1. Waarom net een roman over een zeventiende-eeuwse joodse kolonist?
Bart Koubaa: Het begon allemaal met een schilderij dat ik in het Rijksmuseum in Amsterdam zag, De Hollandse Tuyn van Hendrik Vroom (de titel van het schilderij is de naam van een Amsterdamse viermaster, nvdr.). Er staan een aantal schepen op die terugkeren uit Brazilië, met aan boord een lading suiker. Hoezo, Brazilië, dacht ik, heeft Nederland daar ooit iets mee gehad? Ik deed nogal wat opzoekingswerk over de West-Indische Compagnie en de noodlottige Braziliaanse kolonie, die maar dertig jaar heeft bestaan. Wat ook meespeelde, was dat dit mijn tiende roman bij uitgeverij Querido zou worden. Ik wilde als dank iets speciaals doen, dus gaf ik het hoofdpersonage de naam Jacob Querido.
2. Ligt het aan mij dat ik bij Jacob aan de Nederlands-joodse filosoof Spinoza moest denken?
Koubaa: Ik zie ook wel een overeenkomst, zeker wanneer het gaat over hun kijk op god als equivalent van de natuur, maar het is niet zo dat ik opzettelijk op zoek ben gegaan naar parallellen tussen Jacob en Spinoza. Een van de moeilijkste zaken bij het schrijven van een roman over de zeventiende eeuw is te weten komen hoe iemand in die tijd dacht. Ik ging op zoek naar getuigenissen, hield me aan mijn gewoonte dat ik wat filosofie in mijn romans probeer te smokkelen en kwam zo bijna ongewild bij Spinoza uit.
3. Het boek gaat over heel veel. Waarom ging je niet voor één onderwerp, de slavenhandel bijvoorbeeld?
Koubaa: Dat samenbrengen van heel veel thema’s, zonder naar een synthese te werken, zou je mijn persoonlijke stijl kunnen noemen. Maar deze roman is wel degelijk anders dan mijn vorige. Mijn redacteur zei dat ze nog nooit een boek van me gelezen had waarin ik zo afwezig was. Misschien is hier wel enige gelijkenis met Jacob te bespeuren, die enerzijds buiten de Braziliaanse wereld staat, maar er tegelijkertijd wel in opgaat. Zijn vraag is dan natuurlijk: wie ben ik in deze vreemde omgeving? Net zoals wij ons allemaal afvragen wie we zijn. Het is de grote vraag uit de filosofie en de literatuur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
