Na twintig jaar speculeren is het eindelijk bevestigd: The Matrix is wel degelijk een transallegorie.
De feiten
Lilly Wachowski, die samen met haar zus Lana The Matrix schreef en regisseerde, bevestigde onlangs wat al jarenlang werd vermoed: hun cyberpunkklassieker uit 1999 mag als een transallegorie worden beschouwd. ‘Ik ben blij dat het nu bekend is dat dat de oorspronkelijke bedoeling was’, vertelde ze in een interview met Netflix. ‘Toen de film uitkwam, was de wereld nog niet klaar voor de echte betekenis van The Matrix.’
Fantheorieën over The Matrix als metafoor voor gendertransitie bestaan al even lang als de film zelf en namen alleen maar toe nadat beide regisseurs uit de kast waren gekomen als transvrouwen. Het is u misschien nooit opgevallen, maar de film bevat behoorlijk wat aanwijzingen daarvoor. Om te beginnen draait The Matrix om Thomas Anderson (Keanu Reeves), een hacker met een dubbelleven die zichzelf liever Neo noemt, gevangen zit in een gesimuleerde versie van de werkelijkheid en voor een levensbepalende keuze komt te staan: neemt hij de blauwe pil en blijft hij zijn comfortabele nepleventje leiden? Of kiest hij voor de rode pil en omarmt hij wie hij écht is, wat de gevolgen ook moge zijn? Heel wat transgenderpersonen herkennen zich in dat verhaal.
Toen de film uitkwam, was de wereld nog niet klaar voor de echte betekenis van The Matrix.
Bovendien spelen thema’s als identiteit, evolutie, het overstijgen van de beperkingen van je lichaam en zelfbeschikkingsrecht een belangrijke rol in de films, gaat zowat iedereen gehuld in androgyne outfits en wordt de Matrix bewaakt door conservatieve mannen in pakken. Switch was in het originele script zelfs een personage dat letterlijk van gender veranderde: in de echte wereld was Switch een man, in de Matrix een vrouw. En in de allerlaatste scène zegt Neo ‘You’re afraid of us, you’re afraid of change’, terwijl de camera inzoomt op de woorden ‘system failure’ in de Matrix-code en uiteindelijk tussen de letters M en F – of tussen male en female, zo u wilt – glijdt. Om maar te zeggen, zó vergezocht waren die theorieën helemaal niet.
Drie The Matrix-theorieën die allicht níét kloppen
1. Star Wars maakt deel uit van The Matrix
In Star Wars: Episode II: Attack of the Clones zit een scène waarin Obi-Wan Kenobi wordt benaderd door een kerel die ‘death sticks’ verkoopt. Die verkoper wordt gespeeld door Matt Doran, die ook programmeur Mouse vertolkt in The Matrix. Hij programmeert er onder meer een vrouw in een rode jurk, die óók in de bewuste scène in Attack of the Clones zit. Bovendien drinkt Obi-Wan een blauw drankje, terwijl de verkoper van een rood drankje nipt. Héél toevallig, misschien een referentie, maar allicht ook niet meer dan dat.
2. De slechte special effects in The Matrix Reloaded waren een bewuste keuze
De cgi in The Matrix Reloaded is bij momenten behoorlijk krakkemikkig. Vooral wanneer Neo het opneemt tegen gedupliceerde, rubberachtige Agent Smiths wordt het bizar. Volgens sommige fans maakt dat echter allemaal deel uit van de plot: het Matrixprogramma is niet gemaakt om duizenden kopieën van een en dezelfde persoon te maken en heeft daardoor problemen bij het laden. Een ietwat vergezocht excuus, als u het ons vraagt.
3. Bill & Ted maakt deel uit van The Matrix
Volgens fans met iets te veel fantasie is The Matrix een ietwat verrassende sequel op Bill and Ted’s Bogus Journey. In die scifikomedie uit 1991, waarin Keanu Reeves de Ted van dienst is, maken Bill en Ted namelijk robotversies van zichzelf om het op te nemen tegen andere, boosaardige robotversies van zichzelf. Zo zou het duo onbewust de eerste kiem voor de Matrix hebben gelegd. Plus: er loopt een personage met een rare bril en lange jas in rond.
De trivia
– Het concept van de ‘red pill’ werd de voorbije jaren gekaapt door vrouwenhaters en rechts-extremisten, die de pil zien als een metafoor voor de bevrijding van het feminisme, linkse denkbeelden en woke kids. Benieuwd hoe zij zullen reageren wanneer ze beseffen dat ze onbewust een transklassieker hebben omarmd.
– Ook Elon Musk en Ivanka Trump riepen op Twitter op om ‘de rode pil te nemen’. ‘Fuck both of you’, antwoordde Lilly Wachowski (foto) klaar en duidelijk.
– Ten tijde van de release was er trouwens ook al een oestrogeenmedicijn op de markt dat Premarin heet. Een rode pil.
– The Matrix verscheen op 31 maart 1999 in de Amerikaanse bioscopen. Die dag werd exact tien jaar later uitgeroepen tot Internationale Dag van Transgendervisibiliteit. Toeval bestaat niet.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
