Vier de heropening van de cinema’s met het ongrijpbare ‘De Spiegel’ van Andrej Tarkovski

Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

Nu de filmtempels eindelijk weer open zijn, kunt u snel naar en in De spiegel gaan kijken, Andrej Tarkovski’s meest persoonlijke en bevreemdende filmgebed.

Is er een betere manier om de heropening van de bioscopen te vieren dan met een digitaal gerestaureerde versie van de meest persoonlijke, grillige en mysterieuze film die de Russische cinemapoëet Andrej Tarkovski aan de pellicule en bij uitbreiding aan de eeuwigheid toevertrouwde? Ga zelf het antwoord ontdekken, maar laat je vooral gewillig meesleuren door de bezwerende, associatieve stroom aan jeugdherinneringen en -gedachten waarop de maker van Andrej Roebljov, Solaris, Stalker en andere meesterwerken trakteert.

Beelden van zijn geliefde moeder en zijn eerste liefje, gedichten die door zijn vader Arseni worden voorgelezen, flarden uit zijn dromen, het plattelandshuis waar hij opgroeide, de oorlog die hem als kind tekende: het passeert allemaal de revue in dit ongrijpbare filmgedicht uit 1975 waarin heden en verleden, fictie en metafictie voortdurend dooreen kronkelen, en dat duidelijk de stelling huldigt dat het meest universele zich in het meest persoonlijke manifesteert.

De Spiegel illustreert nog maar eens waarom Tarkovski een van de invloedrijkste filmkunstenaars mag worden genoemd.

Uiteraard was niet iedereen blij met die radicaal eigenzinnige opstelling. Tarkovski kreeg zoveel boze brieven van kijkers die er geen snars van begrepen dat hij er ernstig aan dacht om met filmen te kappen, zoals hij later bekende in zijn boek De verzegelde tijd. Ook de Sovjetautoriteiten, waarmee hij wel vaker in de clinch lag, hadden een broertje dood aan het hermetische karakter van zijn film, die ze veel te individualistisch en te weinig volksverheffend vonden.

De spiegel is in elk geval de meest archetypische en polemische die Tarkovski in de loop van zijn te korte carrière – hij stierf in 1986 in een Parijs ziekenhuis aan longkanker, na een ballingschap in Italië – bijeen zou dromen en filmen. ‘Ik geloof dat genezing ontstaat door een spirituele crisis’, schreef hij ooit. ‘Een spirituele crisis is een poging om zichzelf te vinden.’

Wie wil weten wat dat precies betekende, kan niet alleen de gedachtes, herinneringen en gevoelens in De spiegel in elkaar puzzelen en analyseren, maar ook de documentaire A Cinema Prayer bekijken, die nu on demand beschikbaar is bij Lumière. Die maakte zijn zoon Andrej A. Tarkovski, die het familiearchief beheert, vorig jaar op basis van de vele interviews die zijn vader over zijn werk gaf. Nieuwe onthullingen levert de docu weliswaar niet op, maar hij verrijkt en verdiept de lezing van Tarkovski’s metafysische tijdreizen, en illustreert nog maar eens waarom hij een van de invloedrijkste filmkunstenaars mag worden genoemd.

De spiegel

Van Andrej Tarkovski met Ignat Daniltsev, Margarita Terechova, Larisa Tarkovskaja

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content