2013

Maandag 18/11, 21.05 – VIER

Is het een tv-trend, mensen zichzelf laten filmen? Na Canvas’ Naar de top pakt VIER nu in elk geval uit met 2013, op dezelfde cameraleest geschoeid. Voor die twaalfdelige reeks filmen tien mensen een jaarlang zichzelf en hun omgeving.

‘2013 komt voort uit de goesting van Man bijt hond-reporters Jeroen Mertens, Christophe Cuypers en Joren Creylman om verder te werken met de minicams waarmee ze eerder al kinderen en jongeren zichzelf lieten filmen’, zegt Michel Vanhove, 2013-bezieler en drijvende kracht achter tal van Woestijnvisprogramma’s – van De mol over De parelvissers en Van vlees en bloed tot Basta. ‘We zijn blijven nadenken over hoe we die techniek, die we voordien gebruikten voor een rubriek, konden doortrekken naar een volwaardig programma. De chronologie van een jaar bleek het ei van Columbus: De tijdspanne bakent je idee af en de maanden bezorgen je een structuur.’

Hoe hebben jullie die tien mensen gekozen?

MICHEL VANHOVE: We wilden heel ruim gaan: Vlamingen tussen de 8 en de 80 met de meest uiteenlopende sociale achtergrond: een bedrijfsleider, een nieuwbakken burgemeester, een jonge vader, een Belgisch-Turks moslimmeisje… Na een doorgedreven zoektocht zijn we uitgekomen bij tien mensen met elk een boeiend verhaal. Bovendien zijn het stuk voor stuk mensen voor wie hun intimi van groot belang zijn in hun leven. Dat ook die wilden meewerken, was onontbeerlijk: iemand die een jaar lang alleen zichzelf filmt, was natuurlijk niet interessant geweest.

De juiste persoon voor jullie programma, is dat ook iemand die de camera als een vriend beschouwt?

VANHOVE: Ja, zo kun je het wel zeggen. En dat heeft mij aanvankelijk ook verbaasd. Ik heb bij Woestijnvis eindredactie van de meest uiteenlopende programma’s gedaan, maar dit was nieuw voor mij. De camera bleek soms te dienen voor zelftherapie. Orry, de jonge vader, verwoordde het mooi toen men hem vroeg waarom hij aan de camera uitlegde waarom hij zich zulke zorgen maakte over zijn pasgeboren dochtertje: ‘Er was toen niemand anders aan wie ik het kon vertellen.’

Je kunt je als cameraploeg nog zo onopvallend opstellen, je zult met je aanwezigheid toch nog het gedrag beïnvloeden. Dat valt met de minicam weg, die schept een uitzonderlijke intimiteit. Naar mijn mening win je daarmee de kwaliteit die je op het vlak van geluid en beeld misschien inboet ruimschoots terug.

Hoe hebben jullie de mensen begeleid opdat ze een jaar lang bruikbaar beeldmateriaal zouden schieten?

VANHOVE: Dat was vooral een work in progress. Sommige mensen voelen de camera meteen aan, anderen moet je soms bijsturen. Zo vroegen we hen om achteraf tegen de camera nog eens te vertellen wat ze net gefilmd hadden, zodat wij de beelden en quotes samen konden monteren. Er komt natuurlijk veel montage kijken bij 2013. Een besparing is dat zelf laten filmen niet, hoor. Ik zeg wel eens dat de cirkel van het leven in 2013 zit: mensen die nieuw leven verwelkomen, of net afscheid moeten nemen van een ander leven. Of levenswendingen als het stichten van een gezin, het maken van een carrièrekeuze… Als je daar als kijker in mee bent, worden ook de kleine verhalen geweldig interessant.

Onlangs liep op Canvas Naar de top, waarin met smartphones – ondertussen alledaagse gebruiksvoorwerpen – gefilmd werd. Hebben jullie dat ook overwogen?

VANHOVE: Nee, door de ervaring van Man bijt hond weten we immers hoe we het best met die minicams kunnen werken. Ik lees in kranten wel eens dat ze een trend zien in Naar de top en 2013, maar ik vind dat beide programma’s vooral elk hun eigenheid hebben. Naar de top volgt jonge mensen die goed vertrouwd blijken met het gebruik van smartphones. Daardoor filmen ze vooral in de actie. Dat levert een eigen dynamiek op, anders dan bij 2013: wij raden de mensen aan om hun camera op een statief te zetten. Zo moeten ze veel minder met dat toestel zelf bezig zijn en meer met hun gewone leven.

(H.V.G.)