BETER DAN FICTIE (ALS U NIET SPIEKT OP WIKIPEDIA)

Verslavender dan House of Cards, slimmer dan Orange Is the New Black en verrassender dan Fargo: het interessantste wat u op dit moment op Netflix kunt vinden, is een tiendelige documentaire over een rechtszaak waar u nog nooit van gehoord hebt in een Amerikaans stadje waarvan u niet wist dat het bestond. Making a Murderer is true crime voor comakijkers.

Geen idee waarom, maar Netflix heeft in België weinig promo gevoerd voor Making a Murderer. Eind vorig jaar verscheen de serie in alle stilte in hun streamingaanbod, half verstopt tussen Aliens on the Moon: The Truth Exposed en Josef Fritzl: Story of a Monster – beide geen aanraders, overigens. Zelfs nadat Making a Murderer in de VS in geen tijd tot de meest besproken serie van 2015 uitgroeide, met honderden aspirant-detectives die op Reddit zelf speurneus speelden, werd er weinig ophef over gemaakt. Misschien dacht Netflix dat een rechtszaak in Manitowoc County, Wisconsin weinig aantrek zou hebben buiten de VS. Misschien vonden ze een tiendelige docureeks moeilijk te vermarkten voor comakijkers. Daar was in elk geval geen reden toe. Making a Murderer kan de vergelijking met het beste van Netflix’ fictieaanbod moeiteloos doorstaan.

Langs de andere kant: de stilte van Netflix had ook haar voordelen. Het belangrijkste om de serie te kunnen waarderen is dat u best zo weinig mogelijk over de feiten weet. Qua synopsis volstaat de inhoud van de eerste aflevering – ook de minste van de reeks. Making a Murderer begint in 2003, wanneer Steven Avery, een 41-jarige man uit Wisconsin, na achttien jaar cel vrijgelaten wordt. DNA-bewijs heeft hem vrijgepleit van een verkrachting waar hij in 1985 voor veroordeeld werd. De echte dader heeft al die tijd vrij rondgelopen. Reden van de gerechtelijke dwaling: een hallucinant vooringenomen politieonderzoek. Om u een idee te geven: een van de geschiftste momenten in de eerste aflevering is het verhoor van de tekenaar van de robotfoto, die voor zijn schets van de verdachte overduidelijk een arrestatiefoto van Steven Avery had overgetekend.

Dát soort vooringenomenheid dus.

Opnieuw op vrije voeten begint Avery een rechtszaak tegen Manitowoc County en de wetsdienaars die hem in 1985 maar al te graag veroordeeld zagen. Een rechtszaak die hij met de vingers in de neus zal winnen. Tot op de vooravond van het proces bij Avery’s woning de verkoolde resten van een vermiste vrouw worden gevonden. Het is de eerste van een reeks wendingen die u alleen maar zult geloven omdat ze nu eenmaal waargebeurd zijn.

True crime van het intelligentie soort is een genre dat al even in de lift zit. Waargebeurde verhalen blijken net dat streepje voor te hebben op het overaanbod aan tv-fictie. In eigen land hebben we fijne reeksen als De rechtbank en De recherche, maar de grote vernieuwing van het genre is in de VS gebeurd. In het bijzonder door twee reeksen die bij ons beperkt weerklank vonden. Sarah Koenigs Serial, een audiopodcast over de moord op Hae Min Lee, stond – ook zonder beelden – als mysteriedrama op dezelfde hoogte als pakweg David Finchers Gone Girl. The Jinx, een zesdelige docureeks van HBO over moordenaar-of-niet Robert Durst, had dan weer de meest hallucinante twist sinds The Usual Suspects. De docu heeft zich van haar stoffige imago ontdaan en is tot het spannendste tv-genre van de laatste jaren uitgegroeid.

Making a Murderer lijkt de volgende stap: true crime voor comakijkers. Daar zit de aanpak van Laura Ricciardi en Moira Demos, de makers van de reeks, voor veel tussen. In 2005, niet wetende wat er op hen af zou komen, begonnen de twee als filmstudenten de zaak-Avery te volgen. Ze zouden uiteindelijk tien jaar naar Manitowoc County blijven teruggaan. De twee interviewden de familie van Steven Avery, gingen praten met de advocaten en volgden met hun camera het proces vanaf de eerste rij. Daar komt nog bij dat rechtszaken in de VS openbaarder zijn en meer op televisie komen dan hier, waardoor ze over een veelheid aan getuigenverhoren, telefoongesprekken en bewijsmateriaal beschikten. Uit die vele uren beeldmateriaal distilleerden ze tien afleveringen, waarin de zaak-Avery zich voor de ogen van de kijker langzaam ontrafelt.

Dat is ook waarom de reeks zo verslavend werkt. Je hebt het gevoel dat je de wendingen meemaakt terwijl ze gebeuren – en dat ze niet door alwetende talking heads naverteld worden. Making a Murderer is bovendien vernuftig gemonteerd, volgens de narratieve principes van een fictiereeks. De manier waarop personages worden geïntroduceerd en de verwachtingen van de kijker worden gemanipuleerd, de cliffhangers aan het einde van elke aflevering: Making a Murderer laat zich bekijken als een rechtbankdrama. Door die narratieve structuur slaagt de reeks erin om een rist serieuze onderwerpen binnen te smokkelen. Making a Murderer zegt pientere dingen over framing, gerechtelijke manipulatie, de impact van een rechtszaak op de betrokken families, het falen van justitie, het belang van perceptie in een wereld waarin alles op televisie komt. En over onmacht. Want één ding is zeker: u zult straks boos zijn.

Eén tip: zo rond aflevering drie zult u de neiging voelen om eens op Wikipedia te kijken.

Doe dat niet.

U zult er achteraf spijt van hebben.

Weten we uit eigen ervaring.

MAKING A MURDERER

Nu te zien via Netflix.

DOOR GEERT ZAGERS

ZO ROND AFLEVERING 3 ZULT U DE NEIGING VOELEN EENS OP WIKIPEDIA TE KIJKEN. DOE DAT NIET.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content