(1) Zaterdag 16/5, 15.10 – vtm. Ted Post met James Franciscus, Kim Hunter, Maurice Evans. VS 1969. – (2) Zaterdag 16/5, 21.00 – 2BE. Mel Gibson met Rudy Youngblood, Dalia Hernandez, Jonathan Brewer. VS 2006.

Een campy sciencefictionfilm met apen en een woeste achtervolgingsfilm in de jungle ten tijde van de Maya’s: kan het verschil groter zijn? Maar wat als Apocalypto nu eens een theologisch vermomd pleidooi voor het christendom is en Beneath the Planet of the Apes net een waarschuwing tegen religieuze ijveraars?

Behalve dat opgeheven vingertje richting religieuze dweperij blijft het losjes op Pierre Boulles sf-verhaal La planète des singes geïnspireerde Beneath the Planet of the Apes (de eerste en de beste van de vier sequels op de hit Planet of the Apes uit 1968) in de eerste plaats een allegorische commentaar op de nucleaire dreiging van de Koude Oorlog.

In Gibsons actieavontuur wordt een Mayagemeenschap door een hondsbrutale bende uit haar arcadische geluk gerukt om voor de goden geofferd te worden. Ook hij ziet de prent als een apocalyptische allegorie op de door angst, oorlog en klimaatveranderingen getroffen VS.

Het apenavontuur en de clash tussen enkele astronauten, militaristische apen en mutanten (eigenlijk telepathische mensen) is uiteraard puur fictie. Heel de franchise heeft ondertussen ook een hoge campfactor omwille van de gedateerde kostuums en speciale effecten. Het onthutsende Apocalypto daarentegen is even fascinerend als ambigu wegens de link met Gibsons eigen perverse obsessies en de geschiedenis van de Maya’s.

Gibson neemt immers op een groteske manier een loopje met de feiten in zijn fel omstreden mythische verhaal. Antropologen deden zijn visie op de Mayacultuur af als ‘grondig fout’, en het slotbeeld krijgt iets verwerpelijks – om niet te zeggen: pathologisch – voor wie Gibsons ultraconservatieve christelijke opvattingen kent. Voor wie deze volledig in het Yucateeks gesproken mix tussen The Last of the Mohicans, Cannibal Holocaust en Mad Max evenwel louter als een thrillerspektakel bekijkt, is het anders wel genieten: Apocalypto is dan een woeste, super-efficiënte viscerale actiefilm vol adrenalinestuwende en barbaarse verbeelding.

(L.J.)