TORA! TORA! TORA!. PEARL HARBOUR IN RIJSEL, WAAR de beste Japanse kunstenaars samenkomen in één grote tentoonstelling.

MAISON FOLIE DE WAZEMMES

rue des Sarrazins 70 in Rijsel, tot 27 juni. www.lille2004.com

Akimahen!

Sinds hun recente veroveringstocht kunnen de Japanse popkunstenaars niet meer van hun voetstuk. Takashi Murakami, koploper van de nieuwe Japanse golf, triomfeerde een paar jaar geleden met een kruising tussen Disney, manga en pokemon. In zijn zog volgden meer artiesten uit de Japanse tiener- en popcultuur, die Mickey mixten met de Japanse strip en animatiefilm, Nijntje met punk en de combatstijl uit games met verwijzingen naar Hiroshima. Het succes valt niet zomaar te verklaren, maar in ieder geval waren weinig anderen in staat het westers-Amerikaanse cultuur- bombardement zo vlot te assimileren als de nieuwe lichting Japanners. Het werk van Murakami en zijn gevolg straalt een eigenheid en een vitaliteit uit die in onze contreien maar mondjesmaat te vinden is. En niet alleen dat, met hun drukke composities en artistieke gadgets walsten de popjongens ook hun minimalistische voorgangers plat.

Culturele hoofdstad Rijsel presenteert nu Akimahen, een monstertentoonstelling met meer dan vijftig kunstenaars die gedeeltelijk uit de fameuze Collection Lambert komen. Akimahen – een ‘zachte, liefdevolle weigering’ – legt de nadruk op de Murakami-generatie, maar ook andere en minder kleurrijke Japanners komen aan bod, zodat je een volgepropte tentoonstelling krijgt die soms meer op een bazaar lijkt dan op een kunstevenement. Menige Japanse parel gaat ten onder aan een onzorgvuldige presentatie en ook de bespottelijke Verboden onder de 18 jaar-zaaltjes laten niet echt een geëmancipeerde indruk na.

Wie de overvloed en de belabberde presentatie wegdenkt, kan zich echter toch nog laven aan een verzameling met bijzonder mooi werk. Hoofdrolspeler in het futuristische pand is Murakami, die de aandacht wegkaapt met zijn zonnige en smetteloze snoeppapiertjesstijl. De peperdure handtassen die hij tekende voor Vuitton staan in kartonnen versies te kijk achter glas: een bijdrage van Hikaru Miyakawa, die in een video gearresteerd wordt wegens het vervaardigen van vervalsingen. Minder krakend, maar geraffineerder dan de madeliefjes van Murakami zijn de doeken van Chiho Aoshima, met menselijke figuurtjes in vlakke landschappen vol fijn gepenseelde paddestoelen en etherische sprookjesmotieven. Kenji Yanobe, die vindt dat hij naar hedendaagse normen te klein en te zwak is, maakte het eenpersoons- aanvalsvehikel Godzilla en twee overlevingscapsules voor als de bom valt – iets wat vanuit Japans oogpunt overigens niet zo vergezocht lijkt.

Na de bescheiden bijdragen van Mariko Mori, kwade-kinderkopjesspecialist Yoshitomo Nara en ex-van Yoko Ono is het de beurt aan Yasumasa Morimura. Met behulp van de computer voegde hij zijn eigen gezicht toe aan schilderijen van Rembrandt en Frida Kahlo, om vervolgens in de huid te kruipen van Catherine Deneuve en Greta Garbo. Een bizar schouwspel dat aan een travestieshow doet denken, maar in feite gebaseerd is op het door mannen gedomineerde Kabukitheater. En dan de zwaarbewaakte volwassenenzaaltjes: wij hadden gewelddadige sekstaferelen verwacht, maar uiteindelijk bleek het enkel om homo-erotische kunst te gaan. En om Araki natuurlijk, de onvermijdelijke uitdrager van het macho-Japan waarin vrouwen nog altijd witte sokjes dragen. De horror! Els Fiers

Els Fiers