Met Zwarte vlaggen heeft de Amerikaanse journalist Joby Warrick dit jaar terecht zijn tweede Pulitzer gewonnen. Verplichte lectuur voor wie wil weten hoe IS zo snel kon uitgroeien tot een van de bloedigste en meest gevreesde terreurgroepen ooit.

‘Bloedstollend en briljant’, jubelt de Nederlandse uitgever in zijn persbericht bij Zwarte vlaggen. Uitgevers kunnen moeilijk de neiging onderdrukken om zowat al hun koopwaar met dat soort van adjectieven aan te prijzen, maar in dit geval is het helemaal waar. The Washington Post-journalist Joby Warrick schreef een geniaal boek over de geboorte en razendsnelle opkomst van terreurbeweging Islamitische Staat. Hij sprak uitgebreid met hoofdrolspelers uit de geheime diensten van Amerika en Jordanië. Die overvloed aan kennis en informatie schemert door in zowat alle bladzijden.

De founding father van IS is de Jordaanse gruwelterrorist Abu Musab al-Zarqawi. Hij droomde van een wereldwijd kalifaat vol zwarte vlaggen en elk middel heiligde dat doel, inclusief het opblazen van een trouwfeest. Hij vergoot zo veel bloed dat zelfs de leiding van Al Qaeda er lichtjes misselijk van werd. Zarqawi bedacht ook een nieuw succesvol horrorfilmgenre: dat van de onthoofdingsvideo. In mei 2004 sneed hij voor de camera het hoofd af van de in een oranje overall geklede Amerikaan Nick Berg. Zijn volgeling Jihadi John zou dat genre later verder ‘verfijnen’ en er veel opzien mee baren.

Volgens Warrick kon de ‘sjeik van de slachters’ uitgroeien tot een terroristische wereldster dankzij de desastreuze politiek van de Amerikaanse president George W. Bush. Een halfjaar na 9/11 beweerde die via zijn minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell dat de op dat moment totaal onbekende Zarqawi de rechtstreekse link vormde tussen de Iraakse dictator Saddam Hoessein en Al Qaeda. In Zwarte vlaggen vertellen hoge CIA-ambtenaren hoe ze maandenlang door de Bush-regering zwaar onder druk gezet werden om een al dan niet verzonnen smoking gun voor die loze bewering te leveren. ‘Toen de Amerikaanse troepen een paar weken later Irak binnenvielen, verwierf de inmiddels beroemde en goed gefinancierde terrorist zowel een doel als een strijdtoneel en al snel had hij duizenden volgelingen’, schrijft Warrick. IS kon aan zijn opmars beginnen.

Joby Warrick weet hoe hij een spannend verhaal moet vertellen. Hij heeft een gouden pen en bedient zich zonder schroom van technieken uit de romanschrijfkunst, met levendige dialogen en heuse cliffhangers. In het begin zorgt dat voor een beetje achterdocht. Want hoe koosjer is het om een brok hedendaagse non-fictie te overgieten met lekkere saus uit de afdeling fictie? Voor Zwarte vlaggen is dat heel koosjer: het levert een uitstekend, fascinerend boek op.

ZWARTE VLAGGEN. DE OPKOMST VAN IS *****

Joby Warrick, Q (oorspronkelijke titel: Black Flags. The Rise of ISIS), 400 blz., ? 19,99.

JAN STEVENS

SLEUTELZIN – De zwarte vlaggen kwamen uit het oosten, zoals de profetieën van de Hadith hadden voorspeld, en werden gedragen door mannen met baarden en lang haar, en namen die ze hadden meegebracht uit hun geboorteplaatsen.