Ceausescu in scène – Cristian Mungiu keert terug naar het Ceausescutijdperk voor een pakkend verhaal over vriendschap en angst.

Films: **** Extra’s: *** (Filmfreak)

Aanleiding voor het met de Gouden Palm 2007 bekroonde 4 Maanden, 3 Weken & 2 Dagen is het Decreet 770, uitgevaardigd in 1966 door toenmalig leider en dictator van Roemenië, Nicolae Ceausescu. ‘Het genie van de Karpaten’ wilde de nieuwe Roemeense mens scheppen, namelijk een man die uitblonk in intelligentie, fysieke kracht en andere talenten. En daarvoor werden de grove middelen ingezet: anticonceptie werd verboden, vrouwen die van een abortus werden verdacht, werden vermoord en gehandicapte kinderen werden stilzwijgend naar uitroeiingskampen gebracht. Ironisch genoeg zijn het net de kinderen van de Roemeense babyboom uit de periode 1967-1972 die Nicolae Ceausescu en vrouwlief Elena ten val brachten. In een land dat getekend werd door armoede en dakloosheid en waar de gemiddelde inwoner tientallen uren voor vaak lege winkels moest aanschuiven, was Ceausescu’s utopisch toekomstbeeld van een oneindig durend communisme een nachtmerrie geworden. De documentaire Children of the decree (op de bonusschijf) gaat aan de hand van ettelijke interviews, ooggetuigenverslagen en ladingen archiefmateriaal in op deze donkere periode uit de Roemeense geschiedenis.

De Ceausescu’s werden uiteindelijk geëxecuteerd in december 1989, twee jaar na de feiten die Mungiu in zijn meermaals bekroonde film beschrijft. Mungiu vangt 4 Maanden, 3 Weken &2 Dagen aan in een studentenhuis. Hij schetst de dagelijkse handelingen van twee bevriende studentes, in hun home en in de stad. De mistroostige decors en stadsbeelden worden dynamisch en in bijzonder mooie Cinemascopecomposities gevat. Mungiu’s aanzet is somber, zijn humor kurkdroog en ironisch. So far so good, maar de toeschouwer heeft geen idee waar het verhaal heen leidt. Wat als vrijblijvende details en handelingen werd opgediend, wint echter plots aan betekenis als de twee meisjes in een hotel inchecken en de inhoud van de titel wordt prijsgegeven. De luchtige milieuschets slaat bruusk om naar een aangrijpend en verstikkend drama over een illegale abortus dat pas in het laatste beeld zijn greep lost. Mungiu behoudt een perfect evenwicht tussen een briljante mise-en-scène en een schitterende acteursregie. Dit relaas van de trieste lotgevallen van twee vriendinnen in een Roemenië waar academici druk over het wel en wee van het communisme filosoferen, sierde niet voor niets de top van menig eindejaarslijstje. Wees gewaarschuwd: het duurt wel eventjes voor u de emoties heeft afgeschud.

Piet Goethals