Belgische kunst goed vertegenwoordigd in Istanbul

© Özil Collection

“België neemt al jaren een bijzondere plaats in de kunstgeschiedenis in”, stelt galerist Daghan Özil.

Jan Fabre, Koen Vanmechelen, Johan Tahon, Wim Delvoye, Emiel Hoorne, Fred Bervoets en Panamarenko: intussen kregen ze allemaal een plaatsje in de Özil Collection. Die collectie verenigt hedendaagse kunst met eeuwenoude islamitische keramiek.

Verzamelaar en galerist Daghan Özil brengt met zijn GaleriArtist (inter)nationale hedendaagse kunst naar Istanbul, Ankara en Berlijn. Zo presenteerde de galerij, die op de benedenverdieping van het pand gehuisvest is, de voorbije weken een varken en enkele varkenshuiden van Wim Delvoye. En stond in zijn Berlijnse vestiging het werk van Jan Fabre centraal.

Zijn liefde voor de Belgische kunst is ingegeven door onze rijke artistieke traditie. “Al sinds de renaissance levert België, ondanks zijn relatief klein grondgebied, voortdurend belangrijke kunstenaars af. Daarmee bekleedt het een unieke positie in de wereldgeschiedenis”, stelt Daghan Özil. “Op internationale beurzen sprak het werk van Panamarenko me telkens opnieuw aan: zijn manier om kunst en wetenschap te versmelten vind ik, met mijn achtergrond in de fysica, fascinerend.”

Naast zijn eigen interesse speelde het jarenlange lobbywerk van graficus Emiel Hoorne een cruciale rol in de aanwezigheid van Belgische kunstenaars in Istanbul. Al meer dan twintig jaar haalt Hoorne de banden tussen de artistieke scene in ons land en Istanbul aan. Zijn deelname aan de 2e Aziatisch-Europese kunstbiënnale in 1987 in Ankara zette alles in gang. “Met mijn ‘Hommage aan Tinguely’, die bestond uit 13 bladen met meetkundige figuren, vreemde vormen en typografie in lood, vertegenwoordigde ik België. Ik won de derde prijs, de eerste prijs ging naar de Turkse kunstenaar Ergin Inan. Het betekende de start van onze jarenlange vriendschap”, blikt Emiel Hoorne terug.

“Als prijs kregen we een cultuurreis van een week naar Istanbul met een tolk en chauffeur in aanwezigheid van de cultuurdirecteur uit Ankara. Die vroeg me om de culturele betrekkingen tussen Turkije en België te verbeteren. Ik heb die wens ter harte genomen en initieerde intussen al een honderdtal projecten. Zo was ik tijdens de tweede Biënnale van Istanbul in 1992 commissaris voor ons land, heb ik de eerste internationale samenwerking van de Marmara Universiteit met het Gentse KASK opgezet en organiseerde ik in 2010 een dertiental projecten in het kader van Istanbul Culturele Hoofdstad van Europa. Ik was dan ook erg vereerd met de persoonlijke bedankbrief van Ahmet Davutogly, de Turkse minister van Buitenlandse Zaken.”

Boodschappers van de dood Op de verdiepingen boven de galerieruimte bracht Daghan Özil zijn eigen collectie, de zogenaamde Özil Collection, in thematische kamers onder. Helemaal bovenaan, in de kamer van het geloof, staat ‘Les Messagers de la Mort Décapités’ (2006) van Jan Fabre. Zeven uilen, zes bruine en een witte, prijken in de donkere kamer statig op een tafel met kanten tafelkleed. Achteraan hangt het schilderij van de oude Vlaamse meester Jan Jacobs Van der Stoffe (1611-1682).

“Beide componenten van het werk stellen de dood centraal. Als boodschappers van de dood vertegenwoordigen de uilen elk een dag van de week. De presentatie, die eerder te zien was in het Parijse Louvre, legt de link tussen de oude en hedendaagse Vlaamse kunst”, vertelt galeriemedewerkster Janset Eymur.

Zondig leven

Ook in de kamer van de zonde maken we kennis met Fabre. Het als doodskist vormgegeven werk ‘Stupidity carries the Death’ is bezet met de typische Fabre-kevers. Uit de kist komen de vleugels en de kop van een gans te voorschijn. De schoonheid van de gans en de kevers staat in schril contrast met de dood. Een eeuwenoud zwaard, dat diende om mensen te onthoofden, en een oude sarcofaag gaan de dialoog met Fabre aan.

Ook de in trance verkerende, dansende derwishen op de foto ‘Dervishes’ van Mehmet Günyeli, het bedrijven van de liefde op de Iznik-keramiek van Johan Tahon en de expliciete seksualiteit en vrouwelijkheid op het werk ‘Shahrazad’ van de Egyptische Ghada Amer stellen de zondigheid centraal.

Geloof

Een andere kamer is dan weer opgebouwd rond het geloof. Het varken ‘Christ’ en de doornenkroon met geïntegreerde Christus-figuren ‘Twisted Jesus’ van Wim Delvoye, het werk ‘Anti-Christ’ van kunstenaarsduo Pierre & Gilles en een hedendaagse, steriele versie van het laatste avondmaal van Ben Willikens passen binnen dit thema.

Ook de meest beroemde kunstenaar van Turkije, Ergin Inan, is met ‘The Prophet’ in deze kamer vertegenwoordigd. Door het gebruik van goud en eeuwenoude technieken te combineren met een westerse vormentaal brengt Ergin Inan, die lange tijd in Berlijn vertoefde, oost en west in zijn werk samen.

Eeuwenoud vs. hedendaags

Net zoals Ergin Inan combineert de Özil Collection hedendaags met eeuwenoud en west met oost. “Die oude stukken islamitische keramiek herkennen vraagt heel wat expertise. Hun grote waarde maakt ze tot gegeerd goed voor vervalsers. Als verzamelaar moet je de materie dus erg goed beheersen. “Tijdens mijn studententijd maakte ik met die stukken kennis in musea. Toen ik in 1986 met de galerij begon, bracht de Iraanse revolutie een stroom van dergelijke objecten naar Turkije op gang. Intussen bestaat mijn collectie uit zo’n 500 stuks uit Afghanistan, Iran en Turkije”, vertelt Daghan Özil.

Naast zijn verzameling islamitische kunst startte Özil in 2007 met zijn collectie hedendaagse kunst. Die combinatie leidt af en toe tot bijzonder mooie verbanden. Zoals ‘Night Birds’ van Selam Gurbuz met de oude olielampjes en werken uit de serie van de ‘pure paintings’ van de Duitse kunstenaar Gotthard Graubner met islamitische keramiek. Voor de meest geslaagde combinatie tekenen het schilderij ‘The pelgrimage road’ van Bedri Baykam met de eeuwenoude drinkflesjes, die pelgrims onderweg naar Mekka gebruikten.

Elien Haentjens

GaleriArtist en de Özil Collection zijn vrij toegankelijk voor het publiek tijdens de openingsuren van de galerie.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content