Met het afscheid van Alain Resnais – van de regisseursstoel – en van Chris Marker en Hans Werner Henze – lijfelijk – viel dit jaar het doek over de Rive Gauche-beweging, de links-intellectuele vleugel van de nouvelle vague. Een eresaluut aan drie meestermodernisten.
ALAIN RESNAIS (°3 JUNI 1922)
Vous n’avez encore rien vu heette Resnais’ 18e langspeler, die begin september in de zalen kwam. Als we de net tachtig geworden heraut van de nouvelle vague goed hebben begrepen, was het meteen zijn laatste. ’s Mans speelse manier van vertellen, zijn ingenieuze vormexperimenten en zijn unieke melanges van film en theater, realisme en abstractie, hoge en lage cultuur zullen danig worden gemist. Resnais was een van de grote auteurs, die bewees dat cinema een autonome vormtaal is die existentiële thema’s kan tackelen en de gevoelswereld van personages dissecteren. Herinner je zijn invloedrijke samenwerkingen met Marguerite Duras (Hiroshima mon amour, 1959) of Alain Robbe-Grillet (L’Année dernière à Marienbad, 1960), fascinerende filmlabyrinten die hun geheimen nog steeds niet volledig hebben prijsgegeven. Au revoir et merci, Alain!
HANS WERNER HENZE (1 JULI 1926-27 OKTOBER 2012)
Voor de muziek bij twee van zijn sleutelfilms – Muriel ou le temps d’un retour (1963) en L’Amour à mort (1984) – deed Resnais een beroep op de Duitse avant-gardecomponist Hans Werner Henze. De twee waren niet alleen generatiegenoten die dezelfde linkse ideeën en oorlogslittekens deelden, ze lieten inhoud ook voortvloeien uit vorm en schuwden daarbij nooit het experiment. Zo componeerde Henze de muziek voor Muriel op basis van Resnais’ fragmentarische visuele principes, met een reeks gezongen verzen die amper verstaanbaar waren, maar regelmatig in de film terugkeerden om het diffuse voortschrijden van de tijd te evoceren. Henze, die ook andere filmmuziek, tien symfonieën en tal van opera’s, musicals en concerto’s schreef, overleed in oktober in Dresden en werd begraven in Rome, waar hij sinds de jaren vijftig woonde en werkte.
CHRIS MARKER (29 JULI 1921-29 JULI 2012)
Deze Franse filmessayist, documentairemaker, schrijver en fotograaf was een van de meest markante en mythische figuren uit de Europese filmgeschiedenis. En dat niet alleen omdat er amper foto’s van hem bekend zijn, zijn privéleven een mysterie bleef en hij bijna nooit interviews gaf. Met Alain Resnais werkte Marker onder meer samen aan de documentaires Les Statues meurent aussi (1953) en Nuit et brouillard (1955), om vervolgens zijn volstrekt unieke, even politieke als persoonlijke cinematografische universum te ontwikkelen. Een van de hoogtepunten daaruit blijft zonder twijfel La Jetée (1962), zijn 26 minuten durende sf-fantasie bestaande uit zwart-witstills, die Terry Gilliam later inspireerde tot Twelve Monkeys en David Bowie tot de videoclip voor Jump They Say. ‘Het prototype van de 21e-eeuwse man’, zoals zijn vriend Resnais hem ooit omschreef, overleed deze zomer in zijn woonplaats Parijs.
DOOR DAVE MESTDACH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
