Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

Baby doom – Roemeen Cristian Mungiu ging volkomen terecht met de Gouden Palm naar huis. Zijn abortusdrama rekent niet alleen af met Ceaucescu, maar geselt zowel de traanklieren als de zenuwbanen.

Roemeen Cristian Mungiu ging volkomen terecht met de Gouden Palm naar huis. Zijn abortusdrama rekent niet alleen af met Ceaucescu, maar geselt zowel de traanklieren als de zenuwbanen.

Cristian Mungiu met Anamaria Marinca, Laura Vasiliu, Vlad Ivanov, Alexandru Potoceanu

Wellicht lagen veel collega’s hun roes nog uit te slapen toen deze Roemeense lowbudgetfilm een dag na het openingsgala in Cannes in première ging. Maar de weinige aanwezigen wisten met-een dat het abortusdrama van Cristian Mungiu aanspraak kon maken op de Gouden Palm: een zowel inhoudelijk als formeel niets minder dan briljante, pakkende prent die documentair realisme aan extreme stilering koppelt, de morele erfenis van Ceaucescu genadeloos fileert en zijn personages in de postcommunistische drab neerpoot.

Gabita en Otilia zijn twee studentes die anno 1987 aan de universiteit van Boekarest studeren, daar wat rondhangen met hun liefjes en ondertussen op de zwarte markt een pakje Kent of een stuk Palmolivezeep hopen te scoren. Business as usual in het Roemenië van de grote Conducator dus, tot Gabita haar ongewenste, vier maanden, drie weken en twee dagen oude zwangerschap niet langer voor de repressieve buitenwereld kan verbergen en besluit een laattijdige abortus te plegen. Onder het regime van dictator Ceaucescu is dat echter niet alleen verboden; in het strafwetboek staat het zelfs gelijk met moord, zodat Gabita haar toevlucht moet zoeken tot een malafide engeltjesmaker die de ingreep alleen wil uitvoeren onder zijn strikte logistieke, financiële én seksuele voorwaarden.

Dat een en ander uit de hand loopt, is dan ook onafwendbaar. En het lot van Gabita’s loyale vriendin Otilia – het eigenlijke hoofdpersonage dat door Mungiu in elk shot tactiel wordt geobserveerd – is minstens even gruwelijk. Wanneer Otilia voor haar vriendin een hotelkamer boekt om daar de ongewenste zwangerschap te beëindigen, raakt ook zij brutaal betrokken in dit perverse spel van wanhoop en uitbuiting, al legt Mungiu het er nooit dubbeldik op en laat hij het zedenpreken zelfs volledig achterwege.

In plaats daarvan houdt hij zijn camera steeds discreet op een afstand en registreert hij Otilia’s schokkende verhaal in lang uitgesponnen en perfect geritmeerde plans séquences waarin personages soms minutenlang in beeld blijven, alsof ze niet alleen moreel maar ook formeel gevangenzitten. Daardoor wordt dit Roemeense tranche de vie niet alleen een intrigerende mix van loachiaans realisme en doorgedreven stilering (let op de subtiele manipulaties van het grauwe kleurenpalet of de ritmiek van de verschillende scoopcomposities) maar ook van drama, zwarte komedie en ijzingwekkende huiver.

De scènes waarin Otilia de afgedreven foetus van haar vriendin ’s nachts probeert te lozen in een afvalkoker of ze langs de politiecontroles tracht te glippen, behoren alvast tot de zenuwslopendste van het jaar. Maar hoewel Mungiu er zelfs hitchcockiaanse MacGuffins in stopt – zoals dat paspoort dat aan de hotelbalie wordt achtergelaten – blijft de toon te allen tijde sober en realistisch en vloeit de suspense louter voort uit de confronterende context en de scherp geprofileerde personages. Superieure cinema.

Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content