Joachim Lafosse werd destijds zwaar aangepakt – het lef, om met subsidies een film te draaien over de zaak-Lhermitte?! – maar hij heeft zijn gram gehaald. A Perdre la raison is de beste Belgische film van 2012.
‘Alsof een strijd beslecht was.’ Zo voelde Joachim Lafosse (37) zich toen hij in februari de laatste hand legde aan A Perdre la raison. Zijn voornemen om zich voor die film te laten inspireren door Geneviève Lhermitte, de moeder uit Nijvel die vijf jaar geleden haar vijf kinderen doodstak, was in de Franstalige pers zwaar op de korrel genomen. Betrokkenen deden er alles aan om de film tegen te houden. ‘Na alle heisa, de polemiek en het juridische gevecht kon er eindelijk over de film gepraat worden in plaats van over de affaire. De selectie voor het festivalluik Un Certain Regard in Cannes nam de laatste twijfels weg.’
Voor de internationale pers was A Perdre la raison geen dramatisering van een bestaande zaak, maar de nieuwe film van de regisseur die bekoorde met Elève libre (2008) en Nue Propriété (2006). Bovendien eentje met bekende acteurs in de hoofdrollen: Emilie ‘Rosetta’ Dequenne en Tahar Rahim en Niels Arestrup, het duo uit Un Prophète (2009) van Jacques Audiard. ‘Heel wat journalisten waren in vervoering en stelden me precies die vragen die mij ertoe gebracht hadden om A Perdre la raison te draaien. Waarom raakt die geschiedenis ons zo? Hoe kan die vrouw zo diep vallen? Wat als een familiaal systeem faalt? Welke rol speelt de macht van het geld?’
Cannes bekroonde Dequennes zinderende vertolking. ‘Dat was de kers op de taart. Ik was erg blij omdat de vertolking van Emilie een ideale invalshoek is voor een debat over het personage en de inhoud van de film. Het viel in elk geval op dat er na Cannes niet veel meer overbleef van de agressie tegenover de film.’
Lafosse vreest dat de hetze hem wel toeschouwers gekost heeft. ‘Iedereen die de film had gezien, bevestigde dat hij niet choquerend of voyeuristisch was. Helaas was hij al ‘besmet’: mensen waren bang om te gaan kijken.’ Met 40.000 toeschouwers hier deed A Perdre la raison dit jaar beter dan alle andere Franstalige Belgische films. ‘Dat is niet slecht, maar ook geen groot succes. Een communautaire reflex is de Franse gemeenschap in dit land vreemd. De eigen films worden niet voorgetrokken. Dat is jammer. Dat is een probleem waar we werk van moeten maken. Bijvoorbeeld door naar het elan van de Vlaamse film te kijken.’
Het discours over de Belgische cinema hangt Lafosse wel een beetje de keel uit. ‘Ik maak geen films voor België alleen. Met dank aan de formidabele pers was Frankrijk goed voor 250.000 toeschouwers. Tel daar 10.000 Nederlanders, 25.000 Zwitsers en nog wat landen bij en je komt aan een voorlopig totaal van 300.000. In Spanje en Denemarken moeten we nog uitkomen. En wie weten slepen we een Oscarnominatie in de wacht.’
Het Brusselse talent reist zijn film al zes maanden achterna en heeft er nog eens drie voor de boeg. Tussendoor probeert hij een scenario af te werken – ‘ik word zot als ik niet werk’. Mijn volgende film zou wel eens avontuur en suspense kunnen bevatten. ‘Ik probeer, zoals in de jaren zeventig, complexe onderwerpen aan te snijden in films die toegankelijk zijn voor het grote publiek. In die zin vond ik Argo van Ben Affleck niet de beste film van het jaar, maar wel een van de interessantste.’
De dertiger zag nogal wat films, maar vindt 2012 ‘geen groots jaar’. ‘Amour is een grote film, maar voor het eerst bij Michael Haneke heb ik ook een paar twijfels. Moonrise Kingdom van Wes Anderson heeft met het meest verrast: perfect uitgekiend én ontroerend. Ook Shame van Steve McQueen stak erbovenuit.’
DOOR NIELS RUELL — FOTO PIET GOETHALS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
