gedaante van Gamaches baas en aartsvijand, fluistert hem in dat Gamache niets om hem geeft en hem het jaar daarvoor tijdens een grote shoot-out finaal in de steek heeft gelaten. De schrijnende twijfel van Beauvoir zorgt uiteindelijk voor een tweede, veel heftigere ontknoping.

Misschien zit de magie van Louise Penny’s boeken nog het meest in haar hypnotiserende gave om een schilderij of muziekstuk zo te beschrijven dat je het tot leven ziet of hoort komen. Wanneer de broeders hun hemelse muziek ten gehore brengen, heb je geen soundtrack nodig om te weten hoe die klinkt. Penny schrijft over muziek zoals ze de gevoelens en motieven van haar personages ontleedt. En met haar ouderwetse flair voor goed en kwaad raakt ook dit schitterende mysterie bezoedeld door hebzucht en afgunst.

EEN SCHITTEREND MYSTERIE *****

Louise Penny, De Boekerij, (originele titel: The Beautiful Mystery), 392 blz., ? 19,99.

JOHANNA SPAEY

CENTRALE ZINNEN De duisternis die Gamache in het klooster had verwacht zat niet in de muren, maar in de mannen. Tenminste, in deze man.