4 juli, de dag waarop de Amerikanen hun independence vieren, maar dit jaar ook de dag waarop Frank Ocean zijn hoogstpersoonlijke vrijheidsverklaring publiceerde via een open brief op Tumblr: hij kwam uit de kast.

‘Four summers ago, I met somebody. I was 19 years old. He was too. We spent that summer, and the summer after, together. Everyday almost. And on the days we were together, time would glide… It was my first love, it changed my life.’ Mooie woorden, die oorspronkelijk bedoeld waren voor het tekstboekje bij het album Channel Orange, gepland voor release op 17 juli, maar die Ocean voortijdig de wereld instuurde om het steeds luider klinkende rumoer omtrent zijn geaardheid van een genuanceerde repliek te dienen. Daarmee doorbrak Ocean de stilte voor de storm, want sommige songs op Channel Orange winden er geen doekjes om. Nummers als Bad Religion, waarin hij zingt over zijn onbeantwoorde herenliefde (‘This unrequited love / To me it’s nothing but a one-man cult’) en het conflict tussen zijn verborgen gevoelens en zijn geloof in God (‘Only bad religion could make me feel the way I do’).

De publieke biecht van Ocean was dan ook geen zuiver altruïstische daad van een would-be holebi-boegbeeld, maar de beginselverklaring van een songschrijver die in het reine komt met zichzelf. ‘Ik wilde wakker worden zonder het gewicht van een freakin’ rotsblok op mijn borst’, verklaarde hij in The Guardian. ‘Ik wilde de discussie voor zijn, alvorens het vuur té hevig opflakkerde en de hele focus verloren ging.’ Ocean offerde zijn grote geheim op aan de muze, want bovenal wil hij een geloofwaardig artiest zijn die ’s ochtends in de spiegel kan kijken. Dat hij met zijn moed de hiphop- en r&b-gemeenschap een grote dienst heeft bewezen, zoals zijn platenbaas van Def Jam, Russell Simmons, schreef, was een gelukkige bijzaak. Frank Ocean is geen rapper maar een zanger, en zijn muziek gaat veel breder dan r&b, maar hoe dan ook was de open brief een moedige, opzienbarende beslissing. Tenslotte werkte Ocean samen met Kanye West en Jay-Z, grote hiphopplayers van wie het doorsneepubliek niet altijd even homovriendelijk is, en is zijn naam ook voor altijd gelinkt aan het Odd Future-collectief, de grofgebekte kliek rond Tyler, the Creator, die vorig jaar doorbraak met vermeend homofobe en vrouwonvriendelijke teksten. Tyler was overigens een van de eersten om zijn maatje via Twitter te feliciteren na zijn coming-out, net als dat andere enfant terrible, Earl Sweatshirt. Het enige vrouwelijke lid van Odd Future, Syd the Kyd, is trouwens een uitgesproken lesbienne, en met Zebra Katz (geen Odd Future-afgevaardigde) staat in de coulissen de volgende queer rapper klaar om door te breken.

Vorig jaar ontving een andere rapper, Lil B, nog doodsbedreigingen toen hij een mixtape uitbracht met de titel I’m Gay (I’m Happy) – hij haastte zich toen om duidelijk te maken dat hij de holebigemeenschap gerust een hart onder de riem wilde steken, maar dat hij wél voor de vrouwen was. Het deels uit de kast treden van Frank Ocean (op zijn plaat wordt ook meisjes het hof gemaakt) is in tijden waarin verworven homorechten wereldwijd onder druk staan een uitstekende zaak. ‘I’m a free man’, besluit Ocean zijn open brief, en daarmee maakt hij ook de hele, door machomannen gedomineerde, muziekwereld een heel klein beetje vrijer.

DOOR JONAS BOEL